Theo Chỉ thị, trong thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo việc xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao phát thải từ các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong công trình xây dựng. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau nên việc xử lý, tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao vẫn chưa đạt được mục tiêu đề ra, lượng tiêu thụ chưa cân bằng với lượng phát thải, tổng khối lượng tro, xỉ, thạch cao lưu giữ tại bãi chứa của các nhà máy hiện còn rất lớn và vẫn tiếp tục tăng cao; nhiều bãi thải chỉ còn khả năng lưu chứa trong một vài năm tới.
Để khắc phục những tồn tại, hạn chế và tiếp tục đẩy mạnh việc xử lý, tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao phát thải từ các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón, Thủ tướng Chính phủ đã ra nhiều chỉ đạo, yêu cầu với các Bộ, cơ quan.
Cụ thể, Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục chỉ đạo nghiên cứu các ứng dụng mới đối với sử dụng tro, xỉ, thạch cao; tiếp tục rà soát, bổ sung, hoàn thiện các tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật, định mức kinh tế kỹ thuật về việc xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng.
Tiếp tục chỉ đạo các nhà máy xi măng, các trạm nghiền xi măng tăng cường sử dụng tro, xỉ, thạch cao làm phụ gia; tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền việc tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao, đẩy mạnh việc sử dụng các sản phẩm vật liệu xây dựng có sử dụng tro, xỉ, thạch cao làm phụ gia hoặc nguyên liệu.
Tro, xỉ được sử dụng làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng
Bộ Công Thương chủ trì tổ chức kiểm tra việc thực hiện đề án xử lý tro, xỉ, thạch cao do các cơ sở phát thải lập và phê duyệt, đảm bảo yêu cầu lượng thải chứa trong bãi không vượt quá 2 năm sản xuất theo công suất thiết kế; yêu cầu các chủ đầu tư dự án nhiệt điện đốt than trong quá trình lập dự án đầu tư phải lựa chọn thiết bị công nghệ và nhiên liệu theo hướng tiết kiệm nhiên liệu; tro, xỉ thải ra đảm bảo tiêu chuẩn làm vật liệu xây dựng.
Đặc biệt, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ phải ban hành hướng dẫn việc đồng xử lý tro, xỉ, thạch cao trong sản xuất vật liệu xây dựng; coi việc sử dụng các phế liệu trên trong sản xuất vật liệu xây dựng là quá trình xử lý tro, xỉ, thạch cao. Ban hành quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật về xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao để hoàn nguyên các khu vực đã kết thúc khai thác khoáng sản theo quy định của pháp luật về khoáng sản và đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường; ban hành hướng dẫn việc chôn lấp tro, xỉ, thạch cao trong trường hợp tro, xỉ, thạch cao không thể sử dụng, tái chế. Đồng thời, tăng cường giám sát, kiểm tra, thanh tra về công tác bảo vệ môi trường; việc thực hiện các cam kết trong báo cáo đánh giá tác động môi trường và thực hiện các quy định của pháp luật về môi trường tại các cơ sở phát thải tro, xỉ, thạch cao.
Ngoài ra, Thủ tướng yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần ưu tiên các nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh về nghiên cứu sử dụng tro, xỉ, thạch cao làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong công trình xây dựng; tạo điều kiện thuận lợi, khuyến khích các doanh nghiệp trên địa bàn tham gia xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong công trình xây dựng.
Đáng lưu ý, UBND các tỉnh, thành phố chỉ cấp diện tích bãi thải cho các dự án nhà máy sản xuất nhiệt điện, phân bón, hóa chất với dung lượng chứa tối đa cho 2 năm sản xuất theo công suất thiết kế. Không cấp phép mở rộng các bãi thải tro, xỉ, thạch cao đã được phê duyệt trước đây.
Đồng thời phải chỉ đạo các cơ quan chức năng tại địa phương tăng cường giám sát, kiểm tra, thanh tra công tác quản lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao. Kiểm tra, giám sát việc thực hiện các cam kết trong báo cáo đánh giá tác động môi trường và thực hiện các quy định của pháp luật về môi trường tại các cơ sở phát thải tro, xỉ, thạch cao. Công bố công khai các cơ sở phát thải không thực hiện cam kết trong báo cáo đánh giá tác động môi trường và không thực hiện đúng các nội dung trong đề án xử lý, tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao mà các cơ sở phát thải đã lập và phê duyệt.