Cơ hội phát triển ngành truyền tải điện từ những đột phá về công nghệ số

Ngày 1/7/2008, Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia (EVNNPT) được thành lập và chính thức đi vào hoạt động trên cơ sở tổ chức lại 4 Công ty Truyền tải điện khu vực và 3 Ban quản lý dự án các công trình điện miền (Bắc, Trung, Nam). 

Với vai trò là “xương sống” của hệ thống điện Việt Nam, EVNNPT đã trở thành bộ phận quan trọng trong hạ tầng cơ sở, góp phần đảm bảo cung ứng điện an toàn, liên tục, ổn định cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và là tiền đề để xây dựng thị trường điện cạnh tranh Việt Nam. 

EVNNPT cũng là đơn vị phải đi đầu trong thực hiện chuyển đổi số của ngành điện để hiện thực hóa mục tiêu trở thành doanh nghiệp số của EVN vào năm 2025. 

Nhân kỷ niệm 14 năm thành lập EVNNPT, phóng viên phỏng vấn ông Lưu Việt Tiến, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia (EVNNPT) về nội dung này.

Phó Tổng giám đốc EVNNPT Lưu Việt Tiến làm việc với Công ty Truyền tải điện 1 về công tác chuyển đổi số

Thưa ông, cùng với EVN, EVNNPT cũng phải hiện thực hóa kế hoạch cơ bản hoàn thành chuyển đổi số vào năm 2022 và tiếp đó trở thành doanh nghiệp số vào năm 2025. Xin ông cho biết về các giải pháp cũng như kết quả cho đến thời điểm này?

Theo Kế hoạch chuyển đổi số của EVN, đến hết năm 2022, EVNNPT có 15 nhiệm vụ; đến hết năm 2025 EVNNPT có 15 nhiệm vụ trong các lĩnh vực: kỹ thuật sản xuất, đầu tư xây dựng, quản trị nội bộ. Ngoài ra, EVNNPT cũng chủ động đăng ký 14 nhiệm vụ chuyển đổi số.

Để triển khai Kế hoạch chuyển đổi số, EVNNPT đã thành lập Ban Chỉ đạo chuyển đổi số và ứng dụng các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (CMCN 4.0) vào hoạt động sản xuất kinh doanh của EVNNPT do Chủ tịch HĐTV làm Trưởng Ban đồng thời EVNNPT thành lập 5 tổ công tác do Tổng giám đốc, các Phó Tổng giám đốc làm tổ trưởng. 

Kết quả thực hiện đến nay, EVNNPT đã hoàn thành 9 nhiệm vụ năm 2022 và dự kiến hoàn thành kế hoạch chuyển đổi số sớm hơn kế hoạch EVN giao. Đặc biệt, trong quý III/2022, EVNNPT sẽ hoàn thành 3 nhiệm vụ chuyển đổi số rất quan trọng trong lĩnh vực quản lý đường dây, trạm biến áp và thí nghiệm. Nhờ đó, EVNNPT sẽ thay đổi tổng thể và toàn diện về cách làm việc, phương thức tổ chức sản xuất cho gần 5.000 người lao động trực tiếp trong 3 lĩnh vực: quản lý đường dây, trạm biến áp và thí nghiệm, mang lại hiệu quả cao trong việc tăng năng suất lao động.

Nhờ vào chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ đã có hàng trăm tạm biến áp (TBA) 220kV được điều khiển tích hợp bằng máy tính, thao tác điều khiển từ xa, 100% dữ liệu thiết bị trên lưới truyền tải điện đã được số hóa và Việt Nam cũng đã có TBA số đầu tiên được vận hành từ năm 2021. Điều này đem lại thuận lợi như thế nào trong công tác quản lý vận hành hệ thống truyền tải điện quốc gia, thưa ông?

EVNNPT đang vận hành 149 TBA điều khiển tích hợp bằng máy tính trong đó có 1 TBA 220kV tại Thủy Nguyên, Hải Phòng là TBA số 220kV đầu tiên của Việt Nam, đạt tỷ lệ 85% trên tổng số 176 TBA 500 - 220kV.

Chúng tôi đã chuyển 109 TBA 220kV sang thao tác xa từ các Trung tâm Điều độ hệ thống điện miền, đạt tỉ lệ 76% trên tổng số 142 TBA 220kV, nhờ đó tiết kiệm gần 600 lao động so với TBA có người trực thao tác tại chỗ.

Sử dung flycam trong quản lý vận hành đường dây

Bên cạnh đó, 100% dữ liệu thiết bị trên lưới truyền tải điện đã được số hóa trên phần mềm quản lý kỹ thuật PMIS, 100% dữ liệu công tơ đã được kết nối vào hệ thống thu thập và quản lý số liệu đo đếm MDMS.

Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ như hiện nay thì dữ liệu số hóa là một tài sản quan trọng cho phép chúng tôi triển khai các bài toán phân tích dữ liệu phục vụ cho việc ra quyết định trong vận hành, sửa chữa, bảo dưỡng và tăng hiệu suất của thiết bị.

Bên cạnh các thuận lợi thì đâu là những khó khăn, thách thức của EVNNPT trong tiến trình chuyển đổi số, thưa ông?

Khi bắt đầu hành trình tăng cường năng lực tiếp cận công nghệ của cuộc CMCN 4.0 vào năm 2018 cũng như chuyển đổi số vào năm 2020 - 2021, mặc dù Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia cũng như Tập đoàn Điện lực Việt Nam có quyết tâm mạnh mẽ thực hiện chuyển đổi số, khó khăn lớn nhất của chuyển đổi số là thay đổi thói quen của mọi người. Thách thức lớn nhất của chuyển đổi số là có nhận thức đúng, từ lãnh đạo đến cán bộ công nhân viên.

Người lao động của EVNNPT đã quen với môi trường thực trong nhiều năm. Chuyển lên môi trường số là thay đổi thói quen, đây là việc khó, là việc lâu dài. Tuy nhiên văn hóa của người Việt Nam nói chung cũng như cán bộ công nhân viên của Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia nói riêng là thích ứng nhanh với cái mới, ham học hỏi cái mới, sáng tạo trong ứng dụng cái mới nên tôi tin tưởng vào việc thay đổi nhận thức, thói quen của người lao động.

Rất nhiều người nhầm lẫn giữa việc chuyển đổi số với đơn giản chỉ là ứng dụng khoa học công nghệ, ứng dụng những thiết bị hiện đại vào triển khai công tác của mình. Vậy thì từ thực tế chuyển đổi số của EVNNPT, ông có thể chia sẻ về những kinh nghiệm trong quản lý và vận hành hệ thống truyền tải điện quốc gia?

Đối với ngành truyền tải điện cũng như nhiều ngành công nghiệp khác trong cả nước thì việc tin học hóa, số hóa cũng là một bước trong quá trình tiến đến chuyển đổi số. 

Tuy nhiên, theo chúng tôi thì việc chuyển đổi số phải tiến tới thay đổi thực sự phương thức tổ chức sản xuất cũng như thay đổi cách thức làm việc của người lao động, chuyển từ những người lao động trực tiếp, theo cách truyền thống sang người lao động số, trong đó công nghệ số đóng vai trò quan trọng. 

Với các giải pháp về chuyển đổi số mà EVNNPT đang thực hiện thì khoảng gần 5.000 người lao động trực tiếp của ngành truyền tải điện sẽ thực sự trở thành các công nhân số, ứng dụng các công nghệ số để tăng hiệu quả, tăng năng suất làm việc. Và nhờ đó EVNNPT sẽ tạo ra một bước phát triển vượt bậc trong việc nâng cao hiệu quả của doanh nghiệp.

Dùng thiết bị di dộng kiểm tra trạm biến áp

Xin ông cho biết những nhiệm vụ trọng tâm mà EVNNPT triển khai trong giai đoạn từ nay đến năm 2025 để đạt được mục tiêu trở thành doanh nghiệp số vào năm 2025?

Từ nay đến 2025, Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia sẽ tập trung triển khai các nhiệm vụ chuyển đổi số trong ba lĩnh vực quan trọng. Đó là trong lĩnh vực kỹ thuật sản xuất, vận hành lưới truyền tải, thứ hai là lĩnh vực quản lý đầu tư xây dựng các công trình mới và thứ ba là lĩnh vực quản trị nội bộ. 

Đối với lĩnh vực đầu tư xây dựng, chúng tôi triển khai áp dụng mạnh mẽ các giải pháp chuyển đổi số nhằm mục tiêu quản lý tốt hơn về chất lượng, tiến độ các dự án đầu tư xây dựng đường dây và trạm biến áp.

Trong lĩnh vực quản trị nội bộ, chúng tôi cũng ứng dụng nhiều giải pháp nhằm tăng hiệu quả trong việc quản lý tài chính, hiệu quả của các bộ phận lao động gián tiếp nhằm mục tiêu chuyển EVNNPT thực sự trở thành doanh nghiệp số từ nay cho đến 2025.

Vậy đâu là cơ hội để thôi thúc EVNNPT vững bước trên con đường chuyển đổi số và hoàn thành kế hoạch chuyển đổi số cũng như mục tiêu trở thành đơn vị truyền tải điện hàng đầu châu Á vào năm 2025, thưa ông?

Trong nhiều thập kỷ vừa qua, công nghệ truyền tải điện gần như không có sự thay đổi lớn trong khi công nghệ số đã phát triển vượt bậc. Do đó, để hướng tới mục tiêu tăng năng suất, tăng hiệu quả, giảm chi phí truyền tải điện, thông điệp chính cũng như những kỳ vọng mà Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia muốn đạt được thông qua chủ đề năm “Chuyển đổi số trong EVNNPT” là thay đổi tổng thể và toàn diện về cách làm việc và phương thức sản xuất dựa trên các công nghệ số.

Chuyển đổi số là cơ hội vô giá để ngành truyền tải điện phát triển dựa trên những đột phá về công nghệ số. Nếu bỏ lỡ cơ hội này, chúng ta sẽ bị tụt lại sau các quốc gia khác xa hơn nữa. Ngược lại, nếu tận dụng cơ hội này chúng ta sẽ theo kịp các tổ chức truyền tải điện tiên tiến trên thế giới, hướng đến mục tiêu năm 2025, EVNNPT trở thành một trong các tổ chức truyền tải điện thuộc 10 nước hàng đầu châu Á và năm 2030, EVNNPT đạt trình độ tiên tiến trên thế giới trong lĩnh vực truyền tải điện.

Xin cảm ơn ông!