Tại tờ trình lần này, Chính phủ kiến nghị Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, giai đoạn 2021 - 2025 từ Hà Tĩnh (Bãi Vọt) đến Quảng Trị (Cam Lộ), từ Quảng Ngãi đến Nha Trang (Khánh Hòa), từ Cần Thơ đến Cà Mau.
Dự án được chia thành 12 dự án thành phần vận hành độc lập với tổng chiều dài là 729km và triển khai theo hình thức đầu tư công, sau khi hoàn thành sẽ tổ chức thu phí hoặc nhượng quyền thu phí để thu hồi vốn nhà nước.
Theo tính toán của Chính phủ, nếu thu phí toàn bộ 12 dự án thành phần trong 5 năm đầu có thể thu hồi được khoảng 18.300 tỷ đồng vốn nhà nước, trong 10 năm có thể thu được khoảng 37.881 tỷ đồng; nếu thu phí 8 dự án thành phần (không thu phí 3 dự án đi trùng và nâng cấp một số đoạn đường Hồ Chí Minh hiện hữu), trong 5 năm đầu có thể thu hồi khoảng 14.800 tỷ, trong 10 năm khoảng 30.000 tỷ đồng.
Dự án có nhu cầu sử dụng đất khoảng 5.481 ha, trong đó đất trồng lúa 2 vụ khoảng 1.532 ha, rừng phòng hộ khoảng 110 ha, rừng sản xuất khoảng 1.436 ha. Giải phóng mặt bằng tất cả các dự án thành phần theo quy mô 6 làn xe, các dự án thành phần trên đoạn Cần Thơ - Cà Mau theo quy mô 4 làn xe như quy hoạch đã được phê duyệt.
Trong giai đoạn đầu, 12 dự án thành phần đầu tư theo quy mô 4 làn xe (bề rộng nền đường 17 m), tốc độ thiết kế 80 – 120 km/h. Sơ bộ tổng mức đầu tư dự án là 146.990 tỷ đồng, trong đó chi phí xây dựng và thiết bị là 95.837 tỷ đồng; chi phí giải phóng mặt bằng, tái định cư 19.097 tỷ đồng; chi phí quản lý dự án, tư vấn, chi phí khác là 12.015 tỷ đồng; chi phí dự phòng là 20.041 tỷ đồng.
Chính phủ đề xuất đầu tư công 146.990 tỷ làm 12 dự án cao tốc Bắc – Nam
Trên cơ sở tiến độ triển khai, sơ bộ nhu cầu vốn và giải ngân trong giai đoạn 2021 – 2025 cần bố trí khoảng 139.640 tỷ đồng (khoảng 95% tổng mức đầu tư), phần còn lại khoảng 7.350 tỷ đồng chuyển tiếp bố trí trong giai đoạn 2026 - 2030. Nguồn vốn đầu tư dự án trong giai đoạn 2021 – 2025 sẽ bố trí từ vốn đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 (47.169 tỷ đồng) và từ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Chính phủ đặt mục tiêu chuẩn bị đầu tư, thực hiện dự án từ năm 2021, cơ bản hoàn thành năm 2025.
Trong tờ trình lần này, Chính phủ cũng đề xuất Quốc hội giao Chính phủ quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng đối với từng dự án thành phần trong các bước tiếp theo; quyết định việc giao UBND các tỉnh, thành phố có dự án đi qua tổ chức triển khai thực hiện đầu tư xây dựng, quản lý, bảo trì các dự án thành phần bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả đầu tư theo đúng quy định của pháp luật.