Phát biểu tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM cho biết, Sở đang tham mưu UBND TPHCM triển khai đề án phân loại rác tại nguồn theo Luật Bảo vệ môi trường 2020, phục vụ cho hoạt động tái chế. Để làm được điều đó, thành phố cần có hạ tầng kỹ thuật và công nghệ. Tuy nhiên, thành phố chưa có quy hoạch lĩnh vực tái chế rác thải và phát triển công nghiệp tái chế. Do đó, cần lập quy hoạch cấp độ vùng, khu vực; các địa phương lân cận có thể phối hợp cùng TPHCM gồm: Bình Dương, Long An, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu...
Ảnh minh họa
Theo lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, TPHCM mỗi ngày phát sinh khoảng 13.000 tấn rác sinh hoạt, trong đó có khoảng 20 - 30% rác có thể tái chế. Năm 2020, thành phố có chủ trương ưu tiên chuyển đổi công nghệ từ chôn lấp sang đốt rác phát điện, tái chế với mục tiêu đến 2027 đạt trên 80%.
Hiện nhà máy Tâm Sinh Nghĩa tại khu liên hợp xử lý chất thải rắn Củ Chi đang sử dụng công nghệ đốt không thu hồi năng lượng và làm phân compost. Hồi tháng 7/2024, nhà máy đã khởi công ứng dụng công nghệ đốt rác phát điện với tổng vốn đầu tư khoảng 4.600 tỷ đồng. Thành phố cũng có nhà máy VietStar ứng dụng công nghệ xử lý rác thành phân compost và hạt nhựa. Nhà máy xử lý rác lớn nhất TPHCM tại xã Đa Phước, huyện Bình Chánh cũng đang sử dụng công nghệ chôn lấp rác thải và sản xuất compost.
TPHCM đã và đang phối hợp với tỉnh Long An để chuẩn bị khoảng 200ha diện tích tại khu liên hiệp xử lý rác ở Thủ Thừa phục vụ xử lý rác, sau đó sẽ di dời các nhà máy tái chế chất thải vào khu vực này. Ngoài ra, TPHCM cũng sẽ xây dựng hai nhà máy xử lý rác tại thành phố Thủ Đức và huyện Cần Giờ.
Ông Nguyễn Văn Thiền, Chủ tịch HĐQT Công ty Nước và môi trường Bình Dương (BIWASE) chia sẻ, các doanh nghiệp chủ yếu thực hiện phương thức ủ phân compost và đốt rác phát điện. Đây được cho là hai kỹ thuật cao, đòi hỏi kinh phí đầu tư lớn, đặc biệt là công nghệ đốt phát điện.
Theo Chủ tịch HĐQT BIWASE, đầu tư công nghệ đốt rác phát điện cần có phân xưởng tái chế với các khu vực riêng biệt để xử lý. Vì vậy, đại diện BIWASE mong muốn các nhà khoa học chung tay hiến kế, tìm ra ý tưởng công nghệ tối ưu hóa các loại chi phí để cùng phát triển hạ tầng công nghệ xử lý rác thải.
PGS.TS Nguyễn Lữ Phương, giảng viên trường Đại học Tài nguyên Môi trường TPHCM góp ý, cần nâng cao nhận thức người dân, doanh nghiệp trong hạn chế, tái chế rác thải nhựa theo chiến lược 10 Rs. Chiến lược này hướng dẫn người dân bắt đầu bằng việc từ chối sử dụng sản phẩm rác thải nhựa dùng một lần, sau đó tiến tới giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế, thu hồi... rác thải nhựa. Theo đó, việc đầu tiên trong hạn chế rác thải nhựa là người dân cần từ chối với sản phẩm dùng một lần: mang theo túi của mình khi đi chợ để hạn chế sử dụng túi nilon, sử dụng các loại chai bằng thủy tinh, nhôm thay cho chai nhựa.