Phát biểu ý kiến khai mạc diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung nêu rõ, Diễn đàn hợp tác địa phương Việt - Nhật lần thứ nhất là sự kiện có quy mô lớn đầu tiên nhằm tăng cường kết nối giữa các địa phương Việt Nam và Nhật Bản, được thực hiện theo thỏa thuận giữa Thủ tướng hai nước nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Nhật Bản tháng 4/2025.
Diễn đàn mang theo tâm thế mới, sức sống mới, kỳ vọng mới, mở ra không gian hợp tác rộng lớn hơn, linh hoạt hơn và hiệu quả hơn giữa các địa phương, doanh nghiệp Việt Nam với đối tác Nhật Bản trong kỷ nguyên phát triển mới, đóng góp tích cực vào việc triển khai Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị về triển khai hội nhập quốc tế.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đồng chí lãnh đạo, đại biểu tham dự Diễn đàn hợp tác địa phương Việt - Nhật
Nhân dịp này, Bộ trưởng cảm ơn sự đồng hành, ủng hộ và hỗ trợ của Nhật Bản đối với Việt Nam trong suốt chặng đường phát triển vừa qua, thể hiện qua sự hiện diện của các công trình, dự án của Nhật Bản tại hầu hết các tỉnh, thành phố của Việt Nam, đã góp phần thiết thực cải thiện chất lượng cuộc sống người dân, nâng cao năng lực cạnh tranh của các địa phương Việt Nam, đóng góp vào việc xây dựng nền tảng vững chắc để Việt Nam thực hiện các mục tiêu tăng trưởng và tiến vào kỷ nguyên phát triển mới.
Bộ trưởng nêu rõ, quan hệ hữu nghị hợp tác Việt Nam - Nhật Bản tiếp tục là điểm sáng, là hình mẫu trong quan hệ hợp tác song phương giữa Việt Nam với các đối tác quốc tế. Trong chính sách đối ngoại, Việt Nam nhất quán coi Nhật Bản là đối tác chiến lược quan trọng hàng đầu và lâu dài, người bạn tin cậy, chân thành cùng đồng hành trong kỷ nguyên mới. Phát triển địa phương vững mạnh là một trong những con đường thiết thực, bền vững nhất đưa đất nước phát triển phồn vinh.
Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung phát biểu ý kiến tại diễn đàn
Bộ Ngoại giao tin tưởng và mong muốn các địa phương hai nước sẽ tham gia chủ động, tích cực hơn nữa vào quá trình cụ thể hóa và làm sâu sắc nội hàm khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Nhật Bản, biến các cam kết, thỏa thuận thành những dự án, công trình, chương trình cụ thể, để rồi cũng chính địa phương sẽ là đối tượng trực tiếp thụ hưởng những thành quả của sự phát triển quan hệ Việt Nam - Nhật Bản, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân hai nước.
Như tinh thần trong câu danh ngôn nổi tiếng của nhà tư tưởng người Nhật Bản Yoshida Shoin mà Bộ trưởng rất tâm đắc: “Khi bàn việc lớn, phải bắt đầu từ chính mảnh đất và con người của mình – đó mới là con đường vững chắc và bền vững nhất”, Bộ trưởng tin tưởng và kỳ vọng rằng diễn đàn lần này sẽ là nơi để các địa phương, doanh nghiệp hai nước trao đổi thẳng thắn, thực chất, tìm hiểu lợi thế, tiềm năng và thế mạnh của mỗi bên, qua đó kết nối và xây dựng nhiều dự án, cơ hội hợp tác mới, cũng như các mối lương duyên mới, phù hợp với lợi ích của cả hai bên, nhất là trong các lĩnh vực đầu tư, thương mại, lao động, du lịch, văn hóa, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, ứng phó với biến đổi khí hậu, vấn đề già hóa dân số...
Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki đọc Thông điệp của Thủ tướng Nhật Bản chúc mừng diễn đàn
Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki đã đọc Thông điệp chúc mừng của Thủ tướng Nhật Bản Takaichi Sanae. Theo đó, Thủ tướng gửi lời chúc mừng chân thành nhất đến Diễn đàn hợp tác địa phương Việt - Nhật lần đầu tiên được tổ chức một cách trọng thể. Thủ tướng bày tỏ lòng kính trọng trước những nỗ lực của quý vị; hoan nghênh việc quan hệ giữa Nhật Bản và Việt Nam đã được nâng cấp lên quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2023 và sự hợp tác đang phát triển trong mọi lĩnh vực như giao lưu nhân dân, kinh tế, văn hóa, an ninh. Thủ tướng cũng được biết rằng đã có hơn 100 văn kiện hợp tác được ký kết trong lĩnh vực trao đổi giữa các địa phương.
