Các chính phủ châu Âu đang lên kế hoạch cho chiến dịch tiêm liều tăng cường, áp quy định đeo khẩu trang, xét nghiệm thường xuyên và các biện pháp giãn cách xã hội để kiểm soát Covid-19 trước khi mùa đông tới. Không giống như ở Mỹ, nơi nhiều bang đã từ bỏ các biện pháp hạn chế vì lạc quan rằng nCoV đã dần rút lui, châu Âu không kỳ vọng nhiều vào đại dịch biến mất.
Đức, quốc gia chưa từng dỡ bỏ hoàn toàn các biện pháp hạn chế Covid-19, tuần này cho biết chỉ những người đã tiêm chủng, phục hồi sau nhiễm hoặc có kết quả âm tính với nCoV được phép tới nhà hàng, bệnh viện và các địa điểm trong nhà khác, trừ khi số ca nhiễm giảm xuống mức rất thấp. Khẩu trang vẫn là quy định bắt buộc trong không gian kín và trên phương tiện công cộng, ngay cả với người đã tiêm vaccine.
Tại Berlin, nơi năm học bắt đầu từ tháng 8, học sinh được yêu cầu đeo khẩu trang trong khuôn viên trường và xét nghiệm vài lần mỗi tuần. Tuần này, chính phủ đã viết thư cho các gia đình có trẻ đủ tuổi tiêm chủng để khuyến khích phụ huynh cho con đi tiêm.
Các quốc gia như Pháp và Italy cũng yêu cầu xuất trình chứng nhận tiêm chủng, phục hồi sau nhiễm và xét nghiệm âm tính đối với người dân khi tham gia các hoạt động thường ngày như đi lại, ăn uống, vui chơi. Các chủ nhà hàng Pháp không kiểm tra chứng nhận y tế của khách hàng trước khi vào có thể bị phạt tới 10.600 USD và một năm tù.
Người dân xếp hàng bên ngoài một điểm tiêm chủng ở thủ đô Berlin, Đức hôm 9/8. Ảnh: Reuters.
Vaccine đã chứng minh hiệu quả trong việc ngăn ngừa nguy cơ bệnh nặng và tử vong, nhưng biến thể Delta dễ lây lan đã dập tắt hy vọng về một chiến thắng hoàn toàn và trở lại cuộc sống bình thường như trước Covid-19. Giới khoa học cho biết kế hoạch của các quốc gia nhấn mạnh thực tế rằng Covid-19 sẽ không biến mất nhanh như khi xuất hiện, mà thay vào đó nhiều khả năng trở thành bệnh theo mùa như cúm.
Các nhà khoa học chưa thể biết chính xác cần thêm bao lâu để Covid-19 trở thành bệnh theo mùa, nhưng vaccine xuất hiện đồng nghĩa giai đoạn chết chóc nhất của đại dịch gần như chắc chắn đã qua, cũng như các chính phủ không phải thêm một lần phong tỏa nghiêm ngặt toàn quốc để ngăn đại dịch.
Số ca nhiễm mới ở châu Âu đang có xu hướng giảm. Ca nhiễm trung bình 7 ngày ở Liên minh châu Âu (EU) và Vương quốc Anh là khoảng 95.500 ca vào ngày 15/8, tương đương 186 ca/một triệu người, giảm 14% so với đỉnh điểm cuối tháng 7, theo dữ liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh châu Âu (ECDC) và chính phủ Anh. Trong khi đó, Mỹ ghi nhận con số cao gấp đôi, với đợt bùng phát mạnh của biến chủng Delta vào mùa hè.
Tỷ lệ nhập viện ở châu Âu cũng thấp hơn đợt bùng phát trước, cho thấy hiệu quả của vaccine. Số ca nhập viện ở Pháp là 65 trên một triệu người trong tuần đầu tháng 8, thấp hơn 2/3 so với tháng 3, theo ECDC. Tại Đức và Italy, tỷ lệ này cũng giảm 90% so với giai đoạn đỉnh điểm. Tỷ lệ nhập viện của Anh cũng giảm 80%. Số ca tử vong mới ở châu Âu và Mỹ đều chỉ bằng một phần nhỏ so với các đợt bùng phát trước.
