Kế hoạch hợp tác chung về biến đổi khí hậu hướng tới mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050 do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam cùng Bộ trưởng Bộ Môi trường Nhật Bản ký kết vào tháng 11/2021 nhằm đạt được mục tiêu trung hòa carbon năm 2050 của Việt Nam. Trên cơ sở hỗ trợ Việt Nam phát triển Chiến lược ứng phó biến đổi khí hậu cấp quốc gia và cấp địa phương, hai bên cùng tạo ra môi trường thuận lợi cho đầu tư của khu vực tư nhân thông qua chuyển đổi công nghệ mới, hỗ trợ tài chính cho quá trình chuyển đổi và định giá carbon.
Theo ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường), trong Chiến lược quốc gia về ứng phó biến đổi khí hậu, phía Nhật Bản đã hỗ trợ xác định kịch bản giảm phát thải theo mô hình tổng hợp châu Á – Thái Bình Dương (AIM). Thời gian qua, các chuyên gia Nhật Bản đã triển khai đào tạo cho cán bộ Viện Khoa học khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu phát triển năng lực nghiên cứu của Việt Nam trong tương lai. Thời gian tới, phía Việt Nam mong muốn có thể mở rộng đối tượng để cơ quan liên quan khác cũng có thể tiếp cận mô hình này.
Về sáng kiến quốc tế “Đối tác triển khai Điều 6 Thỏa thuận Paris” do Nhật Bản khởi xướng, Chính phủ Việt Nam đã chấp thuận tham gia sáng kiến này. Theo đó, thời gian tới, hai bên phối hợp xây dựng triển khai kế hoạch cụ thể, không chỉ giữa Việt Nam với Nhật Bản mà còn với các đối tác khác trong mạng lưới tham gia sáng kiến.
Hợp tác Việt Nam – Nhật Bản vì mục tiêu trung hòa carbon, giảm phát thải khí nhà kính
Chia sẻ nội dung về Quan hệ đối tác để tăng cường tính minh bạch cho hoạt động đồng đổi mới (PaSTI), đại diện Bộ Môi trường Nhật Bản cho biết, về tăng cường tính minh bạch trong giảm phát thải khí nhà kính, Nhật Bản đang hỗ trợ các Bộ: Xây dựng, Giao thông vận tải, Tài nguyên và Môi trường xây dựng một số hướng dẫn kỹ thuật liên quan đến báo cáo kiểm kê khí nhà kính cấp cơ sở. Dự kiến tháng 3/2024 sẽ tổ chức hội thảo về tài chính xanh nhằm tạo điều kiện cho khu vực tư nhân trong các nỗ lực giảm phát thải.
Về Chương trình Hợp tác giữa các thành phố của Nhật Bản và Việt Nam về khử carbon, có 7 dự án đang triển khai và đều cho kết quả tích cực trong hoạt động chia sẻ kiến thức, ứng dụng công nghệ tiên tiến góp phần bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính. Phía Nhật Bản muốn nâng cao kiến thức về biến đổi khí hậu ở các Sở, ban, ngành với sự hỗ trợ của cơ quan địa phương và Trung ương.
Năm 2024, hai bên sẽ triển khai các lĩnh vực hợp tác mới về thực thi Điều 6 của Thỏa thuận Paris, giảm phát thải khí metan. Thông qua quan hệ đối tác công tư của Nhật Bản, hai bên đặt mục tiêu xây dựng các hệ thống cảnh báo sớm, cung cấp dịch vụ thông tin khí hậu cho khu vực tư nhân và nhóm dễ bị tổn thương ở Việt Nam. Đại diện Tổng cục Khí tượng thủy văn đề xuất tiếp tục hợp tác phát triển ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo để hướng tới tự động hóa các bản tin dự báo, cảnh báo sớm; hợp tác công tư nâng cấp mạng lưới quan trắc môi trường, khí tượng thủy văn.
Về quản lý các chất fluorocarbon (các chất HFC), các cơ quan của hai nước đã hợp tác xây dựng chính sách/công cụ theo dõi HFC tại Việt Nam. Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thu gom, vận chuyển, lưu giữ, tái chế, tái sử dụng và xử lý các chất được kiểm soát HFC. Thời gian tới, Nhật Bản sẽ tiếp tục hỗ trợ phát triển chính sách/công cụ theo dõi HFC tại Việt Nam (dự kiến ra mắt vào tháng 2/2024); khởi động dự án theo cơ chế tín chỉ chung JCM trong lĩnh vực này tại Huế và Hà Nội...
Về giảm phát thải khí metan, đại diện Nhật Bản chia sẻ công nghệ mới dành cho bãi chôn lấp rác thải (phương pháp fukuoka), cùng với dự án mới cung cấp hỗ trợ tài chính mới cho các dự án giảm phát thải khí metan trị giá 3 triệu USD và mua lại tín chỉ carbon JCM.
Tại cuộc họp, các đại biểu cùng thảo luận, góp ý đề xuất nội dung triển khai kế hoạch hợp tác chung trong năm 2024. Bà Ogawa Masako, Phó Cục trưởng Cục Môi trường toàn cầu, Bộ Môi trường Nhật Bản cho biết sẽ gửi đề xuất tới đơn vị phụ trách phía Nhật Bản để có câu trả lời, đặc biệt là việc dự báo rủi ro từ biến đổi khí hậu trong trung hạn và dài hạn để đưa vào kịch bản.