Chuyến thăm của Bộ trưởng Sophie Løhde Jacobsen là chuyến thăm cấp cao đầu tiên của Đan Mạch tới Việt Nam sau khi hai nước tuyên bố thiết lập Đối tác chiến lược xanh vào ngày 1/11 năm ngoái; theo đó hai bên tái khẳng định cam kết chung về việc tiếp tục hợp tác trong lĩnh vực y tế - 1 trong 5 lĩnh vực hợp tác chiến lược giữa hai nước.
Quang cảnh buổi làm việc
Theo thông tin tại buổi làm việc, Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển đổi khi sự phát triển kinh tế xã hội, quá trình đô thị hóa, xu hướng dịch bệnh thay đổi, cùng với xu hướng già hóa dân số khiến nhu cầu về dịch vụ y tế tăng cao. Điển hình nhất là tỉ trọng các bệnh không lây nhiễm ngày càng gia tăng, từ 46% vào năm 1990 lên tới 74% vào năm 2017.
Nhiều chỉ số quốc gia về y tế và chăm sóc sức khỏe của Việt Nam, đặc biệt các chỉ số về bệnh truyền nhiễm, suy dinh dưỡng, sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh đều có những cải thiện và tiến bộ ấn tượng. Điều này cho thấy Việt Nam đã thành công khi biến tăng trưởng kinh tế thành lợi ích cụ thể cho người dân, nâng cao đời sống xã hội và phát triển con người. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn còn tồn tại sự bất bình đẳng trong việc được tiếp cận công bằng với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, đặc biệt trong nhóm dân tộc thiểu số và các nhóm yếu thế khác.
Các căn bệnh không lây nhiễm là một thách thức lớn đối với cả Đan Mạch và Việt Nam, bởi chúng có xu hướng ảnh hưởng nhiều hơn đến cá nhân và gia đình có thu nhập thấp. Để ứng phó có hiệu quả với các bệnh không lây nhiễm, cần có một hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu có khả năng cung cấp thông tin hướng dẫn, điều trị và trợ giúp rõ ràng và dễ tiếp cận.
Tại Việt Nam, Chỉ thị số 25/CT-TW mới được Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành ngày 25/10/2023 về nâng cao chất lượng hoạt động của y tế cơ sở đã cho thấy cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong hướng tiếp cận này.
Chương trình hợp tác ngành chiến lược giữa các cơ quan y tế Việt Nam và Đan Mạch được bắt đầu từ năm 2016. Chương trình nhằm tăng cường chăm sóc sức khỏe ban đầu tại Việt Nam trong phòng ngừa, phát hiện và quản lý điều trị các bệnh không lây nhiễm thông qua đối thoại chính sách, trao đổi, đào tạo kỹ thuật. Chương trình gồm các hoạt động ở cấp chính sách tại Bộ Y tế cũng như tại địa phương, hợp tác với Sở Y tế và 30 trạm y tế xã thuộc tỉnh Thái Bình.
Bên cạnh chương trình hợp tác, Đan Mạch còn hỗ trợ Việt Nam thúc đẩy chuyển giao kiến thức, chuyên môn, kinh nghiệm giữa đội ngũ nhân viên y tế và chuyên gia thông qua các khóa đào tạo của Trung tâm học bổng Danida (DFC) và các dự án nghiên cứu chung. Hiện tại, mạng lưới cựu học viên DFC ngành y tế của Việt Nam có hơn 120 thành viên, đều là những người đã tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn, thạc sĩ, tiến sĩ tại Đan Mạch.
Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Y tế và Nội vụ Đan Mạch nhấn mạnh, hợp tác y tế giữa hai nước đang dựa trên sự đồng thuận chung về hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu, đảm bảo mọi người đều bình đẳng khi tiếp cận các dịch vụ y tế cũng như giải quyết gánh nặng do các bệnh không lây nhiễm gây ra. Hy vọng chương trình hợp tác song phương có thể là nguồn cảm hứng để Việt Nam phát triển một mô hình bền vững đảm bảo quyền tiếp cận bình đẳng với dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, giảm chi phí cho bệnh nhân, giúp họ có cuộc sống trọn vẹn nhất.
Trong khuôn khổ chuyến thăm Việt Nam, bà Sophie Løhde Jacobsen còn có buổi làm việc với Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Việt Nam Nguyễn Thúy Anh về các cơ hội hợp tác để củng cố hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu của Việt Nam và tăng cường khả năng tiếp cận bình đẳng dịch vụ y tế cho cộng đồng có hoàn cảnh khó khăn.
Bà Sophie Løhde Jacobsen cũng tới Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và trao đổi với các chuyên gia Việt Nam về nỗ lực chống kháng thuốc kháng sinh (AMR), tác nhân khiến hơn 1,3 triệu người trên thế giới tử vong vào năm 2019.