Đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp đã tác động lớn đến đời sống kinh tế - xã hội, hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp và người dân.
Tại tọa đàm, TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) trình bày báo cáo tổng quan kinh tế Việt Nam năm 2021 và triển vọng năm 2022. Qua đó cho thấy triển vọng kinh tế Việt Nam có thể chịu ảnh hưởng của một số yếu tố như: khả năng kiểm soát dịch; bảo đảm phục hồi sản xuất; bắt nhịp thực hiện một chương trình sâu rộng về phục hồi và phát triển kinh tế…
Trên cơ sở phân tích bối cảnh và những thách thức đang đặt ra, bà Trần Thị Hồng Minh đưa ra một số khuyến nghị chính sách trong thời gian tới. Như cần sớm xây dựng và thực hiện chương trình tổng thể về phục hồi và phát triển kinh tế trong và sau dịch Covid-19 bao gồm 3 giai đoạn.
Giai đoạn 1 (đến quý I/2022): ưu tiên phòng chống dịch Covid-19, kết hợp với chính sách kinh tế vĩ mô (kể cả thúc đẩy giải ngân đầu tư công) để hỗ trợ cho doanh nghiệp “trụ vững” qua thời kỳ khó khăn; duy trì cải cách môi trường kinh doanh để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.
Giai đoạn 2 (đến hết 2023): sau khi kiểm soát dịch, tiến hành nới lỏng chính sách kinh tế vĩ mô để kích cầu cho nền kinh tế, tạo thêm “sức bật” cho doanh nghiệp. Duy trì và đổi mới cải cách môi trường kinh doanh để tạo thêm không gian cho doanh nghiệp.
Giai đoạn 3 (sau 2023): bình thường hóa chính sách kinh tế vĩ mô, hướng tới củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô và thúc đẩy cải cách thể chế kinh tế sâu rộng hơn.
Bà Trần Thị Hồng Minh phát biểu tại tọa đàm Tham vấn chuyên gia về kinh tế - xã hội
Bên cạnh đó, Viện trưởng CIEM đề nghị nghiên cứu, khuyến khích các mô hình kinh tế mới ở thị trường trong nước như kinh tế số, thương mại điện tử, kinh tế tuần hoàn... để tạo thêm không gian kinh tế trong nước. Đẩy nhanh tiến độ triển khai các gói hỗ trợ người dân, doanh nghiệp đã ban hành; thường xuyên đánh giá kết quả thực hiện các gói hỗ trợ và tiến hành tháo gỡ ngay những vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Trong buổi làm việc, các chuyên gia, đại diện các tổ chức nước ngoài cũng chia sẻ những nhận xét, ý kiến về các diễn biến tài chính, đầu tư, thương mại toàn cầu năm 2021, dự báo năm 2022 và các năm tiếp theo; diễn biến mới nhất của kinh tế thế giới và những tác động tới kinh tế - xã hội của Việt Nam. Từ đó đưa ra 4 đề xuất giúp Việt Nam đi vào trạng thái bình thường mới.
Cụ thể, ông Jacques Morisset, đại diện Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam đề xuất, đẩy mạnh quy mô và tốc độ của các chương trình tiêm chủng, việc xét nghiệm vẫn cần tiếp tục duy trì để ngăn chặn đại dịch. Các quốc gia có chương trình tiêm chủng tích cực hơn dự kiến sẽ tăng trưởng nhanh hơn.
Việc hạn chế di chuyển một cách thông minh sẽ giúp cân bằng mối quan tâm về an toàn sức khỏe và kinh tế. Do đó, cần duy trì một số hạn chế di chuyển ngay cả khi đã được tiêm chủng. Tuy nhiên, việc cách ly cần phải có mục tiêu để tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo giám sát chặt chẽ.
Tái cân bằng giữa chính sách tài khóa và tiền tệ, trong đó chú trọng chính sách tài khóa nhiều hơn, chính sách tiền tệ ít hơn.
Tăng cường khả năng phục hồi thông qua một hệ thống trợ giúp xã hội mạnh mẽ và linh hoạt, như phân bổ thêm vốn cho các chương trình trợ giúp xã hội; xây dựng một cơ quan đăng ký xã hội quy mô lớn và áp dụng kỹ thuật số; mở rộng quy mô thanh toán điện tử.
Ông Jacques Morisset cho biết, sự xuất hiện của các nền tảng kỹ thuật số đã giúp các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME) tiến hành hoạt động kinh doanh trực tuyến và giúp họ tiếp cận thị trường toàn cầu. Các MSME tạo ra một số lượng lớn việc làm ở Việt Nam nên điều quan trọng đối với nền kinh tế và khả năng cạnh tranh tổng thể của Việt Nam là hỗ trợ việc áp dụng công nghệ của Chính phủ và các doanh nghiệp thuộc mọi quy mô.