Ngày 24/7, tại buổi họp báo về tình hình kinh tế - xã hội TPHCM, ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm tư vấn ứng dụng kinh tế, Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM thông tin chi tiết về các giải pháp xử lý pin thải từ 400.000 xe điện sau khi thành phố triển khai đề án chuyển đổi xe 2 bánh từ xe xăng sang xe điện cho tài xế công nghệ và giao hàng từ năm 2026.
Theo ông Lê Thanh Hải, hiện nay, Việt Nam đã có nhà máy sản xuất pin xe điện đặt tại Hà Tĩnh, quy mô đầu tư hàng ngàn tỷ đồng. Nhà máy này cũng đã ký kết hợp tác với Li-Cycle – doanh nghiệp hàng đầu thế giới về tái chế pin xe điện.
Nội dung hợp tác bao gồm cung ứng, tái chế pin và nghiên cứu đầu tư hệ thống tái chế tại Việt Nam trong bối cảnh lượng pin hết vòng đời sử dụng ngày càng tăng. Trường hợp chưa thể đầu tư ngay trong nước, Li-Cycle sẽ sử dụng công nghệ hiện có tại Đông Nam Á hoặc các quốc gia khác để xử lý pin sản xuất tại Việt Nam.
Ảnh minh họa
Ông Lê Thanh Hải chia sẻ, trong pin xe điện chứa nhiều kim loại quý như niken, coban, mangan... nên việc thu hồi, tái chế những nguyên liệu này là vô cùng cần thiết. Công nghệ tái chế pin hiện đã phát triển ở mức cao, khả năng thu hồi lên đến 90 - 95% vật liệu (kim loại quý) trong pin xe điện.
Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp hiện cũng đang quan tâm và đầu tư các giải pháp kéo dài tuổi thọ pin. Một số hướng đi đang chứng minh hiệu quả như sử dụng pin đã giảm hiệu suất trong xe điện vào các hệ thống dự trữ điện mặt trời, cung cấp điện cho nhà máy hoặc tái chế làm vật liệu sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời.
Đối với đề án chuyển đổi 400.000 xe công nghệ và giao hàng từ xe xăng sang xe điện, Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM đề xuất xây dựng trung tâm tái chế pin với công suất khoảng 3.000 tấn/năm, có khả năng thu hồi đến 95% kim loại quý. Nếu nhà máy đáp ứng tiêu chuẩn, TPHCM sẽ có cơ chế hỗ trợ như cho vay ưu đãi hoặc sử dụng quỹ bảo vệ môi trường để tài trợ.
Theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, từ ngày 1/1/2024, các đơn vị sản xuất pin phải đóng phí tái chế. Tuy nhiên, nếu có nhà máy tái chế, doanh nghiệp có thể được nợ lại khoản phí này, đồng thời chịu trách nhiệm thu hồi, xử lý pin sau sử dụng. Ngược lại, các đơn vị không tự sản xuất sẽ phải đóng phí môi trường để nhà nước dùng nguồn này hỗ trợ cho các cơ sở tái chế đạt chuẩn.
Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM kỳ vọng trong 10 năm tới sẽ hình thành được hệ thống nhà máy tái chế hiện đại, góp phần giảm thiểu rủi ro ô nhiễm và phát triển môi trường xanh. Đồng thời, Viện đề xuất Sở Khoa học - Công nghệ TPHCM phối hợp với Sở Công Thương sớm xây dựng kế hoạch chi tiết cho việc thu gom, xử lý pin cũ, áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật ngay từ đầu để đảm bảo quy trình minh bạch, rõ ràng, giám sát chặt chẽ.