Quang cảnh diễn đàn hợp tác địa phương Việt - Nhật
Thủ tướng Takaichi Sanae khẳng định, Nhật Bản sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác với Việt Nam trong công cuộc cải cách nhằm đạt được tăng trưởng kinh tế hơn nữa; tin chắc rằng kinh nghiệm và bí quyết mà các chính quyền địa phương Nhật Bản đã dày công vun đắp qua nhiều năm trong các lĩnh vực như hồi sinh khu vực, xúc tiến công nghiệp, phát triển du lịch và đào tạo nguồn nhân lực sẽ trở thành sức mạnh cho Việt Nam.
Sức sống của các địa phương chính là sức sống của quốc gia. Sự năng động và năng lượng trẻ trung của các địa phương Việt Nam được kỳ vọng sẽ mang lại những góc nhìn mới và sự khích lệ cho các địa phương Nhật Bản, đồng thời góp phần vào công cuộc chấn hưng địa phương của chính Nhật Bản.
Thủ tướng Takaichi Sanae tin rằng chúng ta có thể cùng nhau tạo ra một tương lai bền vững với tinh thần "Đồng kiến tạo". Thủ tướng cầu mong thông qua diễn đàn này, sự hợp tác giữa hai nước Nhật Bản và Việt Nam sẽ ngày càng sâu sắc hơn.
Thủ tướng Phạm Minh Chính với các đại biểu Nhật Bản tham dự diễn đàn
Phát biểu ý kiến tại diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính chuyển lời thăm hỏi và chúc mừng nồng nhiệt của Tổng Bí thư Tô Lâm tới diễn đàn, đại diện các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp hai nước. Thủ tướng cảm ơn Tổng Bí thư Tô Lâm đã quan tâm chỉ đạo, cảm ơn Thủ tướng Nhật Bản Takaichi Sanae đã gửi lời chia buồn, chia sẻ đến thảm họa thiên tai ở Việt Nam thời gian qua. Đây là sự kiện có quy mô lớn đầu tiên nhằm thúc đẩy hợp tác địa phương giữa Việt Nam và Nhật Bản và là một bước quan trọng để tiếp tục triển khai thỏa thuận giữa hai nước trong chuyến thăm chính thức Việt Nam của nguyên Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru hồi tháng 4 năm nay.
Thủ tướng nhấn mạnh, chúng ta gặp mặt để đoàn kết, có sức mạnh chung; trao đổi hợp tác chung để có lợi ích chung; chúng ta chia sẻ, củng cố tăng cường niềm tin của hai đất nước, nhân dân, doanh nghiệp hai nước. Thủ tướng hoan nghênh chủ đề của diễn đàn “Đồng hành phát triển toàn diện - Kiến tạo tương lai bền vững” có ý nghĩa rất thiết thực, mang tầm chiến lược, thể hiện rõ tinh thần hợp tác cùng thắng, cùng đồng hành phát triển, cùng kiến tạo tương lai vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng của cả hai quốc gia. Hợp tác để quan hệ hai nước “đơm hoa, kết trái”; thể hiện tính thiết thực, hiệu quả.
Về quan hệ hợp tác Việt Nam - Nhật Bản, Thủ tướng nêu rõ, với nền tảng lịch sử giao lưu nhân dân hơn 1.300 năm và hơn nửa thế kỷ thiết lập quan hệ ngoại giao (từ năm 1973), Việt Nam và Nhật Bản đã cùng nhau vun đắp mối quan hệ hữu nghị hợp tác ngày càng tin cậy, toàn diện, thực chất, hiệu quả. Đến nay, Nhật Bản đã trở thành đối tác hợp tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam, đứng thứ nhất về hợp tác ODA và lao động, thứ ba về đầu tư và thứ tư về thương mại, du lịch.
Nhân dịp này, Thủ tướng trân trọng cảm ơn, đánh giá cao sự đóng góp quý báu của các địa phương, doanh nghiệp Nhật Bản vào các kết quả hợp tác nêu trên, cũng như đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam trong thời gian qua.
Có thể khẳng định, hợp tác địa phương và hợp tác doanh nghiệp chính là những điểm đặc sắc riêng có của quan hệ Việt Nam - Nhật Bản, là kênh kết nối thực chất, hiệu quả, góp phần triển khai, cụ thể hóa thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai nước. Bên cạnh những kết quả quan trọng đạt được thời gian qua, chúng ta đều thống nhất rằng dư địa, tiềm năng hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản vẫn còn rất lớn. Để góp phần khai thác hơn nữa dư địa này, đồng thời nâng cao chất lượng và hiệu quả hợp tác giữa cộng đồng doanh nghiệp và địa phương hai nước, Thủ tướng đề xuất, gợi mở 5 định hướng lớn để hai bên tăng cường hợp tác, trao đổi và thảo luận tại diễn đàn này như sau:
Chủ động, sáng tạo, phát huy các tiềm năng, yếu tố bổ trợ giữa địa phương hai nước để thúc đẩy hợp tác địa phương trên nguyên tắc “cùng có lợi”, “bên này cần, bên kia có”, vì sự thịnh vượng chung. Việt Nam có các địa phương cần vốn, công nghệ, công nghiệp phụ trợ chưa phát triển… còn Nhật Bản cũng có các địa phương đang gặp phải vấn đề thiếu hụt lao động, dân số già, thiếu động lực tăng trưởng…
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu ý kiến tại diễn đàn
Do đó, Thủ tướng đề nghị các địa phương thảo luận tập trung vào các tiềm năng, thế mạnh, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của mình, mỗi địa phương đến dự diễn đàn hôm nay đều sẽ được phát biểu; chúng ta hãy xác định 1 - 2 lĩnh vực ưu tiên, mũi nhọn của địa phương mình, phấn đấu đề xuất 2 - 3 sáng kiến/dự án hợp tác cụ thể có thể triển khai ngay trong 1 - 2 năm tới.
