Tại buổi lễ, Phó Tổng giám đốc EVN Nguyễn Xuân Nam báo cáo về quá trình xây dựng và triển khai Đề án tách Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) thành Công ty TNHH MTV trực thuộc Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và chuyển giao về Bộ Công Thương.
Quán triệt chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, EVN đã quyết liệt, khẩn trương, tham gia chặt chẽ với Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan trong quá trình xây dựng, trình duyệt Đề án. EVN cũng đã tiến hành các công việc chuẩn bị có liên quan để triển khai ngay khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án tách A0.
Thực hiện các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, quá trình xây dựng Đề án tách A0 đến nay đã được triển khai theo 2 giai đoạn. Giai đoạn 2018 - tháng 6/2023: xây dựng, trình duyệt Đề án chuyển A0 thành Công ty TNHH MTV hạch toán độc lập trong EVN. Giai đoạn từ tháng 6/2023 đến nay, xây dựng, trình duyệt Đề án tách A0 từ EVN thành Công ty TNHH MTV trực thuộc Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, sau đó chuyển giao về Bộ Công Thương.
Ngày 1/8/2024, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 752/QĐ-TTg về việc tách Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia từ EVN và chủ trương thành lập Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia (NSMO) trực thuộc Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp; Quyết định số 753/QĐ-TTg phê duyệt chủ trương chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia từ Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp về Bộ Công Thương.
Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp trao Quyết định bổ nhiệm cho Chủ tịch HĐTV và quyền Tổng giám đốc NSMO
Hiện Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã có các quyết định thành lập NSMO; ban hành Điều lệ NSMO; bổ nhiệm Chủ tịch HĐTV và giao quyền Tổng giám đốc NSMO. A0 đã hoàn thành thủ tục đăng ký doanh nghiệp cho NSMO. EVN hướng dẫn A0 thực hiện các công việc bàn giao tài chính tách A0 khỏi EVN; hoàn thiện dự thảo biên bản bàn giao vốn, tài sản, quyền và nghĩa vụ của EVN đang giao A0 quản lý, thực hiện sang NSMO, báo cáo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp…Trong quá trình thực hiện, EVN cũng đã tham gia cùng Bộ Công Thương rà soát, sửa đổi các quy định pháp luật liên quan đến việc tách A0 khỏi EVN và chuyển về Bộ Công Thương.
Ngoài ra, EVN và NSMO đã cơ bản hoàn thành dự thảo hợp đồng cung cấp dịch vụ điều độ hệ thống điện và điều hành giao dịch thị trường điện (SMO) giữa EVN và NSMO; đang xây dựng quy chế phối hợp giữa EVN và NSMO trong quá trình xây dựng kế hoạch năm, vận hành hệ thống điện và thị trường điện, báo cáo Bộ Công Thương thông qua để đảm bảo cung cấp điện với phương án hiệu quả nhất…
Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, việc điều độ, vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia an toàn, ổn định và tin cậy là công việc rất hệ trọng, thuộc thẩm quyền của cơ quan quản lý nhà nước nhằm bảo đảm khách quan, công tâm, công bằng giữa các đối tượng chịu sự tác động.
Chính vì vậy, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có chủ trương tách A0 từ EVN và thành lập NSMO 100% vốn Nhà nước để hoạt động độc lập với EVN; đồng thời, chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại NSMO từ Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp về Bộ Công Thương quản lý bởi Bộ Công Thương có đầy đủ chức năng, bộ máy và nhân lực chuyên môn để thực thi hiệu quả nhiệm vụ này.
Đây cũng là đòi hỏi khách quan, tất yếu của quá trình vận hành hệ thống điện quốc gia và thị trường điện cạnh tranh theo cơ chế thị trường đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tại Quyết định 168/QĐ-TTg năm 2017 phê duyệt Đề án tái cơ cấu ngành điện giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2025; qua đó góp phần bảo đảm an ninh năng lượng, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và đời sống dân sinh, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định.
Theo Bộ trưởng, A0 (nay là NSMO) tuy đã được tách ra độc lập với EVN nhưng cả hai đều là hai doanh nghiệp nhà nước, được Chính phủ giao nhiệm vụ bảo đảm an ninh năng lượng điện quốc gia dưới sự quản lý nhà nước của Bộ Công Thương và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Vì vậy, để bảo đảm cho NSMO tiếp tục vận hành ổn định, liên tục, hiệu quả sau chuyển giao, Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu NSMO khẩn trương phối hợp chặt chẽ với EVN hoàn thành dự thảo Quy chế chế phối hợp hoạt động, vận hành giữa hai bên theo mô hình mới; trình Bộ Công Thương và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trước ngày 15/8/2024 để xem xét phê chuẩn, đưa vào thực thi nhằm bảo đảm việc vận hành, cung ứng điện an toàn, liên tục, ổn định, tin cậy, phục vụ tốt nhu cầu sử dụng điện cho phát triển kinh tế - xã hội và đời sống của người dân.
Các đơn vị chức năng của Bộ Công Thương theo chức năng, nhiệm vụ được giao khẩn trương nghiên cứu, tham mưu cho lãnh đạo Bộ quyết định sửa đổi, bổ sung và ban hành mới hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế chính sách cần thiết để phục vụ cho quá trình hoạt động của NSMO, bảo đảm NSMO hoạt động ổn định, liên tục, hiệu quả "với tinh thần chung là mọi hoạt động và các chế độ chính sách, phương tiện, điều kiện bảo đảm trong giai đoạn đầu có thể chưa hơn nhưng không thể kém hơn so với thời điểm A0 còn trực thuộc EVN".