Sốt xuất huyết chỉ lây truyền qua muỗi vằn - Tiếp xúc với người bệnh không bị lây bệnh
Sốt xuất huyết không lây qua đường hô hấp, dịch tiết hay tiếp xúc với người bệnh. Vì vậy, tiếp xúc với người bị sốt xuất huyết sẽ không lây bệnh.
Người bị bệnh sốt xuất huyết truyền bệnh cho người khác thông qua vật trung gian là muỗi vằn. Muỗi vằn có màu đen, thân và chân có những đốm trắng. Muỗi vằn đốt người mang virus sốt xuất huyết sau đó truyền bệnh cho người lành qua vết đốt.
Hiện bệnh sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vaccine phòng bệnh.
Muỗi vằn truyền bệnh cư trú ở môi trường nước trong để lâu ngày
Mọi người hay nhầm tưởng chỉ những nơi mất vệ sinh như: cống rãnh, ao tù là địa điểm sinh sôi, cư trú của muỗi vằn. Đây là quan niệm sai lầm bởi muỗi vằn truyền bệnh còn có tên gọi khác là "muỗi nhà vua" do nó chuyên cư trú ở môi trường nước sạch để lâu ngày.
Muỗi vằn sinh sản vào môi trường nước sạch để lâu ngày
Muỗi vằn có thể cư trú ở ngay trong chính ngôi nhà chúng ta như trong bể nước cá cảnh, hòn non bộ, bình cắm lọ hoa có nước lưu cữu, nước để trên ban thờ, nước mưa đọng tại những mảnh vỡ gạch, đá trên xóm ngõ hoặc sân thượng... Vì vậy, cần chú ý thay nước, rửa dọn đồ vật trong nhà, không để nước lưu cữu để loại bỏ môi trường sống của bọ gậy (lăng quăng).
Đàn muỗi vằn vẫn có khả năng truyền bệnh ở những nơi đã phun thuốc muỗi
Nhiều người nghĩ rằng gia đình đã từng phun thuốc diệt muỗi là vĩnh viễn muỗi sẽ không xuất hiện trở lại trong thời gian dài (một vài tháng). Điều đó là suy nghĩ không đúng. Bởi thuốc diệt muỗi được phun trong không gian dưới dạng phun sương ở thể tích cực nhỏ với lượng hóa chất cực nhỏ. Thuốc muỗi chỉ diệt được đàn muỗi gây bệnh ở thời điểm đó.
Chỉ vài giờ sau khi phun thuốc muỗi, lượng hóa chất sẽ khuếch tán trong không gian và bay đi hết. Những đàn muỗi vằn khác vẫn tiếp tục bay vào nhà, tấn công và truyền bệnh cho mọi người. Vậy nên, tại những nơi đã phun thuốc, con người vẫn có khả năng bị bệnh sốt xuất huyết.
Vì vậy, nếu phun thuốc muỗi phòng bệnh sốt xuất huyết, cần phải phun tổng thể, đồng loạt ở cả cụm dân cư mới có tác dụng triệt để. Bởi nếu chỉ một hộ gia đình phun thuốc, có ý thức diệt loăng quăng, bọ gậy nhưng xóm ngõ vẫn để nhiều phế thải đọng nước mưa, các hộ gia đình khác không có ý thức phòng bệnh thì đàn muỗi mang mầm bệnh vẫn bay từ nhà này qua nhà khác và truyền bệnh.
Sau khi phun thuốc muỗi, không cần phải tránh xa quá lâu mới vào nhà
Thuốc phun diệt muỗi vằn hiện nay được Bộ Y tế sử dụng không gây độc đối với sức khỏe con người. Các sản phẩm diệt côn trùng hiện nay gồm ba nhóm: nhóm có gốc clo hữu cơ, nhóm có gốc phốt pho hữu cơ và nhóm có gốc Pyrethrine. Thuốc phun diệt muỗi hiện nay được Bộ Y tế sử dụng là nhóm Pyrethrine, thuộc thế hệ mới nhất.
Phun thuốc phòng chống dịch sốt xuất huyết là phun không gian ở thể tích cực nhỏ với lượng hóa chất cực nhỏ dưới dạng phun sương nhưng có hiệu quả tối đa. Chỉ vài giờ đồng hồ sau phun, lượng hóa chất sẽ khuếch tán trong không gian nên việc lo ngại thuốc ảnh hưởng tới sức khỏe là không có cơ sở.
Sau khi phun, người dân chỉ cần chờ cho thuốc khô khoảng 30 phút là có thể vào nhà an toàn. Với một số người có bệnh đường hô hấp hoặc trẻ nhỏ dễ bị kích ứng thì nên tránh ra ngoài lâu hơn từ 2 tới 3 tiếng.