Xác định “lấy doanh nghiệp và người dân làm trung tâm, chủ thể, mục tiêu, động lực và nguồn lực chính của sự hợp tác”, tại diễn đàn lần này, ngoài các địa phương còn có hàng trăm doanh nghiệp hai nước đang nỗ lực tìm kiếm cơ hội kết nối, giao thương. Do đó, Thủ tướng đề nghị các địa phương hai nước tập trung lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp để chủ động có các chính sách ưu đãi, tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước kết nối, đầu tư, đồng thời bảo đảm người dân phải là đối tượng thụ hưởng chính của việc hợp tác theo tinh thần 3 hơn: “việc làm tốt hơn, thu nhập cao hơn, kỹ năng và điều kiện lĩnh vực tốt hơn”.
Xác định giao lưu văn hóa, sự hiểu biết lẫn nhau là nền tảng của quan hệ hợp tác lâu dài, Thủ tướng đề nghị hai bên thảo luận, đề xuất các sáng kiến cụ thể nhằm tăng cường kết nối văn hóa, du lịch, giao lưu nhân dân hai nước nói chung và hiểu biết giữa các địa phương nói riêng (ví dụ như: khuyến khích người dân qua lại lẫn nhau, tổ chức các lễ hội, có các sản phẩm du lịch chung, mở thêm đường bay, tăng cường giao lưu thế hệ trẻ…).
Xác định đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số phải trở thành động lực tăng trưởng mới của hợp tác địa phương, Thủ tướng đồng thời đề nghị hai bên nghiên cứu thúc đẩy các mô hình hợp tác về công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI), đô thị thông minh, vườn ươm khởi nghiệp, trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D)… trong đó, mong muốn phía Nhật Bản tăng cường chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ địa phương, doanh nghiệp Việt Nam trong xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số trong chính quyền địa phương, nâng cao năng lực xây dựng chính sách, quản trị trong các lĩnh vực ưu tiên như AI, hạ tầng di động, bán dẫn…
Để tăng cường hơn nữa hợp tác về chuyển đổi xanh, ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên, phòng, chống thiên tai, Thủ tướng đề nghị hai bên trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, đề xuất dự án hợp tác cụ thể về hạ tầng xanh, chống ngập đô thị, xử lý rác - nước thải, nông nghiệp thông minh thích ứng biến đổi khí hậu, năng lượng tái tạo...
Chính phủ Việt Nam hoan nghênh và nhất trí với phát biểu ngay sau khi trúng cử của Thủ tướng Nhật Bản Takaichi Sanae, đó là “Làm việc! Làm việc! Làm việc và Làm việc!”; cam kết sẽ tiếp tục nỗ lực làm việc hơn nữa, luôn đồng hành cùng các địa phương và nhà đầu tư Nhật Bản theo tinh thần “3 cùng” gồm: cùng lắng nghe và thấu hiểu giữa doanh nghiệp với Nhà nước và người dân; cùng chia sẻ tầm nhìn và hành động để hợp tác, hỗ trợ nhau cùng phát triển nhanh và bền vững; cùng làm, cùng thắng, cùng hưởng, cùng phát triển; cùng chung niềm vui, hạnh phúc và sự tự hào.
Trên tinh thần đó, Thủ tướng kêu gọi các địa phương và doanh nghiệp Nhật Bản tiếp tục tin tưởng và gắn bó với Việt Nam trong quá trình phát triển; không ngừng đóng góp cho sự thịnh vượng của hai quốc gia cũng như quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Nhật Bản. Chúng ta tin tưởng rằng, Diễn đàn hợp tác địa phương Việt - Nhật lần thứ nhất sẽ là một dấu mốc quan trọng, “cú hích mới”, “quả đấm thép”, mở ra chặng đường hợp tác đầy triển vọng và sáng tạo giữa Việt Nam và Nhật Bản, góp phần đưa quan hệ song phương phát triển hơn nữa theo phương châm “chân thành - tình cảm - tin cậy - thực chất - hiệu quả - cùng có lợi”, đúng như mong muốn, nguyện vọng của cả hai đất nước, hai dân tộc, của các nhà lãnh đạo hai nước.