BĐKH đã hiện hữu rõ ràng thông qua các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt hơn ở tất cả các nơi trên thế giới. Chúng ta đang chứng kiến những đợt nắng nóng, hạn hán và cháy rừng gay gắt hơn. Lượng hơi nước trong khí quyển nhiều hơn, dẫn đến lượng mưa rất lớn và lũ lụt gây thiệt hại về nhân mạng. Sự ấm lên của đại dương khiến các cơn bão nhiệt đới mạnh hơn và mực nước biển dâng cao làm tăng thêm các tác động.
Số lượng các hiện tượng thiên tai được ghi nhận đã tăng lên 5 lần trong hơn 50 năm qua, nguyên nhân chủ yếu từ BĐKH do con người gây ra, từ các hiện tượng thời tiết trở nên khắc nghiệt hơn. Nhưng nhờ có việc cảnh báo sớm và quản lý thiên tai được cải thiện nên số người thiệt mạng đã giảm gần ba lần so với cùng kỳ.
Phát biểu tại buổi công bố, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres cho biết, BĐKH do con người gây ra hiện đang gây tác động xấu tới mọi khu vực. Báo cáo gần đây nhất của Ủy ban Liên chính phủ về BĐKH đã nêu chi tiết những mất mát đã và đang xảy ra. Mỗi sự thay đổi nhỏ trong mức tăng nhiệt toàn cầu sẽ làm tăng thêm tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt.
Vì vậy, cần phải đầu tư một cách công bằng vào khả năng thích ứng và khả năng phục hồi. Điều đó bao gồm các thông tin cho phép chúng ta dự đoán các cơn bão, nắng nóng khắc nghiệt, lũ lụt và hạn hán.
Nâng cấp hệ thống cảnh báo sớm chống lại BĐKH góp phần đảm bảo an toàn cho tất cả mọi người
Tuy nhiên, một phần ba dân số trên thế giới, chủ yếu ở các quốc gia kém phát triển và các quốc đảo nhỏ đang phát triển vẫn không được bảo vệ bởi các hệ thống cảnh báo sớm. Đặc biệt, ở châu Phi, tình trạng thậm chí còn tồi tệ hơn khi có tới 60% người dân không được bảo vệ.
Ông António Guterres nhấn mạnh: Cảnh báo và hành động sớm sẽ cứu sống con người. Vì mục tiêu đó, Liên Hợp Quốc sẽ dẫn đầu các hành động mới để đảm bảo mọi người trên trái đất được bảo vệ bởi các hệ thống cảnh báo sớm trong vòng 5 năm. Liên Hợp Quốc đã yêu cầu Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) đi đầu trong nỗ lực này và trình bày một kế hoạch hành động tại hội nghị khí hậu tiếp theo của Liên Hợp Quốc được tổ chức vào cuối năm nay ở Ai Cập.
“Chúng ta phải tăng cường khả năng dự đoán cho mọi người và xây dựng năng lực phản ứng của họ. Nhân Ngày Khí tượng thế giới này, hãy để chúng ta nhận ra giá trị của những hoạt động cảnh báo sớm và hành động sớm như những công cụ quan trọng để giảm thiểu rủi ro từ thiên tai và hỗ trợ thích ứng với BĐKH”, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc nói.
Đồng tình với phát biểu trên, Tổng thư ký WMO Petteri Taalas nhận định: “Ngày càng có nhiều thảm họa do BĐKH gây ảnh hưởng xấu tới việc thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững. Một trong những khoản đầu tư thu được thành quả cao nhất là cải thiện các dịch vụ cảnh báo sớm về thời tiết, thủy văn, khí hậu và các cơ sở hạ tầng giám sát liên quan. Cần phải đầu tư 1,5 tỷ USD trong 5 năm tới để nâng cao chất lượng dịch vụ và cơ sở hạ tầng liên quan, đặc biệt là ở các nước kém phát triển và các quốc đảo nhỏ đang phát triển.
Theo các chuyên gia, hệ thống cảnh báo sớm về lũ lụt, hạn hán, nắng nóng hoặc bão là một hệ thống tích hợp cho phép mọi người biết rằng hiện tượng thời tiết nguy hiểm sắp xảy đến và khuyến cáo cho Chính phủ, cộng đồng để có thể hành động sớm nhằm giảm thiểu các tác động.
Các hệ thống này cho phép chúng ta theo dõi các điều kiện khí quyển trên đất liền và trên biển trong thời gian thực, cũng như dự đoán hiệu quả các sự kiện thời tiết và khí hậu trong tương lai bằng cách sử dụng các mô hình số học tiên tiến trên máy tính. Mục tiêu là để hiểu những rủi ro gây ra bởi các cơn bão mà ta có thể dự báo trước trong một khu vực bị ảnh hưởng – rủi ro có thể khác nhau nếu đó là khu vực thành phố hoặc khu vực nông thôn, vùng cực, ven biển hay vùng núi.
Hệ thống cảnh báo sớm cần phải bao gồm các kế hoạch ứng phó đã được thống nhất cho các Chính phủ, cộng đồng và người dân, để giảm thiểu các tác động dự kiến. Một hệ thống cảnh báo sớm toàn diện cũng phải bao gồm các bài học kinh nghiệm từ các sự kiện đã xảy ra trong quá khứ, để liên tục cải thiện các biện pháp ứng phó trước các hiểm họa liên quan tới thời tiết, khí hậu, thủy văn và môi trường trong tương lai.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres đã giao nhiệm vụ cho Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) đi đầu trong việc thực hiện một kế hoạch hành động nhằm đạt được mục tiêu này tại hội nghị khí hậu tiếp theo của Liên Hợp Quốc ở Ai Cập vào tháng 11 năm nay.