Ngày 30/12, tại Đà Nẵng, Bộ Tài chính phối hợp với Văn phòng Dịch vụ dự án Liên Hợp Quốc (UNOPS) và Đối tác chuyển dịch năng lượng Đông Nam Á (ETP) tổ chức hội thảo "Chiến lược phát triển năng lượng sạch và khung đầu tư cho các khu công nghiệp cấp tỉnh".
Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính) Trương Minh cho biết, trong bối cảnh Việt Nam đang triển khai mạnh mẽ các cam kết về tăng trưởng xanh và chuyển dịch năng lượng, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 thì phát triển năng lượng sạch gắn với hệ thống khu công nghiệp được xác định là một trong những trụ cột quan trọng.
Các khu công nghiệp không chỉ là động lực tăng trưởng kinh tế mà còn là không gian then chốt thúc đẩy sử dụng năng lượng hiệu quả, giảm phát thải và thu hút dòng vốn đầu tư chất lượng cao. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai cho thấy quá trình phát triển năng lượng sạch trong các khu công nghiệp vẫn đang đối mặt nhiều thách thức, từ việc đồng bộ quy hoạch năng lượng và quy hoạch phát triển khu công nghiệp, hoàn thiện khung chính sách đến cơ chế huy động và phân bổ nguồn lực tài chính, nhất là nguồn vốn từ khu vực tư nhân.
Phát triển năng lượng sạch góp phần xây dựng khu công nghiệp sinh thái. (Ảnh minh họa)
Theo ông Trương Minh, thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ cùng UNOPS, ETP, các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách và đại diện các địa phương tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện chính sách tài chính, tạo môi trường đầu tư minh bạch, ổn định, hấp dẫn cho phát triển năng lượng sạch trong thời gian tới.
Trao đổi tại hội thảo, bà Đoàn Thị Ngọc Thủy, Phó Trưởng phòng xây dựng và môi trường (Ban quản lý khu công nghệ cao và các khu công nghiệp Đà Nẵng) chia sẻ, các khu công nghiệp lâu đời tại Đà Nẵng, điển hình là Hòa Khánh đang phản ánh rõ nét thách thức của một "khu công nghiệp nâu" – mô hình đã phát triển nhưng đang suy thoái.
Khu công nghiệp đang đối mặt với 3 thách thức mang tính hệ thống: thứ nhất, khủng hoảng hạ tầng kỹ thuật, sau hơn 20 năm vận hành, hệ thống giao thông, cấp thoát nước đã xuống cấp, nghiêm trọng nhất là các nhà máy xử lý nước thải tập trung có nguy cơ quá tải hoặc công nghệ không còn đáp ứng quy chuẩn xả thải ngày càng nghiêm ngặt. Thứ hai, xung đột quy hoạch và thiếu vùng đệm. Thứ ba, công nghệ sản xuất lạc hậu do nhiều nhà máy sử dụng dây chuyền cũ, tiêu tốn năng lượng và tài nguyên…
Do đó, bà Đoàn Thị Ngọc Thủy khẳng định, chuyển đổi sang khu công nghiệp sinh thái là một quá trình gian nan, đòi hỏi phải thay đổi tư duy từ "khai thác - sản xuất - thải bỏ" sang kinh tế tuần hoàn. Những khó khăn về tài chính hay công nghệ là hiện hữu nhưng cái giá phải trả cho việc chậm trễ chuyển đổi là ô nhiễm môi trường và mất đi sức hút đầu tư sẽ còn lớn hơn rất nhiều.
Tại hội thảo, các đại biểu trao đổi, thảo luận về phát triển điện mặt trời; xây dựng khung chính sách đồng bộ giữa phát triển khu công nghiệp và quy hoạch năng lượng quốc gia; xây dựng và vận hành khu công nghiệp sinh thái... Từ đó, gợi mở giải pháp để các địa phương, doanh nghiệp tham khảo, hướng tới thúc đẩy các doanh nghiệp chủ động tham gia phát triển năng lượng sạch và xây dựng khu công nghiệp sinh thái.