Cụ thể, dự án cải tạo môi trường hồ Đầu Băng (quận Long Biên) được Thành ủy Hà Nội đồng ý và UBND TP Hà Nội phê duyệt tháng 2/2010 theo hình thức xã hội hóa với kinh phí dự kiến khoảng hơn 60 tỷ đồng. Trong quá trình kêu gọi nguồn xã hội hóa, Công ty CP thương mại Ngôi nhà mới (Ngôi nhà mới) cam kết hỗ trợ 30/60,572 tỷ đồng.
Dự án khu đô thị Ngôi nhà mới của Lã Vọng tại huyện Quốc Oai (Hà Nội).
Quá trình thanh tra, TTCP cho rằng, việc triển khai thi công nạo vét hồ và một số hạng mục phụ trợ theo phương án vừa thiết kế vừa thi công, thiếu phê duyệt dự án, tổng mức đầu tư, thiết kế cơ sở, thiết kế bản vẽ thi công - dự toán công trình trước khi thi công là chưa đúng quy định tại Nghị định số 12/2009 của Chính phủ về quản lý đầu tư xây dựng; UBND TP Hà Nội giao cho Ngôi nhà mới thực hiện khối lượng 30 tỷ/60,572 tỷ đồng mức đầu tư dự kiến, phần khối lượng còn lại không bố trí được nguồn vốn để thực hiện là vi phạm Nghị định số 12 của Chính phủ về bố trí nguồn vốn đảm bảo thực hiện dự án theo tiến độ. Vi phạm trên thuộc về Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Xây dựng, UBND TP Hà Nội và Ngôi nhà mới.
Dự án này tiếp tục triển khai giai đoạn 2 với hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT) gồm 2 hạng mục: xây dựng cải tạo hồ Đầu Băng và hạng mục xây dựng hệ thống cống nối các hồ Vục - hồ Đầu Băng - hồ Tư Đình. Trong giai đoạn này, Ngôi nhà mới được giao sử dụng quỹ đất 5% (tương đương với 1.148 m2). TTCP cho rằng, khi phê duyệt chủ trương đầu tư, TP Hà Nội chưa phê duyệt kinh phí giải phóng mặt bằng là chưa đúng quy định; công tác chuẩn bị đầu tư chậm, đến thời điểm thanh tra dự án mới thực hiện công tác lập, thẩm định, thiết kế bản vẽ thi công - dự toán.
Dự án cải tạo xây dựng hệ thống cống nối hồ Vục - hồ Đầu Băng - hồ Tư Đình theo hình thức hợp đồng BT. Dự án này theo hình thức chỉ định. Chủ đầu tư dự án vẫn là Ngôi nhà mới; tổng vốn đầu tư là hơn 600 tỷ đồng với thời gian từ quý III/2015 đến quý III/2018.
Theo TTCP, dự án được phê duyệt điều chỉnh giảm quy mô, do vậy tổng mức đầu tư còn khoảng 400 tỷ đồng, Ngôi nhà mới phải nộp lại ngân sách nhà nước là hơn 124 tỷ đồng số tiền sử dụng đất của dự án đối ứng. Trách nhiệm thuộc về Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Quy hoạch Kiến trúc, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, UBND quận Long Biên và TP Hà Nội.
Dự án xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nhà ở trên diện tích 14,5ha tại khu chức năng đô thị Tây Nam đường 70 (quận Nam Từ Liêm, theo hình thức đối ứng BT) cũng được chỉ định chủ đầu tư là Ngôi nhà mới. Trong dự án này, TP Hà Nội xác định tổng số tiền sử dụng đất mà Ngôi nhà mới phải nộp sau khi trừ đi tiền giải phóng mặt bằng, tiền giá trị hợp đồng BT là 221 tỷ đồng. Số tiền này Ngôi nhà mới đã nộp vào ngân sách nhà nước. Đến nay, dự án cơ bản hoàn thành hạ tầng, hoàn thiện 82 căn nhà/571 căn nhà liền kề được phê duyệt, trong đó có 200 căn thi công xong phần thô, số còn lại đang thi công. Doanh thu bán nhà mà Ngôi nhà mới thu về được hơn 2.500 tỷ đồng.
TTCP cho rằng, trong dự án này, việc thanh toán dự án BT, xác định lãi xuất để đối trừ tiền sử dụng đất phải nộp khi chưa có khối lượng hợp đồng BT, thời gian thực hiện dự án BT kéo dài, tiếp tục được điều chỉnh là chưa đủ cơ sở.
Dự án trụ sở làm việc và căn hộ chung cư kết hợp với dịch vụ thương mại tại Xa La (quận Hà Đông, Hà Nội) do Ngôi nhà mới và Công ty TNHH một thành viên đầu tư và phát triển thủy lợi Sông Nhuệ là chủ đầu tư. Quy mô dự án hơn 10.000m², tổng mức đầu tư hơn 251 tỷ đồng, thời gian từ 2014 - 2016.
Thời điểm thanh tra dự án đã hoàn thành, căn hộ đã bán trị giá 240 tỷ đồng, trong đó phần dịch vụ thương mại đang triển khai khai thác kinh doanh. TTCP cho biết, thời điểm tranh tra, dự án chưa quyết toán, các bên liên doanh chưa thực hiện việc quyết toán để xác định giá trị tài sản nhà nước tăng thêm qua dự án và việc phân chia lợi nhuận theo thỏa thuận.
