Tình hình dịch Covid-19 khiến Chính phủ đề nghị người dân không nên ra khỏi nhà, hạn chế đến những địa điểm công cộng hay tập trung đông người. Mặt khác, việc tham quan di tích, bảo tàng ở nước ta ngày càng ít thu hút được sự tham gia của giới trẻ và người dân do thiếu sự đổi mới, sáng tạo trong trưng bày và các hoạt động kích cầu du lịch.
Tuy nhiên, đại dịch hiện nay cũng đã mở ra một cơ hội mới cho lĩnh vực trưng bày, thường thức nghệ thuật, bảo tàng, di tích lịch sử... khi áp dụng công nghệ vào khai thác sử dụng. Theo đó, du khách không cần phải đến trực tiếp địa điểm trưng bày mà vẫn có thể chiêm ngưỡng, nhìn ngắm và bình luận về các tác phẩm nghệ thuật, hiện vật hay tư liệu lịch sử.
Bên cạnh đó, với sự phát triển của công nghệ hiện đại, khách tham quan còn có thể được tiếp cận những thước phim, video mô phỏng, phục dựng lại con người, sự kiện đã xảy ra trong quá khứ, giúp người xem như được trải qua thời gian, cảm xúc của lịch sử. Ví dụ như tour trải nghiệm Đêm thiêng liêng tại di tích Nhà tù Hỏa Lò được ra mắt gần đây đã đưa du khách ngược thời gian để sống cùng với lịch sử, thu hút lượng lớn khách tham quan so với trước đây.
Đưa công nghệ vào hoạt động tham quan, thường thức văn hóa, nghệ thuật
Ông Bùi Hoài Sơn, Viện trưởng Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam (VICAS) đánh giá, đây là một xu thế tất yếu. Thông qua số hóa, việc lưu trữ và sử dụng tư liệu mới trở nên dễ dàng, thuận tiện. Trong giai đoạn công nghệ thông tin như thế này, chúng tôi luôn quan niệm rằng dữ liệu là tiền, thậm chí nó còn quý hơn vàng.
Ông Bùi Hoài Sơn chia sẻ, chính nhờ quá trình tư liệu và số hóa di sản mà VICAS đã thực hiện thành công nhiều hồ sơ đệ trình UNESCO ghi danh danh mục Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại cho nhiều di sản của Việt Nam như: Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ; thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt ở Nam Định; Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh.
Bảo tàng là một trong những lĩnh vực hiện được số hóa mạnh mẽ trên thế giới. Bắt kịp xu thế đó, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam và Công ty CP Phần mềm Ứng dụng Di động Việt Nam (VINMAS) đã hợp tác cho ra đời Ứng dụng thuyết minh đa phương tiện Imuseum VFA.
Được biết, trong giai đoạn đầu, Imuseum VFA số hóa 100 hiện vật là những tác phẩm đặc sắc nhất của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Mỗi hiện vật đều có mã QR và một số định danh riêng dán bên cạnh. Khi tham quan Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, du khách chỉ cần quét mã, lập tức thông tin tác phẩm được hiển thị, bao gồm âm thanh, hình ảnh chất lượng cao, văn bản thuyết minh kèm theo và vị trí trưng bày của hiện vật. Khách tham quan online cũng có thể xem thông tin toàn bộ album 100 hiện vật, đồng thời có thể nhập các từ khóa để tìm kiếm thông tin về tác giả, tác phẩm và chất liệu bằng công cụ tìm kiếm của ứng dụng.
Công nghệ chính là chìa khóa, giải pháp khả thi cho việc thưởng thức văn hóa nghệ thuật trong bối cảnh dịch bệnh. Với những thế mạnh đó, công cuộc số hóa văn hóa nghệ thuật và các ngành, lĩnh vực khác sẽ ngày càng được ưu tiên, đẩy mạnh.