Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Ngọc Điệp, Chủ tịch Hiệp hội Cấp thoát nước Việt Nam, Việt Nam là quốc gia có tài nguyên nước dồi dào nhưng đang đối mặt với nhiều thách thức như tình trạng xâm nhập mặn, lũ lụt, khô hạn. Bên cạnh đó, tình trạng sử dụng nước trong sản xuất nông nghiệp cũng đặt ra thách thức cho hệ thống cấp nước; hàng nghìn đập thủy lợi, thủy điện để bảo đảm an ninh nguồn nước đang xuống cấp, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Mặt khác, ô nhiễm nguồn nước cũng là vấn đề lớn đối với quốc gia, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, làm giảm sự phát triển kinh tế - xã hội.
Bảo đảm an ninh nguồn nước trước những thách thức của khí hậu
Hiện Việt Nam có 750 nhà máy xử lý nước sạch với tổng công suất hơn 1 triệu m3/ngày đêm. Tỷ lệ dân cư đô thị được dùng nước sạch chiếm hơn 92%. Về nước thải, cả nước có gần 410 khu công nghiệp đang sử dụng và xử lý nước thải với công suất 400.000 m3/ngày đêm. Có 71 doanh nghiệp thoát nước, xử lý nước thải chủ yếu là thoát nước dùng chung với 82 nhà máy xử lý nước thải với công suất thiết kế 1 triệu m3/ngày đêm, sử dụng khoảng 700.000 m3/ngày đêm. Hiện nay, khoảng 80 dự án xử lý nước thải với công suất hơn 2 triệu m3/ngày đêm cũng đang được triển khai. Tuy nhiên, tỷ lệ thu gom nước thải mới đạt 60%, tỷ lệ xử lý chỉ được 17%.
Cùng với đó, vấn đề ngập lụt đô thị, đặc biệt là ở Hà Nội và TPHCM đã trở thành vấn đề lớn, cấp bách mà chưa đủ giải pháp căn cơ, lâu dài.
Ông Nguyễn Ngọc Điệp cũng cho rằng, hiện nay, việc đầu tư hạ tầng cấp thoát nước chưa đạt yêu cầu. Để 100% người dân được sử dụng nước sạch Việt Nam sẽ phải đầu tư lớn, số tiền này khoảng 9 tỷ USD đến 2030. Đây là con số rất thách thức trong bối cảnh các nguồn lực đầu tư còn hạn chế.
Bà Halla Maher Qaddumi, chuyên gia kinh tế cấp cao về ngành nước, Ngân hàng Thế giới cho biết, với mức độ gia tăng đe dọa từ nguồn nước, Việt Nam có thể mất 6% GDP mỗi năm trong giai đoạn từ nay đến 2035. Trong đó, riêng ô nhiễm nguồn nước có thể làm giảm 3,5% GDP. Để giải quyết vấn đề của ngành nước hiện tại, bà Halla Maher Qaddumi gợi ý, cần thu hút đầu tư từ khối tư nhân để cập nhật, xây dựng hệ thống hạ tầng mới thay cho hệ thống cũ, lạc hậu; cần có cơ chế chính sách tài chính mạnh mẽ, khung pháp lý rõ ràng và cần thiết để thu hút nguồn lực tư nhân.
Các đại biểu tham dự hội thảo đã trao đổi, chia sẻ về thực trạng cấp thoát nước, những thuận lợi, khó khăn trong công tác quản lý, sử dụng tài nguyên nước tại Việt Nam. Các chuyên gia quốc tế cũng chia sẻ kinh nghiệm sử dụng nước cho các ngành công nghiệp và dịch vụ, kinh nghiệm trong việc xử lý nước thải, cơ hội kinh doanh trong ngành nước; những giải pháp sáng tạo nhằm giải quyết thách thức về nước đô thị và biến đổi khí hậu trên toàn cầu hướng tới bảo vệ tài nguyên nước trong thời đại mới.