Điện hạt nhân

Năng lượng nguyên tử đóng góp lớn cho phát triển kinh tế xã hội

Thứ sáu, 14/10/2016 | 15:39 GMT+7
Trong 2 ngày 13-14/10, tại Hà Nội, Cục Năng lượng nguyên tử (NLNT) đã tổ chức Hội thảo quốc gia lần thứ II về ứng dụng NLNT phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Hơn 150 đại biểu đã tham dự hội thảo này.

Tại hội thảo, ngoài việc đánh giá tình hình, kết quả đạt được trong giai đoạn 2011-2016, các đại biểu tập trung tham luận, thảo luận về triển vọng, khó khăn, thách thức, những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong ứng dụng NLNT. Cũng trong khuôn khổ hội thảo, đã trưng bày giới thiệu các kết quả nghiên cứu, ứng dụng và giới thiệu các công nghệ, trang thiết bị và dịch vụ ứng dụng NLNT.

Tiến sĩ Hoàng Anh Tuấn, Cục trưởng Cục NLNT cho biết, ở nhiều quốc gia, ứng dụng NLNT có vai trò quan trọng và đóng góp lớn cho phát triển kinh tế - xã hội trên cả hai lĩnh vực ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ (ứng dụng phi năng lượng) và điện hạt nhân (ứng dụng năng lượng). Chẳng hạn ở Hoa Kỳ, đóng góp của ứng dụng NLNT vào giá trị kinh tế xã hội đạt mức 2% GDP, đạt giá trị 158 tỷ USD vào năm 1997, trong đó đóng góp của các ứng dụng phi năng lượng chiếm 75% và của điện hạt nhân chiếm 25%.

Tại Việt Nam, trong thời gian qua, hoạt động nghiên cứu, ứng dụng NLNT phục vụ phát triển kinh tế - xã hội cũng đã đạt được nhiều thành tựu và kết quả nổi bật. Điển hình, trong chẩn đoán và điều trị bệnh đã áp dụng các thiết bị và kỹ thuật hạt nhân tiên tiến. Chẳng hạn, kỹ thuật xạ hình PET/CT sử dụng 18F-FDG, công nghệ tiên tiến của thế giới hiện đã trở thành kỹ thuật thường quy trong chẩn đoán - điều trị các bệnh về ung thư, tim mạch và thần kinh tại Việt Nam. Số lượng bệnh nhân xạ hình tại Bệnh viện Bạch Mai và Chợ Rẫy khoảng 7.000-8.000 lượt/năm (trong đó, xạ hình PET/CT khoảng 1.000 lượt)…

Hay trong công nghiệp, Trung tâm Ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong công nghiệp (CANTI) đã nghiên cứu, thiết kế và chế tạo thành công thiết bị chụp ảnh cắt lớp thế hệ 3 và thiết bị CT/SPECT công nghiệp có nhiều ứng dụng trong công nghiệp dầu khí. Ngoài ra, trung tâm còn nghiên cứu và chế tạo thiết bị CT GORBIT và phần mềm dựng ảnh đã xuất khẩu sang 7 nước theo đặt hàng của Cơ quan NLNT quốc tế (IAEA).

Thời gian qua, ứng dụng kỹ thuật Tracer trong công nghiệp và các ngành kinh tế - kỹ thuật đã đạt được một số kết quả quan trọng bao gồm việc thiết lập được công nghệ khảo sát cho các pha dầu, nước và khí với hơn 20 chất khác nhau, xây dựng được các thuật toán và chương trình tính toán mô phỏng được IAEA và nhiều nước đánh giá cao. Phương pháp kiểm tra không phá hủy (NDT) cũng đã được Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam nghiên cứu ứng dụng để kiểm tra chất lượng cọc nhồi các trụ cầu, độ chặt nền đường, nền móng nhà xưởng, chất lượng mối hàn, đường ống, bình chứa, nồi hơi của nhiều công trình lớn của quốc gia như cầu Mỹ Thuận, cầu Việt Trì, Nhà máy nhiệt điện Phú Mỹ, Nhà máy lọc dầu Dung Quất, các công trình thủy điện…

Trong nông nghiệp, theo đánh giá của IAEA, năm 2014, Việt Nam là quốc gia đứng thứ 8 trên thế giới trong lĩnh vực nghiên cứu về đột biến tạo giống, được trao Giải thưởng thành tựu xuất sắc về đột biến tạo giống cho Viện Di truyền nông nghiệp và GS.TS.Trần Duy Quý; 2 giải thưởng về thành tựu trong lĩnh vực đột biến tạo giống cho tập thể Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Miền Nam và Trung tâm hạt nhân Thành phố Hồ Chí Minh…

Trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường, năm 2015, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã hoàn thành và nộp lưu trữ Bản đồ phông bức xạ tự nhiên Việt Nam tỷ lệ 1:1.000.000. Thực hiện Kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, đã xây dựng Bản đồ phóng xạ tự nhiên tỷ lệ 1:200.000 cho 5 khu đô thị, dân cư lớn và theo kế hoạch sẽ hoàn thành vào năm 2020. Đến nay, 27 trạm quan trắc phóng xạ đã được xây dựng tại các mỏ có chứa phóng xạ trên 16 tỉnh, thành. Trong công tác dự báo và phòng ngừa thiên tai, đã và đang tiến hành quan trắc một số thông số bức xạ tự nhiên tại 14 trạm khí tượng bề mặt....

Trong nghiên cứu và ứng dụng công nghệ bức xạ, đã được triển khai ở Việt Nam trong các lĩnh vực thủy hải sản và nông sản, đặc biệt là chiếu xạ hoa quả phục vụ xuất khẩu, khử trùng dụng cụ y tế, chế tạo các vật liệu nhờ xử lý bức xạ. Với 9 máy chiếu xạ ở quy mô công nghiệp ở TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương và Cần Thơ, Việt Nam được đánh giá là một trong những nước có số lượng các thiết bị tương đối nhiều so với các nước trong khu vực Đông Nam Á (Thái Lan: 4 máy, Indonesia: 4 máy, Malaysia: 6 máy). Đặc biệt, Trung tâm nghiên cứu và triển khai công nghệ bức xạ (VINAGAMMA) đã nghiên cứu và làm chủ công nghệ thiết kế, chế tạo thiết bị chiếu xạ Co-60 và đã cử chuyên gia sang hỗ trợ cho Cuba trong việc triển khai dự án khôi phục thiết bị chiếu xạ tại Viện nghiên cứu thực phẩm La Habana - Cuba. 

PV/Quỳnh Nga