Mới đây, IQAir đã tổng hợp và công bố xếp hạng các thành phố ô nhiễm nhất, tình trạng ô nhiễm bụi mịn PM2.5 trong Báo cáo chất lượng không khí thế giới năm 2019. Báo cáo nhấn mạnh, ô nhiễm không khí đang thầm lặng góp phần làm tăng thêm gần 7 triệu cái chết mỗi năm.
Dữ liệu cho thấy rằng biến đổi khí hậu là một trong nhiều nguyên nhân trực tiếp dẫn đến ô nhiễm không khí, thông qua sự gia tăng tần suất và cường độ của các vụ cháy rừng, bão cát.
Hàn Quốc là quốc gia có mức độ ô nhiễm bụi mịn PM2.5 cao nhất trong số các quốc gia thuộc tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) năm 2019. Chất lượng không khí tại các trung tâm lớn ở Hàn Quốc tương đối kém trong những năm gần đây.
Các thành phố ở Ấn Độ trung bình hàng năm đều vượt quá ngưỡng cho phép của WHO về lượng bụi mịn PM2.5 trong không khí đến 500%. Do đó, nhiều thành phố của Ấn Độ và Pakistan một lần nữa đứng đầu danh sách các thành phố bị ô nhiễm bụi mịn nặng nhất thế giới trong năm 2019 do đốt rơm rạ, khí thải từ phương tiên giao thông…
Biến đổi khí hậu là nguyên nhân hàng dầu dẫn đến ô nhiễm không khí
Với tốc độ công nghiệp hóa nhanh chóng, các trung tâm đô thị mới như Jakarta (Indonesia) và Hà Nội (Việt Nam) đã lần đầu tiên vượt qua Bắc Kinh để lọt vào danh sách các thủ đô bị ô nhiễm PM2.5 cao nhất thế giới. Hà Nội cũng là một trong hai thành phố ô nhiễm nhất khu vực Đông Nam Á năm 2019. Nghiên cứu do các chuyên gia Việt Nam thực hiện cho thấy Việt Nam bị thiệt hại kinh tế từ 10,8 đến 13,2 tỷ USD do ô nhiễm không khí hàng năm, tương đương 5% GDP.
Bộ dữ liệu mới đã nhấn mạnh, mức độ ô nhiễm không khí tăng cao là do các biến đổi từ khí hậu như bão cát, cháy rừng và từ quá trình đô thị hóa nhanh chóng ở các thành phố. Trong khi đó, cơ sở hạ tầng giám sát chất lượng không khí trên toàn cầu tuy có một số cải thiện nhưng vẫn còn những thiếu sót.
Việc giám sát chất lượng không khí cần được tăng cường nhưng vấn đề thiếu dữ liệu chất lượng không khí ở các khu vực dẫn đến không thể quản lý đã khiến vấn đề này trở nên nghiêm trọng. Cụ thể, một lượng lớn dân số trên thế giới vẫn chưa được tiếp cận với dữ liệu ô nhiễm không khí thời gian thực, đặc biệt là ở châu Phi và Trung Đông.
“Ước tính, một số nơi bị ô nhiễm nghiêm trọng nhất thế giới nằm ở các khu vực thiếu thông tin về chất lượng không khí, gây nguy hiểm cho người dân. Châu Phi, lục địa 1,3 tỷ dân, hiện có chưa đến 100 trạm giám sát cung cấp dữ liệu PM2.5 cho công chúng trong thời gian thực. Dữ liệu chất lượng không khí thời gian thực nhiều hơn sẽ giúp người dân và chính phủ đưa ra quyết định tốt hơn, cải thiện cuộc sống của hàng triệu người trong nhiều thập kỷ tới”, ông Frank Hammes, Giám đốc điều hành IQAir cho biết.
Ngày càng có nhiều công dân và tổ chức phi chính phủ triển khai các cảm biến chất lượng không khí với chi phí thấp để bổ sung dữ liệu ở những khu vực cần đo. Nhờ những nỗ lực này, lần đầu tiên dữ liệu chất lượng không khí được công khai liên tục ở nhiều nơi như: Angola, Bahamas, Campuchia, Cộng hoà Congo, Ai Cập, Ghana, Latvia, Nigeria và Syria. Bên cạnh đó, cần hành động khẩn cấp để giải quyết các nguồn phát thải, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và hệ sinh thái.