Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông cho biết, sau 20 năm chúng ta mới có được Nghị quyết mới của Ban Chấp hành Trung ương về khu vực kinh tế tập thể, sau 10 năm chúng ta mới có cơ hội để sửa đổi Luật Hợp tác xã (HTX), vì vậy đây là thời điểm tổt để chúng ta tận dụng, xác định đúng hướng đi, tháo gỡ các rào cản, tạo động lực mạnh mẽ, có các chính sách phù hợp, khuyến khích, thu hút được sự tham gia và đóng góp của các thành viên cho khu vực kinh tế tập thể, các tổ chức kinh tế hợp tác; qua đó, mang lại các cơ hội thay đổi căn bản, tạo được sự hỗ trợ đắc lực cho các hộ nông dân trong thời gian tới.
Tuy nhiên, về cơ bản, Việt Nam vẫn chưa có được các chính sách khuyến khích hiệu quả cho các tổ chức kinh tế hợp tác, nhất là các tổ chức cung ứng sản phẩm, dịch vụ. Cụ thể, hiện chưa có mô hình liên đoàn do thiếu khung pháp lý dù đã có nhu cầu thành lập liên đoàn và xu hướng liên kết để thành lập các liên đoàn. Do đó, Quốc hội, Chính phủ cần ban hành nghị quyết, quy định đặc thù, thí điểm nhằm tạo hành lang pháp lý cho sự ra đời và hoạt động của mô hình liên đoàn.
Hội thảo quốc tế Thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế hợp tác đa dạng và bền vững ở Việt Nam
Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách đã cùng thảo luận và đưa ra nhiều khuyến nghị xác đáng, đáp ứng yêu cầu phát triển của thực tiễn, góp phần tạo sự chuyển biến lớn cho khu vực kinh tế tập thể, các tổ chức kinh tế hợp tác trong thời gian tới. Trong đó, tập trung thảo luận, làm rõ vai trò của “giao dịch nội bộ” và “liên đoàn hợp tác” đối với việc thúc đẩy hoạt động của HTX, chú trọng vấn đề tạo hành lang pháp lý cho sự ra đời và hoạt động của các mô hình, nhưng vẫn đảm bảo được tiêu chí là mô hình tự nguyện, tự chủ của các HTX và liên hiệp HTX.
Về vấn đề giao dịch nội bộ, chuyên gia đến từ Công ty Alinea Internation Ltd đánh giá, khái niệm về giao dịch nội bộ tại Luật HTX chưa rõ, không có giải thích về sản phẩm, dịch vụ nào được tính vào “giao dịch bên trong” và không có quy định về cách tính “giao dịch nội bộ” nên gây ra những khó khăn trong phát triển và vận hành hợp tác xã.
Trong khi đó, các chuyên gia nhấn mạnh, giao dịch nội bộ là hoạt động mang tính đặc trưng, phản ánh bản chất của mô hình kinh tế hợp tác, cần phải thể hiện rõ trong dự thảo Luật HTX năm 2012 (sửa đổi). Vì vậy, các chuyên gia góp ý, việc sửa đổi cần tính toán để vừa bảo đảm quyền lợi chính đáng của các thành viên và tổ chức kinh tế hợp tác vừa không phát sinh các yêu cầu quá phức tạp để các tổ chức kinh tế hợp tác thuận lợi trong quá trình xác định, theo dõi, ghi chép, hạch toán các hoạt động giao dịch nội bộ; cần tính đến việc có chính sách cho “chuỗi các giao dịch nội bộ” để khuyến khích việc tăng giá trị gia tăng sản phẩm của hợp tác xã thông qua hoạt động sản xuất, kinh doanh theo chuỗi đến việc ứng dụng khoa học công nghệ để thực hiện sơ chế, chế biến và phân phối ra thị trường của các tổ chức kinh tế hợp tác.
Bên cạnh đó, thời gian tới, cần tập trung nguồn lực cho chính sách đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao năng lực, trình độ các cán bộ quản lý, điều hành, cán bộ kỹ thuật của các tổ chức kinh tế hợp tác.
Kết luận hội thảo, Thứ trưởng Trần Duy Đông cho biết, Bộ Kế hoạch và Đầu tư ghi nhận, tiếp thu và tiếp tục nghiên cứu, đánh giá và áp dụng phù hợp với thực tiễn bối cảnh Việt Nam và quyền lợi của các tổ chức, kinh tế hợp tác, nhằm hoàn thiện dự thảo Luật HTX sửa đổi trong thời gian tới, thúc đẩy hệ sinh thái hợp tác phát triển.