Bộ sưu tập Di sản số là một phần của dự án “Di sản kết nối”, hướng đến sự phát triển đồng đều để tạo ra các cơ hội cho cộng đồng đóng góp và hưởng lợi từ việc bảo tồn di sản văn hóa. Nền tảng này được thực hiện và điều phối bởi TUVA Communication, do Hội đồng Anh tại Việt Nam thực hiện từ năm 2018.
Vấn đề số hóa di sản và bảo tồn, lưu giữ các giá trị văn hóa dựa trên công nghệ số đã và đang trở thành một trong những chiến lược quản lý và phát triển văn hóa. Trong bối cảnh đó, Bộ sưu tập Di sản số được ra đời với mong muốn trở thành một nền tảng trực tuyến trong lĩnh vực di sản văn hóa tại Việt Nam, do chính người sử dụng sở hữu và sáng tạo nội dung, với chức năng chính là giới thiệu các di sản văn hóa dưới nhiều hình thức. Đây sẽ là nguồn tư liệu hữu ích cho cá nhân quan tâm, có thể học hỏi về di sản văn hóa của nhiều cộng đồng khác nhau tại Việt Nam, nhất là những giá trị văn hóa ít được biết đến, có nguy cơ mai một.
Bên cạnh đó, Bộ sưu tập cho phép các thành viên cộng đồng, các chuyên gia trong lĩnh vực di sản có thể tự đăng tải cũng như chia sẻ về di sản văn hóa. Nền tảng này sẽ được xây dựng như một thư viện mở nên ai cũng có thể đóng góp nội dung.
Nền tảng Bộ sưu tập Di sản số
Bộ sưu tập còn có tính năng “Hợp tác & phát triển” giúp chia sẻ thông tin về các chuỗi hoạt động bao gồm gặp gỡ báo chí, trò chuyện trực tuyến, chia sẻ thông tin, kể chuyện di sản hay cuộc thi trực tuyến nhằm khuyến khích quảng bá di sản văn hóa đến với công chúng. Hoạt động có thể mở rộng và mang đến cơ hội hợp tác, phát triển cho các nhà nghiên cứu, chuyên gia trong lĩnh vực di sản và phát triển bền vững, các cá nhân thực hành và thành viên cộng đồng tại Việt Nam.
Tại buổi ra mắt bản thử nghiệm nền tảng Bộ sưu tập Di sản số, Giám đốc Hội đồng Anh tại Việt Nam Donna McGowan chia sẻ, Bộ sưu tập khuyến khích cộng đồng đóng góp và hưởng lợi từ việc bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể. Hội đồng tin rằng nền tảng sẽ góp phần giúp những giá trị di sản văn hóa của các cộng đồng trở nên đa dạng, đặc biệt là những di sản ít được biết đến và có khả năng bị lãng quên.
Bà Mai Quỳnh Anh, quản lý dự án của TUVA Communication đánh giá, việc tạo ra không gian để các bên cùng trao đổi, thảo luận và lưu trữ di sản văn hóa vật thể và phi vật thể là bước quan trọng trong việc gìn giữ, phát triển văn hóa của một cộng đồng, đặc biệt là các nhóm dân tộc thiểu số.
Theo bà Mai Quỳnh Anh, áp dụng số hóa để lưu giữ di sản là xu hướng đã được nhiều bảo tàng, triển lãm, tổ chức về văn hóa trong nước và nước ngoài sử dụng. Với lợi thế về công nghệ và kinh nghiệm làm việc với nhiều dự án xã hội, TUVA Communication cam kết góp phần tạo ra một nền tảng số chứa đựng hình ảnh, âm thanh sống động và những câu chuyện chân thực của cộng đồng, do chính người dân tại Việt Nam đóng góp. Nền tảng này được thiết kế dựa trên tiêu chí dễ dàng tiếp cận cho bất cứ ai, tại bất cứ địa điểm, thời gian nào, do đó tạo cơ hội để mọi người tìm hiểu và chia sẻ các câu chuyện di sản dễ dàng hơn; đồng thời cũng là nguồn tham khảo đáng tin cậy cho những cá nhân, tổ chức nghiên cứu di sản văn hóa khi những câu chuyện được kể bởi chính người thuộc về văn hóa đó.
Tại buổi ra mắt, các bên mong rằng Bộ sưu tập Di sản số sẽ nhận được đóng góp của cộng đồng từ các địa phương khác nhau về những loại hình di sản phi vật thể; đồng thời kỳ vọng nền tảng tiếp tục là nơi quy tụ các cá nhân, chuyên gia quan tâm tới di sản văn hóa ghé thăm thường xuyên để chia sẻ thông tin và trao đổi.