Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ diễn ra ngày 3/3, trả lời câu hỏi của phóng viên về tình hình thị trường xăng dầu, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết: Xăng dầu là mặt hàng hết sức quan trọng, thiết yếu, nhạy cảm, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, cũng như đời sống của người dân. Giá xăng dầu cũng có ảnh hưởng đến chỉ số tiêu dùng CPI, qua đó ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô. Thời gian qua, thị trường xăng dầu có biến động rất lớn do nhiều nguyên nhân, đặc biệt là do ảnh hưởng của cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine.
Về phía Bộ Công Thương, căn cứ tình hình thực tế, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã có chỉ đạo về đảm bảo nguồn cung xăng dầu; công tác kiểm tra, giám sát, xử lý tình trạng đầu cơ, trục lợi… trong hoạt động kinh doanh xăng dầu cũng như thực hiện công tác điều hành giá xăng dầu theo đúng quy định.
Trước hết, về nguồn cung, hiện nay, nguồn cung xăng dầu từ sản xuất trong nước đã đáp ứng được khoảng 70 - 75%, (có những thời điểm lên đến 80%). Nguồn cung chủ yếu từ Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn chiếm 35 - 40% thị phần và Nhà máy lọc hóa dầu Bình Sơn chiếm khoảng 35% thị phần.
Theo báo cáo của Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, do khó khăn về tài chính và một số nguyên nhân nội tại của nhà máy nên từ đầu tháng 1/2022, nhà máy đã giảm công suất xuống 90%, rồi 80% và hiện nay đang chạy ở mức 55 - 60% công suất. Điều này đã ảnh hưởng đến việc giao hàng cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trong nước theo cam kết, hợp đồng đã ký kết.
Theo đó, việc giao hàng cho các đầu mối kinh doanh xăng dầu trong nước trong tháng 2 đã bị giảm 43% so với kế hoạch bình quân giao hàng (kế hoạch là 680.000 m3, thực tế chỉ giao 390.000 m3). Dự kiến, trong tháng 3 theo kế hoạch là giao 680.000 m3 nhưng chỉ giao được 540.000 m3, giảm 20%.
Bộ Công Thương đã triển khai nhiều giải pháp để đảm bảo nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước
Để bù cho sự thiếu hụt này, Bộ Công Thương đã chỉ đạo Nhà máy lọc hóa dầu Bình Sơn tăng công suất trong khả năng cho phép từ 100% lên 103% và từ 7/2/2022 nâng công suất lên 105%. Tuy nhiên mức tăng 5% của Nhà máy lọc hóa dầu Bình Sơn tương đương với 28.000 m3, chưa đủ bù đắp nguồn cung do Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn giảm công suất nên đã dẫn đến tình trạng khai hiếm xăng dầu cục bộ như ở một số tỉnh biên giới phía Nam, cá biệt có một số cửa hàng ở TPHCM. Trong khi đó, toàn bộ khu vực miền Bắc và miền Trung, nguồn cung vẫn được đảm bảo, không xảy ra tình trạng khan hiếm xăng dầu. Và các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu nhà nước như Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Tổng công ty Xăng dầu quân đội, Tổng công ty Dầu (PVOIL)… đã thực hiện tốt nhiệm vụ đảm bảo nguồn cung xăng dầu, không những trong hệ thống phân phối của mình mà còn tăng cường nhập khẩu để bù đắp nguồn thiếu hụt của các đầu mối kinh doanh, phân phối xăng dầu khác.
Ngay từ đầu tháng 1/2022, Bộ Công Thương đã chỉ đạo các doanh nghiệp đầu mối tăng cường nhập khẩu bù đắp sự thiếu hụt do việc giảm công suất sản xuất tại Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn. Cùng với lượng xăng dầu dự trữ thì nguồn cung trong tháng 2/2022 đã được đảm bảo và Bộ Công Thương đã có những giải pháp, chỉ đạo các doanh nghiệp đầu mối cố gắng đảm bảo xăng dầu đến hết tháng 3/2022. Hiện, Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn cho biết, sẽ phục hồi 100% công suất sản xuất từ tháng 4/2022.
Ngày 24/2/2022, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 242/QĐ-BCT giao bổ sung hạn mức xăng dầu nhập khẩu cho 10 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu để bù đắp nguồn cung thiếu hụt từ sản xuất trong nước nhằm đảm bảo nguồn cung cho thị trường nội địa kể từ quý II/2022, kể cả trong trường hợp Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn không thể phục hồi sản xuất.
Vừa qua, do tình hình biến động của mặt hàng xăng dầu trên thế giới, Bộ Công Thương đã có chỉ đạo, 2 ngày một lần, Tổ điều hành xăng dầu liên Bộ Công Thương - Tài chính rà soát về tình hình biến động của giá xăng dầu, để nếu cần thiết sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét việc có điều chỉnh giá xăng dầu sớm hơn so với quy định tại Nghị định 95 hay không.
Bộ Công Thương cũng đã kiến nghị với các cơ quan liên quan hỗ trợ các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu như: kiến nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo các ngân hàng thương mại tạo điều kiện về thủ tục và tăng hạn mức tín dụng cho các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu để kịp thời nhập khẩu xăng dầu theo hạn mức được Bộ Công Thương phân giao bổ sung; Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Hải quan tạo điều kiện về thủ tục nhập khẩu đối với các doanh nghiệp kinh doanh đầu mối nhập khẩu theo hạn mức đã được Bộ Công Thương phân giao…
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải chia sẻ: Tôi đánh giá cao các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu trong việc chủ động, tích cực nhập khẩu nguồn xăng dầu để bù đắp sự thiếu hụt từ nguồn cung sản xuất trong nước. Đồng thời đề nghị các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu tiếp tục chia sẻ với các doanh nghiệp sử dụng xăng dầu làm nguồn đầu vào cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và người dân đang gặp rất nhiều khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và những biến động của thị trường thế giới.
Bộ Công Thương sẽ tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm tình trạng đầu cơ trục lợi và các hành vi vi phạm trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu.