Nghị định mới sẽ thay thế Nghị định số 45/2025/NĐ-CP ngày 28/2/2025 của Chính phủ quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương.
Việc xây dựng Nghị định của Chính phủ quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và UBND xã, phường, đặc khu nhằm hoàn thiện khung pháp lý để sắp xếp các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, cấp xã theo chủ trương, định hướng trong Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư nhằm chuyển đổi mô hình tổ chức chính quyền địa phương từ 3 cấp như hiện nay (cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã) thành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh, cấp xã), bảo đảm tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả và sự thống nhất, thông suốt của nền hành chính nhà nước từ Trung ương đến cấp xã.
Theo Bộ Nội vụ, dự thảo Nghị định bỏ quy định tổ chức cơ quan chuyên môn ở cấp huyện và biên tập các nội dung quy định tổ chức cơ quan chuyên môn ở cấp xã, bảo đảm phù hợp với định hướng của Ban chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp.
Ảnh minh họa
Bộ Nội vụ cho biết, thực hiện chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh, cấp xã) thì quy mô tổ chức, phạm vi quản lý theo địa bàn (diện tích tự nhiên, dân số, phạm vi quản lý…) của các địa phương đã lớn hơn rất nhiều so với trước đây.
Do vậy, để các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao trong điều kiện quy mô và phạm vi quản lý được mở rộng thì cần thiết phải sửa đổi quy định số lượng cấp phó của sở, của phòng chuyên môn thuộc sở và tiêu chí biên chế tối thiểu khi thành lập phòng cho phù hợp.
Theo đó, đối với cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, dự thảo Nghị định đề xuất quy định về tiêu chí xác định số lượng cấp phó của phòng chuyên môn và tiêu chí biên chế tối thiểu khi thành lập phòng chuyên môn thuộc sở như quy định đối với phòng thuộc sở tại thành phố Hà Nội và TPHCM (đã quy định tại Nghị định số 45/2025/NĐ-CP) để thống nhất thực hiện đối với tất cả các địa phương.
Cụ thể, về số lượng phó trưởng phòng chuyên môn, nghiệp vụ thuộc sở: phòng thuộc sở có dưới 10 biên chế công chức được bố trí 1 phó trưởng phòng; phòng thuộc sở có từ 10 đến 14 biên chế công chức được bố trí không quá 2 phó trưởng phòng. Phòng thuộc sở có từ 15 biên chế công chức trở lên được bố trí không quá 3 phó trưởng phòng (giữ nguyên như quy định tại điểm c khoản 2 điều 6 Nghị định số 45/2025/NĐ-CP).
Về tiêu chí biên chế tối thiểu khi thành lập phòng chuyên môn, nghiệp vụ thuộc sở: khối lượng công việc yêu cầu phải bố trí tối thiểu 7 biên chế công chức.
Đối với số lượng cấp phó của sở, dự thảo Nghị định đề xuất quy định bình quân mỗi sở bố trí 4 phó giám đốc, tăng 1 phó giám đốc so với quy định tại Nghị định số 45/2025/NĐ-CP. Riêng thành phố Hà Nội và TPHCM, ngoài tổng số lượng phó giám đốc sở theo quy định tính bình quân chung thì thành phố Hà Nội được tăng thêm không quá 10 phó giám đốc và TPHCM được tăng thêm không quá 15 phó giám đốc.
Đối với cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã, để phù hợp với định hướng tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp tại văn bản số 03/CV-BCĐ, dự thảo Nghị định quy định: mỗi phòng được bố trí 1 công chức lãnh đạo, quản lý chuyên trách. Trường hợp phó chủ tịch UBND cấp xã kiêm trưởng phòng thì phòng được bố trí 1 phó trưởng phòng.
Đối với các phòng chuyên môn được tổ chức ở cấp xã, căn cứ định hướng một số nhiệm vụ sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, dự thảo Nghị định quy định việc sắp xếp, kiện toàn các phòng chuyên môn được tổ chức ở cấp xã gồm: Văn phòng HĐND và UBND; Phòng Kinh tế (đối với xã, đặc khu) hoặc Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị (đối với phường và đặc khu Phú Quốc); Phòng Văn hóa – Xã hội.
Căn cứ tiêu chí về quy mô dân số, diện tích tự nhiên, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và các yếu tố đặc thù của từng loại đơn vị hành chính ở nông thôn, đô thị, hải đảo, UBND cấp xã được tổ chức các cơ quan chuyên môn hoặc bố trí các chức danh công chức chuyên môn để tham mưu, giúp UBND cấp xã về ngành, lĩnh vực ở địa bàn cấp xã theo quy định.
Số lượng biên chế công chức để bố trí cho phòng chuyên môn hoặc công chức xã theo vị trí việc làm ở cấp xã được thực hiện theo quy định của Chính phủ. Phân cấp cho chính quyền địa phương cấp tỉnh quyết định số lượng biên chế công chức tại các đơn vị hành chính cấp xã trong tổng số biên chế được cấp có thẩm quyền giao phù hợp với đặc điểm, điều kiện tại địa phương.
Về khung số lượng phòng thuộc UBND cấp xã, dự thảo Nghị định quy định có 3 phòng chuyên môn và tương đương; đồng thời có quy định tiêu chí để chính quyền địa phương quyết định thành lập hoặc không thành lập thêm 1 phòng chuyên môn. Theo đó, phân cấp cho UBND cấp xã quy định cụ thể chức năng của từng phòng chuyên môn và tương đương.
Tiêu chí để được thành lập thêm 1 phòng chuyên môn là: các xã, phường, đặc khu có quy mô dân số trên 60.000 người. Việc lấy quy mô dân số làm tiêu chí để thành lập thêm 1 phòng chuyên môn xuất phát từ nhiệm vụ của cấp xã tập trung vào giải quyết các thủ tục và phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân. Riêng đặc khu Phú Quốc được tổ chức không quá 5 phòng.
Trung tâm phục vụ hành chính công thuộc UBND cấp xã thực hiện theo quy định của Chính phủ (Nghị định thay thế Nghị định số 61/2018/NĐ-CP ngày 23/4/2018 của Chính phủ về thực hiện một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính).