Ngày 23/9, PwC Việt Nam công bố Báo cáo khảo sát tiến trình thực hành ESG năm 2025, phản ánh sự chuyển dịch rõ nét của các doanh nghiệp Việt Nam từ nhận thức sang hành động trong lĩnh vực môi trường, xã hội và quản trị (ESG).
Báo cáo khảo sát tiến trình thực hành ESG năm 2025 là ấn phẩm được kỳ vọng cung cấp bức tranh toàn diện về cách các doanh nghiệp Việt Nam đang chuyển dịch từ nhận thức sang hành động trong lĩnh vực môi trường, xã hội và quản trị (ESG), trong bối cảnh áp lực tuân thủ toàn cầu và mục tiêu phát triển bền vững quốc gia ngày càng rõ nét.
Khảo sát được thực hiện với 174 đại diện doanh nghiệp, cho thấy mức độ trưởng thành ESG tại Việt Nam đã có bước tiến đáng kể so với giai đoạn 2022. 89% doanh nghiệp cho biết đã hoặc sẽ có kế hoạch cam kết ESG trong vòng 2 - 4 năm tới, tăng mạnh so với 80% cách đây 3 năm. Tỷ lệ doanh nghiệp chưa có kế hoạch ESG giảm xuống chỉ còn 11%, trong khi hơn một nửa số doanh nghiệp được khảo sát (54%) đã bắt đầu triển khai các cam kết.
Một trong những tín hiệu tích cực nổi bật của khảo sát là sự tham gia ngày càng mạnh mẽ của ban lãnh đạo cấp cao. Hơn hai phần ba doanh nghiệp được hỏi cho biết hội đồng quản trị đã trực tiếp tham gia vào các vấn đề ESG, con số phản ánh sự thay đổi tư duy quản trị đáng kể so với chỉ vài năm trước.
Ảnh minh họa
Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra sự thiếu nhất quán trong cách doanh nghiệp tiếp cận ESG. Doanh nghiệp FDI tiếp tục dẫn đầu với 71% đã thực hiện cam kết ESG, phản ánh sức ép từ chuẩn mực toàn cầu. Các doanh nghiệp niêm yết cũng đang bắt kịp nhanh chóng, với 57% đã triển khai kế hoạch ESG dưới áp lực từ nhà đầu tư và quy định pháp lý.
Trong khi đó, doanh nghiệp tư nhân chưa niêm yết còn chậm hơn, với chỉ 27% đã áp dụng ESG và 23% chưa có kế hoạch cụ thể.
Kết quả khảo sát cũng chỉ ra động lực chính thúc đẩy ESG tại Việt Nam đến nay vẫn là yếu tố tuân thủ: 70% doanh nghiệp coi yêu cầu pháp lý là lý do hàng đầu để hành động, tiếp theo là áp lực từ các bên liên quan (40%) và định hướng từ lãnh đạo cấp cao (39%).
Ngược lại, chỉ 16% doanh nghiệp xem việc giảm chi phí là động lực và 25% coi tiếp cận tài chính xanh là yếu tố then chốt, cho thấy lợi ích dài hạn từ ESG chưa được khai thác đầy đủ.
Khoảng cách này phản ánh rằng phần lớn doanh nghiệp vẫn nhìn nhận ESG như một chi phí tuân thủ, thay vì là đòn bẩy mạnh mẽ để nâng cao hiệu quả vận hành và kiến tạo giá trị, báo cáo phân tích.
Với các doanh nghiệp mới bắt đầu, báo cáo của PwC chỉ ra rằng rào cản chủ yếu đến từ bên trong như thiếu chiến lược ESG rõ ràng (70%), thiếu chuyên môn (60%) và hệ thống đo lường chưa hoàn thiện (54%). Trong khi đó, những doanh nghiệp đã triển khai ở mức cao hơn lại gặp vướng mắc từ bên ngoài như khoảng trống pháp lý (45%) và sự bất ổn kinh tế (38%).
Để tăng tốc trên hành trình ESG, các doanh nghiệp kêu gọi nhận được các yếu tố hỗ trợ thực tiễn. Cụ thể, từ phía Chính phủ, doanh nghiệp mong muốn có các tài trợ tài chính gắn với phát triển bền vững (59%), tiêu chuẩn xanh và chứng nhận (56%) và luật định liên quan phát triển bền vững kèm theo các ưu đãi (55%).
Từ thị trường, các doanh nghiệp cần những giải pháp phù hợp với từng giai đoạn trưởng thành như lộ trình và đào tạo kiến thức nền tảng cho doanh nghiệp mới bắt đầu, các công cụ chuyên sâu như hệ thống theo dõi dữ liệu phát thải, phân tích tính trọng yếu cho các doanh nghiệp đã triển khai ESG. Cách tiếp cận kép này là chìa khóa để thúc đẩy mức độ trưởng thành ESG và tạo ra giá trị dài hạn cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.
Báo cáo kết luận, ESG không còn chỉ là một hoạt động tuân thủ mà là một yêu cầu chiến lược. Với 45% CEO khu vực châu Á - Thái Bình Dương tin rằng doanh nghiệp của họ sẽ không còn khả năng tồn tại trong 10 năm tới nếu không chuyển đổi, các doanh nghiệp Việt Nam cần tái thiết mô hình kinh doanh để giảm phát thải carbon, số hóa và hướng tới tăng trưởng bền vững.
Quá trình chuyển đổi này đòi hỏi ESG phải được tích hợp vào các chức năng cốt lõi của doanh nghiệp, tận dụng dữ liệu để đưa ra các phân tích dự báo, tích hợp ESG vào chiến lược tài chính và quản trị rủi ro. Bằng cách làm chủ công tác báo cáo và tuân thủ, ứng dụng công nghệ, tối ưu hóa hiệu quả vận hành, doanh nghiệp có thể mở khóa những cơ hội kiến tạo giá trị mới, tăng cường khả năng thích ứng trong một môi trường toàn cầu ngày càng biến động.