Quốc tế

Biến đổi khí hậu có thể làm xáo trộn thời gian

Chủ nhật, 21/7/2024 | 09:47 GMT+7
Viện Hàn lâm khoa học quốc gia Hoa Kỳ vừa công bố một nghiên cứu về tác động của biến đổi khí hậu đến thời gian.

Theo nghiên cứu, băng tan ở vùng cực do hiện tượng nóng lên toàn cầu đang làm thay đổi tốc độ quay của trái đất, gây tăng thời gian mỗi ngày trong thế kỷ này khi con người tiếp tục thải ra khí ô nhiễm làm nóng hành tinh.

Những thay đổi dù rất nhỏ, chỉ vài mili giây mỗi ngày nhưng là một dấu hiệu đáng quan ngại về tác động to lớn của khí hậu đến con người và hành tinh. Theo ông Surendra Adhikari, nhà địa vật lý tại Phòng thí nghiệm Động cơ phản lực của Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA), tác giả của báo cáo, nghiên cứu này là bằng chứng cho thấy mức độ nghiêm trọng của biến đổi khí hậu đang diễn ra.

Số giờ, phút và giây tạo nên mỗi ngày trên trái đất được quyết định bởi tốc độ quay của trái đất. Tốc độ này bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố gồm: các quá trình trong lõi chất lỏng của hành tinh, sự tan chảy các dòng sông băng khổng lồ sau kỷ băng hà, sự tan chảy băng ở vùng cực do biến đổi khí hậu.

Ảnh minh họa

Tuy vậy, trong nhiều thiên niên kỷ, tác động của mặt trăng đã chiếm ưu thế, làm tăng độ dài của một ngày thêm vài mili giây mỗi thế kỷ. Mặt trăng tác dụng lực kéo lên trái đất khiến các đại dương phình ra về phía nó, dần làm chậm quá trình quay của trái đất.

Trước đó, các nhà khoa học đã đưa ra mối liên hệ giữa việc băng tan ở hai cực và ngày dài hơn. Tuy nhiên, nghiên cứu mới của Viện Hàn lâm Khoa học quốc gia Hoa Kỳ đã cho thấy, hiện tượng nóng lên toàn cầu có ảnh hưởng lớn hơn đến thời gian so với các nghiên cứu trước đó.

Cụ thể, khi con người làm nóng hành tinh, các sông băng và nước tan chảy từ cực sẽ đổ về phía xích đạo. Điều này làm thay đổi hình dạng của hành tinh, phẳng ở hai cực và phình ra hơn ở giữa, làm chậm quá trình quay.

Nhóm các nhà khoa học quốc tế đã xem xét khoảng thời gian 200 năm, từ năm 1900 - 2100, sử dụng dữ liệu quan sát và mô hình khí hậu để hiểu biến đổi khí hậu đã ảnh hưởng như thế nào đến độ dài ngày trong quá khứ và dự đoán vai trò của nó trong tương lai. Kết quả cho thấy, tác động của biến đổi khí hậu lên độ dài ngày đã tăng lên đáng kể. Mực nước biển dâng do biến đổi khí hậu khiến độ dài của 1 ngày thay đổi từ 0,3 đến 1 mili giây trong thế kỷ 20. Tuy nhiên, trong 2 thập kỷ qua, các nhà khoa học đã tính toán độ dài ngày tăng thêm 1,33 mili giây mỗi thế kỷ, cao hơn nhiều so với bất kỳ thời điểm nào trong thế kỷ XX.

Theo nghiên cứu mới, nếu tình trạng hành tinh nóng lên do ô nhiễm tiếp tục gia tăng, các đại dương sẽ ấm lên và đẩy nhanh quá trình mất băng ở Greenland và Nam Cực, tốc độ thay đổi sẽ tăng cao. Nếu thế giới không thể hạn chế lượng khí thải, biến đổi khí hậu có thể khiến thời lượng một ngày tăng thêm 2,62 mili giây vào cuối thế kỷ này, vượt qua các tác động tự nhiên của mặt trăng.

Con người có thể không cảm nhận được một vài mili giây thời gian bổ sung mỗi ngày nhưng nó có tác động đến công nghệ. Việc định vị chính xác là rất quan trọng đối với hệ thống GPS, thứ mà mọi người có điện thoại thông minh đều sẽ được cài đặt, cũng như các hệ thống liên lạc và định vị khác. Chúng sử dụng thời gian nguyên tử có độ chính xác cao, dựa trên tần số của một số nguyên tử nhất định.

Ông Mostafa Kiani Shahvandi, tác giả nghiên cứu và nhà địa chất học tại Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ (ETH Zurich) cho biết, một số nghiên cứu cũng đề xuất mối tương quan giữa độ dài ngày tăng và sự gia tăng động đất. Tuy nhiên, mối liên hệ này vẫn chỉ là suy đoán và cần phải thực hiện nhiều nghiên cứu hơn nữa để thiết lập bất kỳ mối liên hệ rõ ràng nào.

Theo baotainguyenmoitruong.vn