Với dự án tại ô đất DX1, DX2, DX3, DX4 (là bãi đỗ xe) và CX2 (cây xanh tập trung) khu đô thị Đông Nam đường Trần Duy Hưng, TTCP khẳng định, Công ty CP Thương mại và Dịch vụ Lã Vọng (Lã Vọng) có đóng góp 2 tỷ đồng để được nghiên cứu lập, thực hiện dự án đầu tư. Sau đó, Sở Kế hoạch và Đầu tư tham mưu cho UBND TP Hà Nội chấp thuận cho Lã Vọng thực hiện dự án là vi phạm Nghị định số 181/2004 của Chính phủ về Hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2003 khi lựa chọn nhà thầu không thông báo công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng; giao dự án mà không qua đấu giá…
Trong Quyết định thu hồi đất số 1673 của UBND TP Hà Nội với diện tích hơn 10.000m² đã giao cho Lã Vọng trong 50 năm trước đó cho thấy, Lã Vọng từng được thành phố “ưu ái” cho thuê đất với giá 187.197 đồng/m2/năm tại 4 ô đất làm bãi đỗ xe; thậm chí ô đất CX2 được cho thuê với giá 94.769 đồng/m2/năm. Dự án này sau đó được Thanh tra TP Hà Nội chỉ ra nhiều sai phạm.
Tại dự án khu nhà ở cao cấp tại Khu đô thị Quốc Oai, huyện Quốc Oai, TP Hà Nội. Năm 2008, UBND tỉnh Hà Tây (nay là TP Hà Nội) có quyết định giao cho Ngôi nhà mới làm chủ đầu tư với mức đầu tư gần 200 tỷ đồng và sẽ hoàn thành trong quý IV/2014, dự án sau đó được gia hạn tới quý IV/2018. Quá trình thanh tra TTCP nhận thấy, việc giao đất tại dự án này không qua đấu giá là vi phạm Nghị định số 90/2006 của Chính phủ về lựa chọn nhà đầu tư phát triển nhà ở thương mại.
Dự án cải tạo, nâng cấp khu vui chơi giải trí bán đảo hồ Đống Đa được chấp thuận cho Công ty Hà Thủy (là doanh nghiệp Nhà nước) nghiên cứu lập dự án bằng nguồn vốn tự có của công ty. Năm 2004, Công ty Hà Thủy cổ phần hóa với vốn điều lệ là 6 tỷ đồng. Trong khi xác định giá trị cổ phần hóa thì TP Hà Nội phê duyệt giá trị doanh nghiệp của Công ty Hà Thủy, trong đó có đưa 2.000m2 đất tại bán đảo hồ Đống Đa vào mục đích sản xuất kinh doanh không đúng quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt.
Trong dự án cải tạo, nâng câp Quốc lộ 6 (đoạn Ba La - Xuân Mai), Công ty Lã Vọng đã thông qua Ngôi nhà mới góp vốn cùng Công ty CP Sông Đà Hà Nội và 2 công ty lập ra Công ty CP Louis Group để thực hiện dự án, cũng theo hình thức BT. Công ty Louis đã được chỉ định là nhà đầu tư thực hiện dự án BT có chiều dài 20,9km, tổng vốn đầu tư khoảng 8.700 tỷ đồng, đổi lại Hà Nội dự kiến thanh toán cho Công ty Louis 39 ô đất, diện tích khoảng 343ha khi làm dự án BT đoạn đường trên.
Việc này, TTCP cho rằng việc chỉ định Công ty Louis thực hiện dự án là vi phạm quy định về đấu thầu dự án, đồng thời Hà Nội cũng phớt lờ chỉ đạo của Thủ tướng, không tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành về việc tổ chức đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư.
Khoảng thời gian trên, thông qua các công ty thành viên, Công ty Lã Vọng góp vốn cùng Tổng công ty Phát triển hạ tầng đô thị (UDIC) để thực hiện dự án khu đô thị mới Hoàng Văn Thụ, rộng 23,8ha tại quận Hoàng Mai, TP Hà Nội. Kết luận thanh tra cho thấy, việc giao UDIC thực hiện dự án không qua đấu thầu là sai quy định pháp luật.
Thanh tra Chính phủ cho rằng để xảy ra những tồn tại, vi phạm nêu trên trách nhiệm thuộc về Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Quy hoạch Kiến trúc, Sở Tài chính và UBND TP Hà Nội. Với dự án cải tạo Quốc lộ 6, thanh tra đề nghị rà soát lại quỹ đất đối ứng, đưa vào đấu giá quyền sử dụng đất, tránh thất thoát ngân sách.
Với dự án tại phường Đại Mỗ, thanh tra đề xuất Hà Nội yêu cầu nhà đầu tư nộp bổ sung ngân sách khoản tiền 44,3 tỷ tiền giải phóng mặt bằng chưa tách khỏi dự án. Ngoài ra, cần điều chỉnh dự án BT để xác định nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư.
Với lô đất ở Trần Duy Hưng, Thanh tra đề xuất cần xử lý các vi phạm về khai thác, vận hành, đảm bảo phục vụ cộng đồng. Cần xử lý trách nhiệm cán bộ trong kết luận thanh tra năm 2014 của Hà Nội.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TP Hà Nội yêu cầu Sở Tài chính, Cục Thuế Hà Nội kiểm tra, rà soát tiền thuê đất và thu bổ sung số tiền sử dụng đất tránh thất thoát ngân sách nhà nước, do không thực hiện tính lại giá đất phần diện tích tăng thêm xây dựng sai quy hoạch, phần giá nộp suất đầu tư hạ tầng theo đúng quy định.