Sau khởi đầu chậm chạp, châu Âu đã đạt những tiến bộ đáng kể về tiêm chủng. 53% dân số EU đã tiêm đủ liều vaccine, theo Our World in Data. Trong đó, Anh khoảng 60%, Tây Ban Nha hơn 63%, Italy hơn 57%, Đức gần 57% và Pháp gần 52%. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho rằng mục tiêu miễn dịch cộng đồng vẫn còn xa vời, với những mối đe dọa từ biến chủng mới.
Hạn chế đi lại và cách ly ca nhiễm được đánh giá là biện pháp phổ biến ở châu Âu và có thể tồn tại trong một thời gian dài. Nhiều quốc gia đã tăng cường giải mã gene để giám sát tốt hơn biến chủng nCoV. Tiêm liều tăng cường cho người cao tuổi và dễ bị tổn thương đã được lên kế hoạch hoặc bắt đầu triển khai, dù Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) kêu gọi ưu tiên nguồn vaccine cho nhóm nước nghèo. Nhiều chính phủ cũng mở rộng xét nghiệm thường xuyên để phát hiện ca nhiễm và tăng cường truy vết tiếp xúc.
Giới chức Anh chọn cách tiếp cận khác, khi bỏ hầu hết biện pháp hạn chế và đặt niềm tin vào vaccine, ý thức cộng đồng để kiểm soát Covid-19. Thủ tướng Boris Johnson đã kêu gọi người Anh sống chung với nCoV như với các bệnh hô hấp khác.
Dữ liệu cho thấy công chúng Anh vẫn rất thận trọng, dù các biện pháp hạn chế được nới lỏng. Trong cuộc thăm dò của YouGov hồi cuối tháng 7, 70% người Anh cho biết họ vẫn đeo khẩu trang ở nơi công cộng, tỷ lệ không thay đổi nhiều so với mùa xuân năm 2020. Nhiều cửa hàng và hãng vận tải vẫn yêu cầu khách hàng đeo khẩu trang.
Dữ liệu do Alphabet Inc cho thấy lượng người tới nhà hàng, trung tâm thương mại và khu vui chơi giải trí như rạp chiếu phim ở Anh vào đầu tháng 8 đã giảm 3% so với trước đại dịch. Lượng sử dụng phương tiện công cộng giảm 1/3, trong khi tỷ lệ có mặt tại nơi làm việc giảm 42%.
Nhân viên tháp Eiffel kiểm tra giấy chứng nhận tình trạng y tế của khách tham quan ở thủ đô Paris, Pháp hôm 21/7. Ảnh: AFP.
Italy, nơi từng là tâm dịch của châu Âu, cũng đang hướng đến một cuộc chiến trường kỳ với Covid-19. Chính phủ nước này đã sử dụng hệ thống mã màu để phân loại tình trạng đại dịch và mức độ nghiêm trọng của các biện pháp hạn chế. Các khu màu đỏ là nơi có nhiều biện pháp hạn chế nhất, tiếp theo là vàng, xanh lá cây và trắng, nơi gần như không có hạn chế trừ đeo khẩu trang ở không gian công cộng trong nhà.
Hầu như mọi vùng của Italy giờ đều ở mức trắng, nhưng Silicy và Sardinia, hai điểm đến du lịch nổi tiếng, có nguy cơ phải nâng cấp lên màu vàng do biến thể Delta lan rộng.
"Người dân ở đây nhận thức được rằng cuộc chiến với Covid-19 sẽ tiếp tục và kéo dài", Claudio Cancelli, thị trưởng Nembro, thị trấn với 11.000 dân gần tâm dịch đầu tiên của Italy, nói.
Ông Cancelli cho biết khẩu trang thường xuyên được sử dụng mỗi khi mọi người ra ngoài, ngay cả khi nó không phải quy định bắt buộc. Mọi người nói họ sẵn sàng tiêm liều vaccine thứ ba nếu giới chức triển khai kế hoạch tiêm chủng tăng cường.
"Người dân không lơ là cảnh giác vì họ biết nó chưa kết thúc và sẽ mất một thời gian dài trước khi chúng tôi đi đến giai đoạn đó", ông nói.