Tính đến tháng 3/2020, theo kết quả phân tích, trước đại dịch COVID-19, hầu hết các quốc gia đã có những bước tiến vững chắc trong việc xây dựng vốn nhân lực cho thế hệ kế tiếp, trong đó các quốc gia có thu nhập thấp được ghi nhận có chuyển biến lớn nhất. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch bệnh và trình độ phát triển của quốc gia mà một đứa trẻ sinh ra ở nơi đó chỉ đạt được khoảng 56% tiềm năng vốn nhân lực so với những đứa trẻ được tiếp cận nền giáo dục và y tế đầy đủ.
Dịch bệnh cũng khiến hơn 1 tỷ trẻ em phải nghỉ học, trung bình có thể mất nửa năm học và dẫn đến thiệt hại đáng kể về tài chính. Dữ liệu của WB cũng chỉ ra sự gián đoạn trong chăm sóc sức khỏe và việc cung cấp các dịch vụ y tế thiết yếu cho phụ nữ và trẻ em, như nhiều trẻ em đã bị lỡ các mũi tiêm chủng quan trọng.
Ông David Malpass, Chủ tịch Nhóm WB nhận định: "Đại dịch gây rủi ro đối với thành tựu xây dựng nguồn nhân lực của cả thập kỷ, bao gồm những cải thiện về sức khỏe, tỷ lệ sống sót, tỷ lệ đi học và giảm thấp còi. Tác động kinh tế của đại dịch đặc biệt mạnh mẽ đối với phụ nữ và những gia đình khó khăn nhất, khiến nhiều người dễ rơi vào cảnh không còn cái ăn và đói nghèo”.
Trước đó, chỉ số vốn nhân lực từ năm 2010 đến năm 2020 đã ghi nhận độ cải thiện về sức khỏe (tỷ lệ sống sót tốt hơn của trẻ em và người lớn; giảm thấp còi…) cũng như tăng tỷ lệ đi học.
Tỷ lệ trẻ em được đi học ở Việt Nam tương đối cao
Từ năm 2010 đến năm 2020, chỉ số vốn nhân lực của Việt Nam tăng từ 0,66 lên 0,69. Theo đó, 98/100 trẻ em sinh ra ở Việt Nam sống được đến 5 tuổi. Ở Việt Nam, một đứa trẻ bắt đầu đi học từ năm 4 tuổi có thể hoàn thành 12,9 năm học lúc 18 tuổi và khi quy đổi sang chất lượng học, số năm học thực chất sẽ giảm xuống chỉ còn 10,7 năm. Tỷ lệ thấp còi tương đối cao (25/100 trẻ em bị suy dinh dưỡng thể thấp còi, đặc biệt phổ biến tại các dân tộc thiểu số).
Tuy nhiên tiến bộ này hiện đang gặp rủi ro do đại dịch diễn ra trên toàn cầu. Đại dịch đang làm trầm trọng thêm nguy cơ bạo lực giới, tảo hôn và mang thai ở tuổi vị thành niên, tất cả những vấn đề này đều làm giảm cơ hội học tập và nâng cao vị thế cho phụ nữ và trẻ em gái.
Để bảo vệ và mở rộng những thành tựu về vốn nhân lực trước đó, các quốc gia cần nâng cao phạm vi bao phủ và chất lượng dịch vụ y tế cho các cộng đồng bị thiệt thòi, thúc đẩy kết quả học tập song song với tỷ lệ nhập học và hỗ trợ các gia đình dễ bị tổn thương với các biện pháp bảo trợ xã hội.
Nhóm WB đang phối hợp chặt chẽ với các chính phủ để xây dựng những giải pháp dài hạn nhằm bảo vệ, đầu tư cho con người trong và sau đại dịch.
Về mặt chính sách, Chính phủ các nước nên nỗ lực khuyến khích, hỗ trợ về y tế, giáo dục, bảo trợ xã hội để khôi phục những thành tựu đã mất; đồng thời mở đường để thế hệ sau có kết quả, điều kiện tốt hơn thế hệ trước.
WB hỗ trợ các can thiệp về sức khỏe cộng đồng, nỗ lực bảo đảm cung cấp vật dụng và thiết bị quan trọng, đồng thời giúp khu vực tư nhân duy trì hoạt động và việc làm. Tổ chức sẽ triển khai hỗ trợ tài chính lên tới 160 tỷ USD trong vòng 15 tháng để hỗ trợ hơn 100 quốc gia bảo vệ người nghèo và người dễ bị tổn thương, hỗ trợ doanh nghiệp, thúc đẩy phục hồi kinh tế. Hoạt động tài trợ này bao gồm 50 tỷ USD nguồn lực IDA mới thông qua các khoản viện trợ không hoàn lại và các khoản vay ưu đãi cao.