Quy định của Luật Bảo vệ môi trường nêu rõ, bắt đầu từ năm 2024, nhà sản xuất, nhập khẩu phải thực hiện trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR). Trong đó, doanh nghiệp được lựa chọn hình thức tổ chức tái chế sản phẩm, bao bì hoặc đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế.
Trường hợp đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam, số tiền doanh nghiệp phải đóng được tính theo công thức F = R.V.Fs. Trong đó: F là tổng số phải đóng; R là tỷ lệ tái chế bắt buộc của từng loại sản phẩm, bao bì; V là khối lượng sản phẩm, bao bì sản xuất, đưa ra thị trường và nhập khẩu trong năm thực hiện trách nhiệm tái chế; Fs là định mức chi phí tái chế hợp lý, hợp lệ đối với một đơn vị khối lượng sản phẩm, bao bì.
Hiện nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang lấy ý kiến rộng rãi về dự thảo quyết định. Dù đã có quá trình tham vấn khá rộng rãi và kỹ lưỡng nhưng khi dự thảo được công bố vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều.
Toàn cảnh hội thảo
Trao đổi về vấn đề quản lý, giám sát, hỗ trợ thực hiện trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải đối với doanh nghiệp, ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế khẳng định, theo quy định hiện hành, các doanh nghiệp được lựa chọn hình thức thực hiện trách nhiệm tái chế. Chỉ khi doanh nghiệp lựa chọn hình thức đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế thì mới phải thực hiện Fs. Như vậy, Fs không phải là bắt buộc mà là khuyến khích các doanh nghiệp tự tổ chức tái chế, không cần đóng Fs để tối ưu chi phí và hiệu quả tái chế.
Mặt khác, để đảm bảo công bằng và hài hòa lợi ích giữa các bên, cơ quan soạn thảo đã phối hợp và tham vấn nhiều tổ chức, chuyên gia trong và ngoài nước. Dựa vào kết quả khảo sát và tính toán thực tế, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đưa ra dự thảo chi phí Fs đảm bảo tính đúng, đủ và phù hợp đối với từng loại sản phẩm, bao bì. Tuy nhiên, thời gian tới, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục tiếp thu các ý kiến đóng góp để điều chỉnh hệ số Fs hợp lý với điều kiện hiện tại ở Việt Nam.
Tại hội thảo, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký VCCI cho biết, quy định trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR) là điểm rất tiến bộ trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. VCCI và các doanh nghiệp hoàn toàn đồng tình với yêu cầu phải bảo vệ môi trường, giảm phát thải, xây dựng nền kinh tế tuần hoàn.
Dưới góc độ của cộng đồng doanh nghiệp, VCCI và các doanh nghiệp hoàn toàn đồng tình và ủng hộ việc bảo vệ môi trường, tái chế chất thải và xây dựng nền kinh tế tuần hoàn. Các doanh nghiệp nhận thức trách nhiệm của mình trong sự nghiệp chung này và luôn sẵn sàng đóng góp để tăng cường việc thu gom, xử lý, tái chế chất thải.
Đồng thời, các doanh nghiệp cũng cho rằng cơ chế EPR cần được xây dựng một cách hợp lý, hiệu quả, giảm thiểu sử dụng bao bì, hoặc thay đổi sử dụng các loại vật liệu thân thiện với môi trường.
Trong buổi làm việc, đại diện các hiệp hội, nhà sản xuất, nhập khẩu và đơn vị tái chế đã cùng thảo luận nhiều ý kiến trái chiều liên quan đến hệ số tính Fs, thời hạn đóng tiền, mức xử phạt vi phạm khi quy định được thực thi…