Ngày 16/9, tại TPHCM, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Liên đoàn Công nghiệp Đan Mạch (DI) tổ chức hội thảo “Chuyển đổi xanh và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong các ngành sản xuất và năng lượng tái tạo tại Việt Nam”.
Sự kiện nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng hiệu quả các chính sách chuyển đổi, từ đó thúc đẩy sự chuyển dịch bền vững trong mô hình sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành cho biết, trong nhiều năm qua, vấn đề tăng trưởng xanh và phát triển bền vững đã trở thành ưu tiên chiến lược của nhiều quốc gia, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế. Việt Nam cũng đang tích cực hội nhập vào xu thế này, đặc biệt sau cam kết của Chính phủ tại COP26 về mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Điều đó đồng nghĩa rằng tăng trưởng xanh không còn là lựa chọn mà là con đường tất yếu cho nền kinh tế Việt Nam, cho cộng đồng doanh nghiệp của chúng ta. Đây là hành trình đòi hỏi sự đổi mới căn bản từ mô hình tăng trưởng, cơ cấu sản xuất đến phương thức quản trị doanh nghiệp. Đồng thời, một nội dung quan trọng khác của quá trình chuyển đổi công bằng chính là thúc đẩy đa dạng, bình đẳng và hòa nhập tại nơi làm việc theo hướng chuyển đổi xanh và công bằng, đặc biệt là bảo đảm bình đẳng giới.
Ảnh minh họa
Theo ông Võ Tân Thành, các doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội lớn như: cơ hội tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu khi các tập đoàn quốc tế ngày càng coi trọng tiêu chuẩn xanh và phát triển bền vững; cơ hội tiếp cận và ứng dụng công nghệ sạch, công nghệ tái tạo từ các nước đi trước, trong đó có Đan Mạch – quốc gia được biết đến là hình mẫu về năng lượng tái tạo và chiến lược phát triển xanh và công bằng. Và cơ hội khẳng định thương hiệu, uy tín doanh nghiệp Việt Nam gắn liền với giá trị bền vững, từ đó mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Tuy nhiên, đi cùng với đó là những thách thức không nhỏ: thách thức về chi phí đầu tư ban đầu cho công nghệ xanh và chuyển đổi sản xuất; thách thức về khuôn khổ chính sách và hạ tầng hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi công bằng; đặc biệt là thách thức về nguồn nhân lực chất lượng cao có kỹ năng xanh – yếu tố quyết định sự thành công của mọi chiến lược phát triển bền vững.
Ông Võ Tân Thành nhấn mạnh: Chúng ta đều biết rằng, nếu thiếu nguồn nhân lực đủ năng lực để vận hành công nghệ mới, quản trị doanh nghiệp xanh và thích ứng với chuẩn mực quốc tế thì mọi nỗ lực đầu tư, đổi mới sẽ khó đạt được kết quả như mong muốn.
Tổng Thư ký VCCI Trần Thị Lan Anh cho rằng, chuyển đổi xanh tạo ra những cơ hội thúc đẩy đa dạng và bình đẳng và hòa nhập. Chuyển đổi xanh không chỉ đơn thuần là việc áp dụng các công nghệ sạch mà còn là sự thay đổi tư duy, văn hóa làm việc. Chính quá trình này tạo ra những cơ hội để các doanh nghiệp thúc đẩy sự đa dạng.
Thứ nhất, chuyển đổi xanh sẽ tạo ra các vị trí việc làm mới và đa dạng hơn. Theo một báo cáo năm 2021 của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh có thể tạo ra 24 triệu việc làm mới trên toàn cầu vào năm 2030, đặc biệt trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo và hiệu quả năng lượng. Những công việc này không phân biệt giới tính, tuổi tác hay xuất thân, mở ra cơ hội cho nhiều nhóm người khác nhau, bao gồm cả phụ nữ và thanh niên.
Thứ hai, chuyển đổi xanh cũng thúc đẩy sự bình đẳng giới trong ngành nghề xanh. Các ngành công nghiệp truyền thống thường có sự chênh lệch lớn về giới. Tuy nhiên, các ngành công nghiệp xanh đang có xu hướng cân bằng hơn. Nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới trong khuôn khổ chương trình phụ nữ Thái Bình Dương trong lĩnh vực năng lượng năm 2023 với mục tiêu tăng cường vai trò của phụ nữ trong ngành năng lượng của khu vực đã chỉ ra rằng việc thu hẹp khoảng cách giới trong việc làm có thể tăng GDP bình quân đầu người lên tới 22% ở Thái Bình Dương.
Ở chiều ngược lại, theo bà Trần Thị Lan Anh, hòa nhập lại là chìa khóa để chuyển đổi xanh bền vững. Sự khác biệt về kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm sẽ tạo ra những ý tưởng đột phá, giúp giải quyết vấn đề sáng tạo hơn để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, tối ưu hóa nguồn lực và phát triển các sản phẩm, dịch vụ xanh. Bên cạnh đó, hòa nhập cũng sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất và uy tín của các doanh nghiệp.
Bà Trần Thị Lan Anh cho biết, VCCI đã thiết kế và triển khai hiệu quả việc chuyển giao các bộ công cụ đào tạo thực tiễn về đa dạng, bình đẳng và hòa nhập từ kinh nghiệm của Đan Mạch cho các doanh nghiệp Việt Nam, tổ chức hoạt động hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng kế hoạch và thực hiện cụ thể tại nơi làm việc, giúp tạo thêm nhiều cơ hội cho lao động nữ phát huy năng lực cũng như tạo ra giá trị gia tăng cho doanh nghiệp nói chung trong hành trình thúc đẩy chuyển dịch xanh công bằng.
Ông Thomas Skov-Hansen, Trưởng Văn phòng đại diện Liên đoàn Công nghiệp Đan Mạch tại Đông Nam Á khuyến nghị doanh nghiệp Việt cần thay đổi tư duy, coi chuyển đổi xanh là chiến lược cạnh tranh, không chỉ là yêu cầu tuân thủ. Bên cạnh đó, cần tập trung vào những lĩnh vực có tác động môi trường lớn để ưu tiên đầu tư, đồng thời phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và đa dạng để đáp ứng nhu cầu mới. Việc kết nối với các sáng kiến và mô hình quốc tế nhưng được điều chỉnh cho phù hợp bối cảnh Việt Nam cũng là hướng đi quan trọng.