Nhằm hỗ trợ các nhà hoạch định chính sách Việt Nam phát triển mô hình chăm sóc người cao tuổi trong bối cảnh tốc độ già hóa dân số ở Việt Nam đang diễn ra nhanh hơn so với các quốc gia khác trong khu vực, Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) và Ngân hàng Thế giới vừa bắt đầu triển khai chương trình chia sẻ kiến thức nhằm hỗ trợ các nhà hoạch định chính sách Việt Nam phát triển mô hình chăm sóc người cao tuổi, với sự tham gia của 40 cán bộ từ các bộ ngành liên quan, bao gồm Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế, Bộ Tài chính và Ủy Ban Quốc gia về Người cao tuổi Việt Nam.
Theo dự báo được đưa ra trong hội thảo chuyên đề - hoạt động đầu tiên trong chương trình, Việt Nam có thể trở thành quốc gia có dân số già vào năm 2035, nhanh hơn các quốc gia khác trong khu vực, như cùng tốc độ tương ứng thì Singapore và Thái Lan là 22 và 20 năm.
Chương trình hợp tác giữa JICA và Ngân hàng Thế giới hỗ trợ Việt Nam phát triển mô hình chăm sóc người cao tuổi
Theo ông Ousmane Dione, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam: “Tốc độ già hóa dân số cao tại Việt Nam sẽ có nhiều tác động về kinh tế, xã hội và tài chính. Ngay bây giờ, Việt Nam cần chuẩn bị cho kịch bản một xã hội già với việc phát triển hệ thống chăm sóc y tế - xã hội toàn diện và bền vững về tài chính để người cao tuổi được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc cần thiết".
Tương tự nhiều quốc gia khác, ở Việt Nam trách nhiệm chăm sóc người cao tuổi thường do các thành viên trong gia đình đảm nhiệm, đặc biệt là phụ nữ. Tuy nhiên, khi cấu trúc gia đình thay đổi và nhu cầu của người cao tuổi ngày càng phức tạp hơn, việc chăm sóc người cao tuổi cần vượt ra khỏi khuôn khổ gia đình để đạt hiệu quả tối ưu.
Bên cạnh đó, trong các chính sách nhà nước vẫn tồn tại nhiều vấn đề mang tính hệ thống, bao gồm phạm vi tiếp cận các dịch vụ chăm sóc y tế xã hội cơ bản còn hạn chế, cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành liên quan còn yếu (y tế, bảo hiểm xã hội, tài chính,…).
Tại hội thảo, các chuyên gia Nhật Bản và Thái Lan đã chia sẻ bài học kinh nghiệm về xây dựng chính sách và thể chế giải quyết vấn đề dân số già hóa đồng thời xem xét đầy đủ các tác động tài chính đi kèm.
Ông Konaka Tetsuo, Trưởng đại diện Văn phòng JICA Việt Nam cho biết, “Trong 10 năm qua, JICA đã hỗ trợ Thái Lan xây dựng "Mô hình Chăm sóc Tích hợp dựa vào Cộng đồng" dựa trên bối cảnh phát triển tại địa phương. Chúng tôi tin rằng, dựa trên các bài học kinh nghiệm từ Thái Lan và Nhật Bản, Việt Nam có thể phát triển và thực hiện thành công mô hình chăm sóc cho người cao tuổi”.