Báo cáo tại hội thảo, đại diện Bộ Công Thương cho biết, hiện nay hạ tầng sản xuất và cung ứng năng lượng Việt Nam ước đạt khoảng 50.000MWh/năm, cơ bản đáp ứng nhu cầu sử dụng của cả nước. Tuy nhiên, dự báo giai đoạn từ nay đến năm 2020, nhu cầu sử dụng tăng mạnh, ước khoảng 10%/năm đang gây áp lực lớn cho ngành sản xuất năng lượng trong nước.
Theo TS. Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm năng lượng, Viện Năng lượng (Bộ Công Thương), cường độ năng lượng (lượng năng lượng cần sử dụng trên một đơn vị GDP) của Việt Nam đang cao hơn rất nhiều so với những quốc gia như Nhật Bản, Thái Lan, Malaysia… Dự báo, trong năm 2019, sản lượng điện thương phẩm toàn quốc sẽ đạt 211,95 tỷ kWh; trong đó TPHCM đạt 26 tỷ kWh, chiếm tỷ lệ 12,19%.
Điều này cho thấy, Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn trong việc ổn định nguồn năng lượng, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Đặc biệt, Việt Nam cần giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm, chuyển đổi thay thế nhiên liệu để mang lại lợi ích kinh tế và phát triển kinh tế xanh.
Tại TPHCM, tốc độ tăng trưởng kinh tế cao đã kéo theo nhu cầu sử dụng năng lượng tăng nhanh, trung bình khoảng 8 - 9%/năm. Năm 2019, dự kiến nhu cầu sử dụng điện tại TP khoảng 26 tỷ kWh, chiếm 12,9% tổng nhu cầu sử dụng năng lượng của cả nước.
Trước thực trạng trên, ông Nguyễn Phương Đông, Phó giám đốc Sở Công Thương TPHCM cho biết, TP đã và đang đẩy mạnh triển khai đồng bộ nhiều giải pháp tiết kiệm năng lượng hiệu quả kết hợp tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo. Cụ thể, các sở, ngành thành phố nỗ lực tạo cơ hội cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước trao đổi hợp tác, xúc tiến đầu tư, tìm giải pháp giúp thành phố nói riêng, cả nước nói chung phát triển nguồn cung ứng năng lượng theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường.
Liên quan đến tình hình sử dụng năng lượng tái tạo, bà Nguyễn Ngọc Tường Vy, Quyền trưởng ban kinh doanh, Tổng công ty Điện lực TPHCM cho biết, thách thức hiện nay là chi phí lắp đặt điện mặt trời còn cao nên chưa khuyến khích khách hàng đầu tư. Khách hàng vẫn e ngại sử dụng điện mặt trời trên mái nhà do có quá nhiều nhà cung cấp với chất lượng sản phẩm, xuất xứ, chế độ bảo hành thiết bị khác nhau.
Mặt khác, cơ chế chính sách của Nhà nước chưa hỗ trợ về vay vốn và chi phí lắp đặt điện mặt trời cho khách hàng cũng như chưa có quy định pháp lý cho bên thứ ba (ESCO) tham gia lắp đặt hệ thống điện mặt trời trên mái nhà bán lại điện cho khách hàng.
Theo bà Nguyễn Thị Lâm Giang, Vụ trưởng Vụ tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững (Bộ Công Thương), Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 – 2030 có nêu rõ những mục tiêu cụ thể trong huy động mọi nguồn lực trong nước và quốc tế cho thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Do đó, Bộ Công Thương sẽ tập trung triển khai đồng độ giải pháp quản lý Nhà nước, hỗ trợ kỹ thuật, nghiên cứu khoa học công nghệ và phát triển sản phẩm.
Mặt khác, nhằm chuyển đổi thị trường, hình thành thói quen sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong mọi hoạt động xã hội, cơ quan quản lý tăng cường khuyến khích các lĩnh vực kinh tế, cơ sở sử dụng năng lượng và ngành kinh tế trọng điểm hướng đến phát triển kinh tế xanh. Cùng với đó, công tác truyền thông tuyên truyền cần được Bộ, ngành đổi mới và tăng cường thực hiện mạnh mẽ cam kết phát triển bền vững trong đời sống kinh tế - xã hội.
Phó Giám đốc Sở Công Thương TPHCM cho rằng, Việt Nam phải có những giải pháp hiệu quả trong việc tiết kiệm năng lượng. Muốn vậy phải có những sản phẩm, thiết bị tiết kiệm điện cho người dân, doanh nghiệp sử dụng.
Song hiện nay trên thị trường, việc phát triển sản phẩm tiết kiệm điện còn khá ít. Do đó Bộ Công Thương đang xây dựng chính sách hỗ trợ, thúc đẩy doanh nghiệp tham gia sản xuất vào lĩnh vực này. Hỗ trợ ở đây có thể là kỹ thuật và tài chính để thúc đẩy các dự án đầu tư, sản xuất, kinh doanh thiết bị tiết kiệm điện được phát triển hơn.