Phát biểu tại hội thảo, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, chuyển đổi xanh và giảm phát thải nhằm thực hiện cam kết Net Zero là một chặng đường dài với nhiều khó khăn, thách thức, điển hình là vấn đề nguồn lực.
Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới (năm 2022), Việt Nam có thể sẽ cần đầu tư thêm khoảng 368 tỷ USD cho đến năm 2040, tương đương 6,8% GDP mỗi năm để theo đuổi lộ trình phát triển kết hợp khả năng chống chịu và phát thải ròng bằng "0". Trong đó, hành trình khử carbon nhằm đáp ứng các cam kết quốc tế chiếm khoảng 30% nhu cầu nguồn lực.
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc chia sẻ, hiện nay, Bộ Tài chính đang tập trung thực hiện cải cách hệ thống thuế, quản lý nợ công và cơ cấu lại ngân sách nhà nước nhằm động viên nguồn lực một cách hợp lý; cải thiện dư địa tài khóa; tạo điều kiện thuận lợi để huy động, phân bổ và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực tài chính, giải quyết hài hòa các vấn đề phát triển kinh tế, xã hội và môi trường, đảm bảo an ninh quốc phòng và an sinh xã hội.
Hội thảo "Net Zero - Chuyển dịch Xanh: Cơ hội cho người dẫn đầu"
Để giải quyết vấn đề thiếu hụt nguồn lực cho tăng trưởng xanh, ứng phó với biến đổi khí hậu, bên cạnh việc phát huy nội lực, Việt Nam cần tăng cường hợp tác, hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế. Với trách nhiệm của mình, Bộ Tài chính sẽ tích cực phối hợp với các Bộ, ngành liên quan trong việc nghiên cứu các giải pháp để huy động nguồn lực tư nhân và các tổ chức quốc tế. Trong đó, phát triển thị trường tài chính xanh và thị trường carbon là những ưu tiên cần thực hiện với các trọng tâm như:
Phát triển các công cụ tài chính xanh, tài chính bền vững; khuyến khích các địa phương và doanh nghiệp phát hành trái phiếu xanh; thu hút nhà đầu tư tổ chức và cá nhân đầu tư vào các công cụ tài chính xanh. Nghiên cứu xây dựng Đề án Phát triển thị trường carbon để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Đối với thị trường carbon trong nước, lộ trình phát triển và triển khai đã được Chính phủ ban hành tại Nghị định số 06 về quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozone. Theo đó, từ nay đến hết năm 2027, Bộ sẽ tập trung xây dựng các hệ thống quy định, chính sách tạo nền tảng cho thị trường vận hành cũng như thành lập và tổ chức vận hành thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon, hướng đến chính thức vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon vào năm 2028.
Theo Giám đốc Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) tại Việt Nam Hervé Conan, Việt Nam hiện đang là 1 trong 20 quốc gia phát thải nhiều nhất thế giới. Với lượng phát thải khí carbon gấp 2 lần trong 10 năm qua; mức độ năng lượng và chi phí năng lượng cũng tăng lên nhiều. Với tốc độ tăng trưởng kinh tế 6 - 7%, Việt Nam sẽ là một trong những quốc gia phát thải nhiều nhất thế giới. Do đó, mục tiêu Net Zero vào năm 2050 của Việt Nam rất cần có chiến dịch về năng lượng và sự đồng hành của người dân. Đặc biệt, phải có chiến lược chuyển đổi năng lượng sang các nguồn năng lượng thay thế.
Ông Hervé Conan cũng đề xuất, Việt Nam đã cho thấy cơ hội về "xanh hóa", cung cấp việc làm, công nghệ trong cuộc đua chống tác động biến đổi khí hậu, đa dạng hóa chính sách. Thời gian tới, Việt Nam cần có cơ chế về "thuế carbon"; các hàng hóa nhập khẩu phải có chi phí bổ sung đưa vào châu Âu, qua đó sử dụng công nghệ ít carbon hơn.
Đối với các doanh nghiệp nhỏ khi xuất khẩu sang châu Âu, Việt Nam phải chứng minh sản phẩm không được sản xuất ở khu vực phá rừng. Vì vậy, mục tiêu phát thải ròng bằng “0” cần sự phối hợp từ nhiều phía, bao gồm doanh nghiệp giao thương, nhà sản xuất, cơ quan pháp lý.