Báo cáo “Điểm lại: Đánh giá toàn cầu về các mục tiêu không phát thải” là tài liệu phân tích có hệ thống đầu tiên về các cam kết không phát thải của các quốc gia, các cấp chính quyền địa phương và các công ty lớn. Nó cũng cho thấy rằng 61% quốc gia, 9% bang và vùng ở các quốc gia phát thải nhiều nhất và 13% thành phố có dân số trên 500 nghìn người hiện đã có cam kết không phát thải. Báo cáo đã khảo sát hơn 4.000 đơn vị quan trọng bao gồm: tất cả các quốc gia, tất cả các bang và khu vực trong 25 quốc gia phát thải cao nhất, tất cả các thành phố có dân số trên 500.000 người và tất cả các công ty xếp hạng trong danh sách Forbes Global 2000.
Thành viên ban lãnh đạo cấp cao tại Cơ quan Giám sát khí hậu và năng lượng và là tác giả chính của báo cáo - ông Richard Black cho biết: “Mặc dù khái niệm không phát thải vẫn còn ở giai đoạn sơ khai, nó đã thúc đẩy những thay đổi trong chính sách. Tuy nhiên, rõ ràng để giúp cho thế giới theo sát các mục tiêu khí hậu toàn cầu, chúng ta cần nhiều quốc gia, vùng, bang và công ty hơn tham gia và nâng cao những cam kết hiện tại. Các công ty và quốc gia có lý khi làm theo đúng trình tự đề ra mục tiêu và sau đó xây dựng kế hoạch và cơ chế báo cáo đáp ứng mục tiêu đó nhưng họ cũng cần phải có tiến triển nhất định trong thời gian hướng tới Hội nghị thượng đỉnh biến đổi khí hậu (COP). Các quốc gia như Nhật Bản và Mỹ sẽ cần phải củng cố tham vọng không phát thải bằng các mục tiêu giảm phát thải trong giai đoạn tới đây vào năm 2030”.
Chiến dịch cuộc đua tới mục tiêu không phát thải của Công ước khung Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu
Báo cáo cũng chỉ ra các quốc gia cũng như các công ty chưa nói rõ họ sẽ dùng đền bù carbon khi thực hiện mục tiêu của mình như thế nào và cảnh báo rằng các biện pháp bù trừ carbon dựa vào tự nhiên cũng chỉ có thể thực hiện trong ngưỡng cho phép của trái đất vì vậy không thể dựa quá nhiều vào chúng.
Các quốc gia có mục tiêu không phát thải hiện đóng góp 61% lượng khí thải toàn cầu, đồng thời chiếm 68% tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu (tính theo PPP) và 52% dân số toàn cầu. Nhóm tác giả báo cáo cho biết, chính phủ các nước cũng phải củng cố những cam kết của họ bằng các cơ chế báo cáo, có kế hoạch công khai và đặt ra những mục tiêu trước mắt đáng tin cậy. Báo cáo lưu ý, với 124 quốc gia hiện đã cam kết hoặc đang cân nhắc thực hiện các mục tiêu không phát thải, thì những nước không có mục tiêu như Úc và Nga là thiểu số và có vẻ ngày càng trở nên cá biệt.
Càng gần đến hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP26 ở Glasgow, dư luận sẽ càng đổ dồn chú ý vào số lượng các đơn vị, quốc gia đề ra những cam kết không phát thải cũng như khả năng của họ để giúp khí hậu nằm trong giới hạn “an toàn”, cũng như vào những cam kết gia hạn tới năm 2030 theo Thỏa thuận Paris (được gọi là Báo cáo Đóng góp do Quốc gia tự quyết, hoặc NDC).
Đồng tác giả Kate Cullen, nhà nghiên cứu chính sách không phát thải tại Đại học Oxford cho biết: “Đặt mục tiêu là bước đầu tiên và phải xác định rõ rằng những mục tiêu này chỉ mới là điểm khởi đầu cho cách các quốc gia, bang và công ty tiếp tục phát triển các kế hoạch giảm phát thải cụ thể, đặc biệt là những kế hoạch ngắn hạn. Do đó, công tác này rất quan trọng trong để thiết lập đường cơ sở cho các mục tiêu không phát thải trên toàn cầu, từ đó có thể theo dõi và đánh giá các mục tiêu này tốt hơn, đồng thời cũng giúp phát triển các tiêu chí để tính toán mức độ hiệu quả của các kế hoạch. Mục tiêu không phát thải là một công cụ hữu ích để theo dõi tiến trình ứng phó biến đổi khí hậu; công tác giám sát, đánh giá và thẩm định sát sao sẽ giúp cải thiện kế hoạch”.
Đồng tác giả, Tiến sĩ Steve Smith, từ Học viện Doanh nghiệp và Môi trường Smith, Đại học Oxford chia sẻ: “Không phát thải không chỉ là một mục tiêu rõ ràng và dễ hiểu mà nó còn chính là điều kiện hành tinh này cần có để ngăn chặn tình trạng nóng lên toàn cầu. Mục tiêu không phát thải sẽ phát huy tốt nhất khi chúng bao gồm cả mục tiêu ngắn hạn, các kế hoạch rõ ràng và cơ chế báo cáo cũng như các cơ chế quản trị khác để giúp các đơn vị tham gia đi đúng hướng”.