Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, theo Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII), đến năm 2030, Việt Nam phải tăng gấp đôi công suất điện của toàn hệ thống so với hiện nay và chuyển dịch mạnh cơ cấu để bảo đảm năm 2050, Việt Nam đạt trung hòa carbon.
Cũng theo quy hoạch, đến năm 2030, tổng công suất nhiệt điện khí phải đạt mức gần 37.000 MW, tương ứng với 25% trong tổng công suất các nguồn điện của Việt Nam, trong đó có dự án Nhà máy nhiệt điện BOT Sơn Mỹ I và II. Hai nhà máy này có tổng công suất là 4.500 MW, được Bộ Công Thương chấp thuận chủ trương đầu tư trong khu công nghiệp Sơn Mỹ I, huyện Hàm Tân. Dự kiến hai nhà máy sẽ chính thức đưa vào vận hành năm 2027 - 2029.
Theo Bộ trưởng, báo cáo nghiên cứu khả thi của hai dự án này cơ bản được các nhà đầu tư hoàn thiện theo quy định của Luật PPP và Nghị định số 35 của Chính phủ Việt Nam. Tuy nhiên, hiện nay, các dự án này tồn tại một số vướng mắc như đề xuất của chủ đầu tư về một số nguyên tắc cần Chính phủ Việt Nam xem xét chấp thuận như bao tiêu sản lượng tối thiểu, chuyển ngang giá khí và giá điện, bảo lãnh chuyển đổi ngoại tệ, bảo lãnh khả năng thanh toán của EVN...
Hiện nay, Bộ Công Thương đang được Chính phủ và lãnh đạo cấp cao giao nhiệm vụ đề xuất sửa đổi Luật Điện lực hiện hành. Theo đó, bổ sung một số cơ chế chính sách để phát triển dự án điện khí theo hướng Chính phủ quy định cụ thể về cơ chế khuyến khích phát triển phù hợp với quy hoạch phát triển điện lực và phù hợp với cấp độ phát triển thị trường điện cạnh tranh (bao gồm cơ chế cam kết sản lượng điện tối thiểu dài hạn, thời gian áp dụng, nguyên tắc tính giá điện, bảo đảm thực hiện dự án điện đầu tư cùng với cơ chế cần thiết khác).
Do vậy, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đề nghị Đại sứ các nước Hoa Kỳ, Pháp, Nhật Bản tại Việt Nam thẳng thắn trao đổi những vướng mắc, khó khăn và đề xuất giải pháp nhằm đảm bảo phát triển các dự án nhiệt điện khí trên tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên làm việc với Đại sứ các nước: Pháp, Hoa Kỳ, Nhật Bản tại Việt Nam để trao đổi, thảo luận về một số dự án điện
Tại buổi làm việc, Đại sứ Pháp tại Việt Nam Olivier Brochet, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper, Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki đã trao đổi về những đề xuất của các nhà đầu tư đối với hai dự án điện khí Sơn Mỹ I và Sơn Mỹ II.
Đại sứ Pháp tại Việt Nam nhấn mạnh, Pháp, Hoa Kỳ và Nhật Bản nằm trong nhóm các nước cam kết Thỏa thuận hợp tác chuyển dịch năng lượng công bằng (JEPT). Hiện nay, các cơ quan năng lượng của 3 nước đang hoạt động tích cực tại Việt Nam góp phần giúp Việt Nam đảm bảo quá trình chuyển dịch năng lượng.
Hai dự án Nhà máy Sơn Mỹ I và Nhà máy Sơn Mỹ II là các dự án quan trọng. Vì vậy, Đại sứ Pháp tại Việt Nam cam kết sẽ đồng hành cùng Việt Nam trong quá trình xây dựng và đi đến vận hành dự án. Đại sứ Pháp kiến nghị Chính phủ Việt Nam cũng như Bộ Công Thương cần tháo gỡ những khó khăn hiện về giá điện khí, về đầu tư…
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam khẳng định, Hoa Kỳ cam kết ủng hộ mạnh mẽ Việt Nam theo đuổi mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Hoa Kỳ tin tưởng quá trình chuyển dịch năng lượng của Việt Nam. Trong đó, điện khí đóng vai trò vô cùng quan trọng. Vì vậy cần đẩy nhanh quá trình tháo gỡ khó khăn, tận dụng được lợi thế từ các dự án nhà máy Sơn Mỹ I và II.
Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hai dự án nhiệt điện Sơn Mỹ I và Nhiệt điện Sơn Mỹ II trong việc đảm bảo nguồn cung năng lượng của Việt Nam và đảm bảo thực hiện mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, hoàn thành mục tiêu khi tham gia JEPT và đảm bảo mục tiêu “Cộng đồng châu Á phát thải ròng bằng 0” do Nhật Bản sáng lập.
Đại sứ Nhật Bản kiến nghị Việt Nam sớm hoàn thành việc sửa đổi Luật Điện lực và Luật Đầu tư công để tạo thuận lợi cho hoạt động đầu tư cũng như đảm bảo những cơ chế trong việc xây dựng, vận hành.
Kết luận buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, việc tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để triển khai các dự án điện khí, đặc biệt là đối với hai dự án Sơn Mỹ I, II vừa đảm bảo thực hiện Quy hoạch Điện VIII vừa đảm bảo nhu cầu điện năng cho cả nước, đồng thời từng bước thực hiện mục tiêu trung hòa carbon vào 2050 của Việt Nam.
Theo Bộ trưởng, dự án điện Sơn Mỹ I và Sơn Mỹ II đang được các nhà đầu tư đề xuất thực hiện với các ưu đãi, đảm bảo đầu tư (tương tự như những dự án điện BOT đã thực hiện trước đây). Tuy nhiên, những đề xuất này không có trong quy định pháp luật hiện hành và chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Các điều kiện ưu đãi, đảm bảo đầu tư để thực hiện dự án như yêu cầu của nhà đầu tư sẽ không đảm bảo tính hài hoà lợi ích của doanh nghiệp và Chính phủ Việt Nam, chuyển những rủi ro tài chính cho Chính phủ Việt Nam.
Liên quan đến việc sửa đổi Luật Điện lực, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thông tin, Bộ Công Thương đã và đang gấp rút hoàn thiện để gửi lên Chính phủ. Sau khi Luật được ban hành, đây sẽ là động lực lớn cho các nhà đầu tư.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng cho biết, Bộ Công Thương vừa được Chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu xây dựng dự thảo phát triển năng lượng mới, năng lượng hạt nhân vì vậy rất cần các đối tác, tổ chức có kinh nghiệm để chia sẻ, học hỏi. Do đó, mong các Đại sứ có thể giới thiệu những đối tác liên quan với Việt Nam.
Đồng thời, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị Đại sứ các nước quan tâm, tạo điều hơn nữa cho các trường đại học của Việt Nam thuộc Bộ Công Thương có thêm xuất học bổng để vừa thúc đẩy hợp tác đào tạo nguồn nhân lực vừa tăng cường hợp tác giữa các bên.