Phát biểu tại hội thảo, Cục trưởng Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học (Bộ Tài nguyên và Môi trường) Nguyễn Văn Tài nhấn mạnh, Việt Nam là đất nước có nhiều khu vực có giá trị đa dạng sinh học cao như: vùng đất ngập nước, cảnh quan thiên nhiên, những khu vực là đối tượng phục hồi hoặc tái thiết lập các chức năng hệ sinh thái tự nhiên...
Các khu vực trên có cơ hội để công nhận là các OECM. Đây là những khu vực được xác định về mặt địa lý, không phải là khu bảo tồn; được quản trị và quản lý nhằm đạt được kết quả tích cực và bền vững lâu dài về bảo tồn đa dạng sinh học tại chỗ. Hiện nay, Việt Nam đang tiếp tục nghiên cứu, xây dựng khung pháp luật quy định việc thành lập và quản lý OECM như một cách tiếp cận bảo tồn mang tính sáng tạo.
Phát triển khu vực có biện pháp bảo tồn hiệu quả khác ngoài khu bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam
Với vai trò là cơ quan giúp Chính phủ thống nhất quản lý Nhà nước về đa dạng sinh học, quản lý và bảo vệ môi trường di sản thiên nhiên đồng thời là cơ quan đầu mối quốc gia của Công ước Đa dạng sinh học, thời gian qua, Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học đã tham mưu xây dựng nhiều chính sách, góp phần kiện toàn hành lang pháp lý về bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học của Việt Nam.
Tuy vậy, để công tác bảo tồn đạt hiệu quả cao nhất, ông Nguyễn Văn Tài bày tỏ mong muốn các đối tác, tổ chức quốc tế tiếp tục phối hợp chặt chẽ và cùng Việt Nam thực hiện các sáng kiến để triển khai hiệu quả Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học; thúc đẩy triển khai OECM trên toàn quốc nhằm góp phần đạt được mục tiêu 30x30 nói riêng và mục tiêu của Khung đa dạng sinh học toàn cầu nói chung.
Chia sẻ tại hội thảo, ông Jake Brunner, Giám đốc Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN) khu vực hạ lưu sông Mekong cho biết, khác với các khu bảo tồn phải có mục tiêu chính là bảo tồn, các OECM có thể được quản lý với nhiều mục đích khác nhau nhưng phải đạt được mục tiêu bảo tồn hiệu quả và dài hạn. Vì thế, việc thành lập các OECM không chỉ giúp Việt Nam thực hiện cam kết quốc tế mà còn bảo vệ đa dạng sinh học của các sinh cảnh bị đe dọa (như những vùng núi đá vôi độc lập, vùng đồng cỏ ngập lũ theo mùa, các vùng bãi triều ven biển) vốn chưa xuất hiện nhiều trong hệ thống khu bảo tồn.
Bà Anja Barth, cố vấn trưởng dự án GIZ Việt Nam cho biết, thời gian qua, GIZ Việt Nam đã phối hợp cùng với Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học, Vụ Quản lý rừng đặc dụng, phòng hộ (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) tiến hành nghiên cứu các khu vực, qua đó xác định được 9 hạng mục các khu vực tiềm năng trở thành OECM. Các khu vực có tiềm năng được công nhận là OECM, được xác định bao gồm: rừng phòng hộ tự nhiên; vùng đệm của các khu bảo tồn; rừng sản xuất tự nhiên; khu vực bảo vệ nguồn lợi thủy sản; khu vực có độ đa dạng sinh học cao ngoài khu bảo tồn; hành lang đa dạng sinh học; khu đất ngập nước quan trọng; cảnh quan sinh thái quan trọng; khu du lịch quốc gia. Theo đó, trong giai đoạn tới, Việt Nam cần xây dựng bản đồ của những khu vực OECM và đề xuất các cơ chế quản lý, quản trị tổng thể.
Trong khi đó, Giám đốc Chương trình Bảo tồn các loài hoang dã thuộc WWF Việt Nam Nguyễn Văn Tín cho rằng, việc thực hiện OECM cần được tiếp cận một cách toàn diện, đảm bảo sự tham gia chủ động của cấp cơ sở và cộng đồng địa phương. WWF mong muốn phối hợp với các bên liên quan trong việc lựa chọn, thí điểm một số mô hình OECM ở khu vực Trung Trường Sơn, để đóng góp cho việc hoàn thiện khung pháp lý, chính sách cho các OECM của Việt Nam trong những năm tới.