Báo cáo đặc biệt của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) cho biết, các nhà sản xuất dầu mỏ phải lựa chọn giữa việc góp phần gây ra cuộc khủng hoảng khí hậu ngày càng sâu sắc hoặc trở thành một phần của giải pháp bằng cách chuyển sang sử dụng năng lượng sạch.
Báo cáo Ngành dầu khí trong chuyển đổi sang phát thải ròng bằng 0 của của IEA phân tích những tác động và cơ hội cho ngành sẽ phát sinh từ những nỗ lực quốc tế mạnh mẽ hơn nhằm đạt được các mục tiêu về năng lượng và khí hậu. Được công bố trước Hội nghị lần thứ 28 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP28) ở Dubai (Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất - UAE), báo cáo đặc biệt nêu ra những gì ngành dầu khí toàn cầu cần làm để điều chỉnh hoạt động của mình phù hợp với các mục tiêu của Thỏa thuận Paris.
Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol phát biểu: Ngành công nghiệp dầu khí đang phải đối mặt với khoảnh khắc của sự thật tại COP28 ở Dubai. Với việc thế giới đang phải chịu tác động của cuộc khủng hoảng khí hậu ngày càng tồi tệ thì việc việc tiếp tục hoạt động như bình thường là không có trách nhiệm về mặt xã hội cũng như môi trường. Các nhà sản xuất dầu khí trên khắp thế giới cần đưa ra những quyết định sâu sắc về vị trí tương lai của họ trong lĩnh vực năng lượng toàn cầu.
Ảnh minh họa
Ngành công nghiệp dầu khí cần cam kết thực sự giúp thế giới đáp ứng nhu cầu năng lượng và các mục tiêu về khí hậu - điều đó có nghĩa là từ bỏ ảo tưởng rằng thu hồi một lượng lớn carbon là giải pháp. Báo cáo đặc biệt này cho thấy một hướng đi công bằng và khả thi trong đó các công ty dầu khí thực sự đóng góp vào nền kinh tế năng lượng sạch đồng thời giúp thế giới tránh được những tác động nghiêm trọng nhất của biến đổi khí hậu.
Trong quá trình chuyển đổi sang mức phát thải ròng bằng 0, dầu khí sẽ trở thành một ngành kinh doanh ít lợi nhuận hơn và rủi ro hơn trong thời gian tới. Phân tích của báo cáo cho thấy giá trị hiện tại của các công ty dầu khí tư nhân có thể giảm 25% từ mức 6 nghìn tỷ USD hiện nay nếu tất cả các mục tiêu về khí hậu và năng lượng quốc gia đều đạt được và có thể giảm tới 60% nếu thế giới đi đúng hướng hạn chế hiện tượng nóng lên toàn cầu đến 1,5 độ C.
Cơ hội vẫn ở phía trước bất chấp những thách thức này. Báo cáo cho thấy ngành dầu khí có vị trí thuận lợi để mở rộng quy mô một số công nghệ quan trọng nhằm chuyển đổi năng lượng sạch. Trên thực tế, khoảng 30% năng lượng tiêu thụ vào năm 2050 trong hệ thống năng lượng khử carbon đến từ các công nghệ có thể được hưởng lợi từ kỹ năng và tài nguyên của ngành bao gồm hydro, thu hồi carbon, điện gió ngoài khơi và nhiên liệu sinh học lỏng.
Tuy nhiên, điều này sẽ đòi hỏi phải có sự thay đổi từng bước trong cách phân bổ nguồn lực tài chính của ngành. Ngành dầu khí đã đầu tư khoảng 20 tỷ USD vào năng lượng sạch vào năm 2022, tương đương khoảng 2,5% tổng chi tiêu vốn của ngành. Báo cáo cho thấy các nhà sản xuất muốn tuân thủ các mục tiêu của Thỏa thuận Paris sẽ cần dành 50% chi tiêu vốn cho các dự án năng lượng sạch vào năm 2030, bên cạnh khoản đầu tư cần thiết để giảm lượng khí thải từ hoạt động của chính họ.
Báo cáo cũng lưu ý rằng việc thu hồi carbon, hiện là trụ cột trong chiến lược chuyển đổi của nhiều công ty, không thể được sử dụng để duy trì hiện trạng. Nếu mức tiêu thụ dầu và khí đốt tự nhiên tăng lên như dự kiến theo các chính sách hiện nay, việc hạn chế mức tăng nhiệt độ lên 1,5 độ C sẽ đòi hỏi 32 tỷ tấn carbon được thu giữ để sử dụng hoặc lưu trữ vào năm 2050, bao gồm 23 tỷ tấn thông qua thu giữ trực tiếp từ không khí. Lượng điện cần thiết để cung cấp cho các công nghệ này sẽ lớn hơn nhu cầu điện của toàn thế giới hiện nay.
Tiến sĩ Birol cho biết: Ngành nhiên liệu hóa thạch phải đưa ra những quyết định khó khăn ngay bây giờ và những lựa chọn của họ sẽ gây ra hậu quả trong nhiều thập kỷ tới. Tiến trình phát triển năng lượng sạch sẽ tiếp tục dù có hoặc không có các nhà sản xuất dầu khí. Tuy nhiên, hành trình đạt tới mức phát thải ròng bằng 0 sẽ tốn kém hơn và khó định hướng hơn nếu ngành này không tham gia.
Lan Anh