Đặc biệt, loại thuốc mà đội y tế dự phòng của phường, xã tới các khu dân cư để phun sẽ được miễn phí và người dân không phải trả bất cứ một khoản tiền nào khi phun chống dịch.
Một người có thể bị 4 lần sốt xuất huyết trong đời
Nhiều người vẫn hay nghĩ, mắc sốt xuất huyết một lần rồi sẽ không bao giờ bị mắc tiếp. Nhưng không phải như vậy, mỗi người có thể sẽ mắc sốt xuất huyết 4 lần trong cả đời người. Thậm chí, lần mắc sốt xuất huyết sau có thể nặng hơn lần mắc trước.
Có tình trạng trên là do virus gây bệnh sốt xuất huyết có 4 chủng huyết thanh khác nhau là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Một người nhiễm chủng virus nào thì chỉ có khả năng tạo được miễn dịch suốt đời với chủng virus đó và không có khả năng miễn dịch với những chủng virus còn lại.
Lưu ý, không chỉ trẻ em mới mắc sốt xuất huyết, mà bất kể đối tượng nào cũng có thể bị mắc bệnh.
Ngày nguy hiểm của bệnh là ngày thứ 4 (tính từ khi bắt đầu sốt)
Xuất huyết dưới da là biến chứng của sốt xuất huyết
Nhiều người vẫn lầm tưởng rằng 3 ngày đầu mắc bệnh này là 3 ngày nguy hiểm bởi đây là khoảng thời gian sốt cao, kèm theo đau đầu, đau mỏi người, nhức mắt. Tuy nhiên, các bác sĩ cho biết đây không phải là thời gian nguy hiểm nhất đối với người bệnh mà từ ngày thứ 4 mới là thời điểm nguy hiểm nhất của người bệnh. Đây là thời gian những biến chứng nặng xuất hiện sau sốt.
Cụ thể, biến chứng thứ nhất của sốt xuất huyết là tình trạng tăng tính thấm thành mạch và cô đặc máu. Bệnh nhân sẽ không cảm nhận được điều này. Tình trạng bệnh sẽ thể hiện qua các chỉ số xét nghiệm, do đó người bệnh phải đến thăm khám tại các cơ sở y tế để có cách điều trị phù hợp. Nếu người bệnh bị thoát mạch quá nhiều có thể sẽ dẫn tới dấu hiệu cảnh báo trước sốc như: mệt lả, đau tức vùng gan, buồn nôn, nôn. Ở trẻ nhỏ có thể không nhận rõ những dấu hiệu này mà có thể chỉ thấy trẻ li bì hoặc bứt rứt vật vã, tiểu ít, bỏ bú. Khi thấy các dấu hiệu này, cần phải đến cơ sở y tế gần nhất ngay để bù dịch, tránh nguy hiểm tính mạng.
Biến chứng thứ 2 là xuất huyết do giảm tiểu cầu. Bệnh nhân có thể có các biểu hiện như: chảy máu chân răng, chảy máu cam, xuất huyết dưới da… Khi thấy các biểu hiện này, cần đến các cơ sở y tế làm các xét nghiệm đánh giá mức độ giảm tiểu cầu để được bác sĩ cân nhắc truyền tiểu cầu.
Tuyệt đối không uống aspirin và ibuprofen khi có nghi ngờ mắc sốt xuất huyết
Trong 3 ngày đầu của bệnh sốt xuất huyết thường xuất hiện những triệu chứng như đau người, đau cơ, khớp, đau đầu, sốt... đa phần mọi người thường nghĩ đến cúm hay sốt do virus và tự ý mua thuốc giảm đau về dùng, trong đó có 2 loại phổ biến là aspirin và ibuprofen. Đối với sốt xuất huyết, hai loại thuốc này sẽ làm cho tình trạng chảy máu ở người bệnh trầm trọng hơn, có thể xuất huyết dạ dày dữ dội, nguy hiểm đến tính mạng.
Theo chuyên gia, bệnh sốt xuất huyết Dengue gây ra tình trạng rối loạn đông máu, các cơ quan bên trong cơ thể dễ bị chảy máu. Ở thể nhẹ, người bệnh sẽ bị xuất huyết dưới da với các chấm đỏ trên da hoặc vết bầm. Ở thể nặng, người bệnh sẽ bị chảy máu răng, chảy máu cam, nôn ra máu hoặc phân có màu đen. Trong khi đó, aspirin và ibuprofen có tác dụng ngăn sự tập kết tiểu cầu, chống đông máu. Aspirin còn có tác dụng phụ làm loét dạ dày tá tràng và có thể gây xuất huyết dạ dày, nôn ra máu. Vì vậy, tuyệt đối không được uống aspirin và ibuprofen khi có nghi ngờ mắc bệnh sốt xuất huyết.