Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) vừa công bố báo cáo Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) quý II năm 2025, phản ánh một bức tranh kinh tế đang chuyển động nhanh chóng, trong đó các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam vẫn kiên trì thích ứng.
Niềm tin mạnh mẽ vào tiềm năng tăng trưởng dài hạn
BCI quý này ghi nhận mức 61,1 – giảm nhẹ so với quý trước trong bối cảnh bất ổn toàn cầu gia tăng. Tuy nhiên, xu hướng chung vẫn là sự lạc quan có kiểm soát. Dù đối mặt với những biến động quốc tế và một số trở ngại nội tại tạm thời trong tiến trình cải cách, cộng đồng doanh nghiệp châu Âu vẫn duy trì niềm tin mạnh mẽ vào tiềm năng tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế Việt Nam.
Báo cáo BCI quý này mang đến những góc nhìn quan trọng về sự dịch chuyển trong môi trường thương mại và đầu tư tại Việt Nam. Từ rủi ro thuế đối ứng, gánh nặng hành chính cho tới tác động thực tiễn của Hiệp định Thương mại Tự do EU – Việt Nam (EVFTA), kết quả khảo sát cho thấy các cơ hội và thách thức đang đồng thời định hình chiến lược của nhà đầu tư châu Âu.
Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) quý II năm 2025
Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert chia sẻ: Các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam vẫn giữ vững niềm tin vào môi trường đầu tư nơi đây. Gần ba phần tư lãnh đạo doanh nghiệp (72%) cho biết họ sẵn sàng giới thiệu Việt Nam là điểm đến đầu tư – một xu hướng nhất quán qua những kỳ BCI gần đây. Xu hướng này chứng tỏ một niềm tin sâu sắc đặt vào tiềm năng dài hạn của nền kinh tế Việt Nam.
Một trong những công cụ then chốt giúp doanh nghiệp duy trì khả năng phục hồi trong bối cảnh thương mại toàn cầu phức tạp chính là Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) – một tài sản chiến lược không chỉ đảm bảo quyền tiếp cận ưu đãi thuế quan mà còn là nền tảng củng cố niềm tin với các đối tác quốc tế. C/O trở thành một trụ cột quan trọng về uy tín doanh nghiệp, khả năng truy xuất nguồn gốc và mức độ tuân thủ trong thương mại hiện đại. Theo khảo sát BCI, 56% doanh nghiệp – chủ yếu là các tập đoàn quy mô lớn cho biết họ nộp chứng từ C/O hàng tháng.
Kể từ ngày 5/5/2025, Bộ Công Thương chính thức tiếp quản quy trình cấp Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) với định hướng thúc đẩy chuyển đổi số trong một số khâu then chốt. Động thái này được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao vì hứa hẹn sẽ cắt giảm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý và tích hợp hiệu quả hơn với hệ thống hải quan điện tử và chữ ký số.
Khi những biến động địa chính trị tiếp tục tái định hình chuỗi cung ứng toàn cầu, việc đảm bảo truy xuất nguồn gốc rõ ràng và có thể xác minh cho sản phẩm trở thành một lợi thế cạnh tranh lớn hơn bao giờ hết, ông Jaspaert nhấn mạnh.
Theo ông, chuyển đổi số không chỉ là một nỗ lực giảm thiểu thủ tục giấy tờ mà còn là bước đi chiến lược để định vị Việt Nam là một đối tác thương mại đáng tin cậy, sẵn sàng bắt nhịp với thương mại thế hệ mới. Nếu Việt Nam có thể phát triển một chuỗi cung ứng nội địa vững mạnh và gia tăng tỷ lệ hàng hóa thực sự được sản xuất tại Việt Nam, quốc gia sẽ có vị thế tốt hơn trong cuộc cạnh tranh toàn cầu. Giấy chứng nhận xuất xứ không chỉ là “tấm hộ chiếu” để hưởng ưu đãi thuế quan mà còn là biểu tượng của uy tín và niềm tin tại các thị trường đích. Với chuyển đổi số, chúng ta có thể tăng tốc dòng chảy thương mại, giảm thiểu rào cản và xây dựng một hệ sinh thái thương mại minh bạch, kiên cường và hiệu quả hơn – vì lợi ích chung của cả cộng đồng doanh nghiệp và nền kinh tế.
Hiệu quả tích cực từ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU
Sau 5 năm thực thi, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) đang cho thấy hiệu quả tích cực. 66% doanh nghiệp tham gia khảo sát BCI cho biết họ đang tham gia vào các hoạt động thương mại hoặc chuỗi cung ứng liên quan đến EVFTA.
Dữ liệu thống kê của EuroCham cũng cho thấy, mức độ thụ hưởng từ EVFTA có sự khác biệt tùy theo quy mô doanh nghiệp, với nhóm doanh nghiệp lớn ghi nhận lợi ích nổi bật hơn trong hoạt động xuất khẩu từ EU sang Việt Nam. Trong khi đó, nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa lại đóng vai trò tích cực hơn trong việc thúc đẩy thương mại hai chiều, nhất là ở chiều xuất khẩu từ Việt Nam sang EU.
Ảnh minh họa
Một trong những chuyển biến đáng chú ý nhất trong năm qua là tỷ lệ doanh nghiệp xác định ưu đãi thuế quan là lợi ích nổi bật của EVFTA đã tăng vọt, từ 29% trong quý II/2024 lên đến 61% trong quý II/2025. Sự gia tăng này phản ánh hiệu quả của lộ trình cắt giảm thuế theo từng giai đoạn, cũng như mức độ tận dụng ngày càng cao những điều khoản ưu đãi của hiệp định.
Ở nhiều khía cạnh, EVFTA chính là minh chứng cho những gì có thể đạt được khi cải cách đi đôi với sự gắn kết mạnh mẽ từ cộng đồng doanh nghiệp. Báo cáo khuyến nghị, để phát huy trọn vẹn động lực này, Việt Nam cần tiếp tục thúc đẩy sự rõ ràng và nhất quán trong thực thi – không chỉ mở cửa tiếp cận mà còn đảm bảo tính bền vững và tin cậy của môi trường đầu tư.
Chỉ số BCI quý II/2025 một lần nữa khẳng định vị thế của Việt Nam như một điểm đến hàng đầu cho đầu tư châu Âu. Tuy nhiên, để duy trì đà phát triển này, cần có một cam kết cải cách liên tục và thực chất, đồng thời phản hồi kịp thời đối với các kiến nghị cụ thể của doanh nghiệp.
“Các doanh nghiệp châu Âu biết rõ họ cần gì: thủ tục đơn giản hóa, quy định hài hòa, quy trình cấp giấy phép lao động thuận tiện hơn, hoàn thuế và thủ tục hải quan minh bạch, cũng như tạo thuận lợi thương mại xuyên biên giới”, Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert kết luận.