Tại các điểm khảo sát như nút giao đường vành đai 3 và cao tốc TPHCM - Trung Lương, nút giao Bình Chuẩn, nút giao Tân Vạn (tỉnh Bình Dương), đoàn khảo sát nhận định trên các tuyến cửa ngõ kết nối TPHCM với tỉnh Bình Dương, Long An và Đồng Nai như quốc lộ 1, quốc lộ 22, quốc lộ 13… đều quá tải. Cần thiết phải xây dựng đường vành đai 3 nhằm phát huy hiệu quả liên kết vùng, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội cho vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Nói về quá trình chuẩn bị hồ sơ dự án, ông Lương Minh Phúc, Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TPHCM (chủ đầu tư dự án phía TPHCM) cho biết, từ nay đến ngày 23/5, TPHCM cùng các tỉnh đã chuẩn bị các hồ sơ, tài liệu, trình dự án lên Quốc hội.
Theo ông Phúc, TPHCM cùng 3 tỉnh đã chuẩn bị 3 nhóm việc. Thứ nhất, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) đang được các địa phương khảo sát, chuẩn bị khu vực tái định cư tại chỗ. Đặc biệt, khi Quốc hội thông qua, các địa phương sẽ triển khai một số bước trong công tác GPMB trước khi dự án nghiên cứu tiền khả thi được phê duyệt. Thứ hai, sẽ tiếp tục rà soát, thống kê các mỏ nguyên vật liệu, bảo đảm cung cấp đủ cho quá trình thực hiện dự án. Thứ ba, chuẩn bị bộ máy nhân sự vận hành, bảo đảm vai trò đầu mối của TPHCM. Một trong những thách thức của dự án là khối lượng GPMB rất lớn, với việc di dời hơn 3.800 hộ dân, trong đó hơn 1.500 hộ tái định cư tại chỗ. Riêng TPHCM có gần 2.500 hộ dân ảnh hưởng với 741 hộ tái định cư tại chỗ, đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của cả hệ thống chính trị.
Sơ đồ tuyến vành đai 3 TPHCM
Tại buổi khảo sát, ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhận định, các địa phương rất quyết tâm thực hiện dự án đường vành đai 3 khi hầu hết đều cam kết sẽ có phiên họp HĐND bất thường nhằm bảo đảm nguồn vốn bố trí, kể cả vốn điều chỉnh tăng thêm cho dự án. Các đại biểu đều nhận định việc xây dựng tuyến vành đai 3 rất cấp thiết và cấp bách. Đoàn khảo sát sẽ báo cáo Quốc hội sớm thông qua dự án đường vành đai 3 trong kỳ họp tới.
Tại cuộc họp cùng ngày sau buổi khảo sát ở UBND TPHCM, nhiều thành viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định sự cần thiết của dự án nhưng đề nghị TPHCM với vai trò là đầu mối cần làm rõ về nguồn nguyên vật liệu khai thác cho dự án; vấn đề tái định cư cho người dân; bổ sung cơ chế phối hợp, thể hiện vai trò điều phối của TPHCM hay vấn đề chỉ định thầu…
Báo cáo tiến độ chuẩn bị dự án, ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TPHCM, cho biết thành phố với vai trò là đầu mối đang khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, trong tuần này sẽ gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư để trình Thường vụ Quốc hội. Các địa phương đều có nghị quyết của HĐND nhằm bảo đảm nguồn vốn bố trí cho dự án, nếu nguồn vốn tăng so với dự kiến thì địa phương sẽ thu xếp. Tuy khó khăn nhưng 4 địa phương sẽ cố gắng.
Về công tác bồi thường GPMB, tái định cư cho người dân, Chủ tịch UBND TPHCM cho biết thành phố sẽ thực hiện trên tinh thần bảo đảm quyền lợi cao nhất cho người dân như giá cả đền bù thỏa đáng, tái định cư tại chỗ, bảo đảm sinh kế cho người dân. Thành phố có sẵn quỹ nhà để người dân tạm cư trong thời gian thực hiện dự án. GPMB là vấn đề khó nhất, khi Quốc hội thông qua dự án, cả hệ thống chính trị sẽ vào cuộc, phấn đấu đến cuối năm 2023 hoàn thành công tác GPMB, khởi công dự án.
"Trong 4 địa phương thì TPHCM phải nỗ lực nhiều hơn. Dự kiến thành phố sẽ thành lập ban chỉ huy dự án, một văn phòng dự án và hội đồng cố vấn gồm các chuyên gia, nguyên lãnh đạo có nhiều kinh nghiệm trong GPMB. Cơ chế này sẽ giúp nhận diện sớm các khó khăn, kịp thời đưa ra các giải pháp. Tuy có nhiều khó khăn nhưng với vai trò điều phối, TPHCM cam kết sẽ làm tốt vai trò này", ông Phan Văn Mãi nhấn mạnh.