Liên quan đến việc đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án nguồn và lưới điện trọng điểm theo Quy hoạch điện VIII và Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong thời gian qua, Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành nhiều chỉ đạo quan trọng nhằm thúc đẩy triển khai hiệu quả các nội dung của Quy hoạch này.
Đáng chú ý, Luật Điện lực sửa đổi, được Quốc hội thông qua ngày 30/11/2024 đã phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho chính quyền địa phương, trao thẩm quyền và trách nhiệm lớn trong tổ chức thực hiện các nội dung quy hoạch điện trên địa bàn. Vì vậy, Bộ trưởng đề nghị lãnh đạo các địa phương cần đặc biệt lưu ý và khẩn trương chỉ đạo triển khai nghiêm túc các nhiệm vụ đã được giao.
Đối với các Bộ, ngành Trung ương: đề nghị tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương và chính quyền các địa phương để chủ động nghiên cứu, rà soát, sửa đổi và đề xuất sửa đổi, bổ sung những quy định pháp luật có liên quan. Đặc biệt là những cơ chế, chính sách đủ mạnh và khả thi nhằm thu hút đầu tư phát triển các dự án nguồn và lưới điện trên phạm vi cả nước.
Đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án nguồn và lưới điện trọng điểm
UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần khẩn trương rà soát, điều chỉnh và cập nhật nội dung Quy hoạch điện VIII và Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII vào Quy hoạch tỉnh, bảo đảm đồng bộ, thống nhất trong tổ chức thực hiện. Sớm ổn định tổ chức bộ máy và bố trí nhân sự đủ năng lực để triển khai những nhiệm vụ được giao, nhất là tại các địa phương đang thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính theo Đề án đã được Quốc hội thông qua.
Bộ trưởng cũng đề nghị các địa phương khẩn trương tháo gỡ những vướng mắc thuộc thẩm quyền gồm: việc điều chỉnh quy hoạch; công tác giải phóng mặt bằng; giao và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; cấp chủ trương đầu tư. Đặc biệt cần tập trung vào các dự án nguồn điện lớn, có ý nghĩa quan trọng như: An Khánh (Bắc Giang), Nhơn Trạch 3 và 4, Quảng Trạch 1, Hiệp Phước giai đoạn 1... và một số dự án trọng điểm khác. Theo đó, Bộ trưởng yêu cầu Cục Điện lực và Công ty Vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia (NSMO) định kỳ theo dõi, giám sát tiến độ hàng tháng, đưa ra khuyến cáo cho địa phương và cảnh báo với các chủ đầu tư nhằm bảo đảm tiến độ chung trong toàn hệ thống.
Cùng với đó, đề nghị các địa phương đẩy nhanh tiến độ lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu cho các dự án điện và khí, bảo đảm tính thực chất và năng lực triển khai, đặc biệt chú ý đến việc tuân thủ kỷ luật về thời gian, tiến độ của dự án. Đồng thời tích cực hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho chủ đầu tư trong quá trình thi công xây dựng công trình, nhất là tại những địa bàn có đặc thù khó khăn, mật độ dân cư cao hoặc liên quan đến đất rừng, đất nông nghiệp cần chuyển đổi mục đích sử dụng.
Bộ trưởng lưu ý các địa phương tập trung giải quyết dứt điểm những vướng mắc phát sinh tại địa phương, đặc biệt là với các dự án có dấu hiệu chậm tiến độ, cần xử lý nghiêm theo đúng quy định của Luật Đầu tư và các văn bản pháp luật liên quan. Trong đó, Luật Điện lực và Quy hoạch điện VIII đã quy định rất rõ về những biện pháp chế tài với các dự án chậm tiến độ.
Bên cạnh đó, đề nghị chính quyền các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần đặc biệt quan tâm và chỉ đạo quyết liệt việc xây dựng, hoàn thiện hạ tầng lưới điện cơ sở, đặc biệt là lưới điện giải tỏa công suất dưới 110kV theo đúng phân cấp quản lý. Đây là hệ thống xương sống để giải phóng công suất phát điện từ các nguồn điện phân tán, đáp ứng nhu cầu điện năng ngày càng tăng trên địa bàn. Cần xem đây là một trong những nhiệm vụ bắt buộc trong tổ chức thực hiện Quy hoạch điện VIII và kế hoạch điều chỉnh.
Các tập đoàn, tổng công ty trong lĩnh vực năng lượng cần tập trung tối đa nguồn lực, chủ động phối hợp với địa phương và đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án đã được giao. Đồng thời, tích cực đề xuất tháo gỡ những vướng mắc pháp lý với các cấp có thẩm quyền để đảm bảo các dự án nguồn và lưới điện được thực hiện đúng tiến độ theo quy hoạch đã duyệt.
Các tập đoàn, tổng công ty cần rà soát việc triển khai các dự án nguồn điện quan trọng, đặc biệt là các dự án nhiệt điện than đang gặp khó khăn trong quá trình thực hiện hoặc đã dừng triển khai. Từ đó, cần đề xuất giải pháp khắc phục hoặc kiến nghị thay thế bằng các dự án khác theo quy định của pháp luật nhằm đảm bảo tiến độ đưa các dự án nguồn điện nền vào vận hành sớm nhất có thể. Cùng với đó, triển khai đồng bộ, hiệu quả các nội dung của Hiệp định giữa hai Chính phủ Việt Nam và Lào đã được ký kết…
Bộ trưởng cũng lưu ý, hiện nay, việc sáp nhập đã tạo ra những biến động lớn về không gian quy hoạch, dẫn đến các dự án nguồn, lưới điện cần được phân bổ, điều chỉnh lại. Điều đó đặt ra yêu cầu cấp thiết phải điều chỉnh lại quy hoạch cấp tỉnh cho đồng bộ với quy hoạch ngành quốc gia. Trường hợp cần thiết, ngay cả Quy hoạch điện VIII cũng cần được rà soát, điều chỉnh tương ứng để bảo đảm tính khả thi và thống nhất của toàn bộ hệ thống quy hoạch.
Đồng thời, cần đặc biệt lưu ý tới việc bảo đảm tính thống nhất giữa các loại quy hoạch, cụ thể là quy hoạch điện và quy hoạch hạ tầng liên kết xuyên biên giới (ví dụ như khu vực phía Trung Quốc) nhằm tạo cơ sở pháp lý thuận lợi cho triển khai dự án.