Cả 2 Nghị quyết này đều có hiệu lực thi hành từ ngày 12/12/2025.
Tạo lực bật để TPHCM trở thành siêu đô thị
Cụ thể, 433 đại biểu đã nhấn nút thông qua Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM (chiếm 91,54% tổng số đại biểu Quốc hội).
Nghị quyết này quy định thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM về quản lý đầu tư; tài chính, ngân sách nhà nước; quản lý đô thị, tài nguyên, môi trường; danh mục ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược; thành lập và hoạt động của khu thương mại tự do TPHCM; quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; tổ chức bộ máy của chính quyền thành phố.
Một trong những điểm mới đáng chú ý của Nghị quyết là cho phép TPHCM được giữ lại 100% số tiền thu được từ khai thác quỹ đất tại khu vực TOD (mô hình phát triển đô thị tập trung quanh các điểm trung chuyển giao thông công cộng) để sử dụng toàn bộ ngân sách này cho các dự án phát triển TOD, bao gồm dự án đường sắt đô thị và các dự án giao thông khác. Cơ chế này áp dụng cho các khu vực lân cận nhà ga đường sắt, khu tập kết bảo dưỡng, sửa chữa tàu và các vùng phụ cận nút giao thông dọc tuyến đường vành đai 3.
TPHCM được phép sử dụng ngân sách địa phương để triển khai các dự án đầu tư độc lập thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các dự án giao thông, chỉnh trang, phát triển đô thị.
Quốc hội đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM
Quy hoạch tổng thể thành phố được phê duyệt sẽ là cơ sở pháp lý cho việc triển khai quy hoạch chi tiết đô thị và nông thôn. Chính quyền TPHCM được quyền điều chỉnh quy hoạch xây dựng (nếu cần) để phục vụ lợi ích cộng đồng, đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống hạ tầng. Việc xây dựng các công trình tại khu vực TOD phải đảm bảo đáp ứng về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và an toàn môi trường đối với khu dân cư.
Theo Nghị quyết, TPHCM sẽ hình thành khu thương mại tự do. Khu thương mại tự do là khu vực có ranh giới địa lý xác định, được thành lập để thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội về mặt pháp lý. Các chức năng chính bao gồm khu sản xuất, khu cảng và hậu cần cảng, trung tâm logistics, khu thương mại - dịch vụ. Khu thương mại tự do sẽ gắn liền với cảng biển Cát Lái và cảng biển Cái Mép Hạ.
Các dự án xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng tại khu thương mại tự do được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo. Đối với các dự án sản xuất, thuế thu nhập doanh nghiệp được giảm 50% trong 9 năm đầu, miễn 4 năm và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo.
Hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu thuộc khu thương mại tự do sẽ được miễn kiểm tra chuyên ngành nếu đáp ứng các tiêu chuẩn quản lý quốc tế, không bị áp dụng các biện pháp quản lý ngoại thương hoặc biện pháp kiểm dịch.
Đối với các dự án thuộc diện thu hút đầu tư chiến lược, thời gian chấp thuận chủ trương đầu tư và cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư được rút ngắn xuống không quá 7 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Đáng lưu ý, chính sách quản lý ngoại hối đặc biệt sẽ được áp dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp xuất nhập khẩu giao dịch, tăng tính hấp dẫn của khu thương mại tự do.
Về các dự án được ưu tiên thu hút đầu tư, các lĩnh vực được liệt kê bao gồm: công nghệ cao, sản xuất thông minh, trung tâm tài chính, thương mại dịch vụ quy mô lớn. TPHCM có quyền tự chủ trong việc lựa chọn nhà đầu tư chiến lược theo nguyên tắc công khai, minh bạch, dựa trên các tiêu chí về vốn, năng lực kinh nghiệm và cam kết công nghệ.
Đà Nẵng hướng tới mô hình phát triển mới với cơ chế vượt trội
Quốc hội cũng đã thông qua Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng với 442/443 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, chiếm 93,45% tổng số đại biểu Quốc hội.
Đà Nẵng hướng tới mô hình phát triển mới với cơ chế vượt trội
Theo đó, Quốc hội quyết nghị thí điểm thành lập khu thương mại tự do Đà Nẵng nhằm thu hút đầu tư, tài chính, thương mại và nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy xuất khẩu và công nghiệp.
Nghị quyết nêu rõ, Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền quyết định thành lập khu thương mại tự do Đà Nẵng, song UBND thành phố được giao thẩm quyền điều chỉnh quyết định thành lập; quyết định mở rộng, điều chỉnh ranh giới khu thương mại tự do theo trình tự do HĐND thành phố quy định. Quyết định này được xem là quyết định phê duyệt, điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị và nông thôn.
Mức ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp trong khu thương mại tự do Đà Nẵng được áp dụng cho các dự án đầu tư mới thuộc các lĩnh vực công nghệ cao, R&D, công nghiệp hỗ trợ, xe cơ giới năng lượng sạch, thiết bị hàng không/đường sắt và trung tâm logistics là 10% trong 30 năm, miễn thuế 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo.
Các dự án đầu tư mới khác trong khu thương mại tự do cũng được hưởng mức thu nhập doanh nghiệp 10% trong 15 năm, miễn thuế 4 năm và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo.
Để thu hút nhân lực chất lượng cao, Quốc hội quyết nghị giảm 50% thuế thu nhập cá nhân trong 10 năm cho chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng, nhà quản lý và lao động có trình độ cao làm việc trong khu thương mại tự do.
Các dự án trong khu thương mại tự do (trừ nhà ở thương mại) được miễn toàn bộ tiền thuê đất, thuê mặt nước cho cả thời hạn thuê. HĐND thành phố được quyết định sử dụng ngân sách để triển khai dự án đầu tư công độc lập nhằm thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các dự án TOD (cụ thể là nhà ga đường sắt đô thị, vùng phụ cận nút giao thông kết nối Đà Nẵng - Hội An - Chu Lai). Thành phố được giữ lại 100% số tiền thu được từ khai thác quỹ đất khu vực TOD để ưu tiên đầu tư các dự án đường sắt đô thị và các dự án trọng điểm khác. Cơ chế này là vượt trội so với Luật Ngân sách nhà nước hiện hành, theo đó ngân sách trung ương hưởng 20%.
Bên cạnh đó, UBND thành phố Đà Nẵng được quyết định các chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật, chỉ tiêu sử dụng đất quy hoạch khác với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch đô thị và nông thôn để khai thác quỹ đất và giá trị tăng thêm từ đất.