Căn cứ Luật Điện lực năm 2024 và yêu cầu thực tiễn trong quá trình triển khai Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia (Quy hoạch điện VIII điều chỉnh), Bộ Công Thương đang xây dựng dự thảo Thông tư quy định phương pháp xác định giá dịch vụ phát điện của nhà máy thủy điện tích năng; nội dung chính của hợp đồng mua bán điện.
Theo Bộ Công Thương, mặc dù hiện nay chưa có nhà máy thủy điện tích năng nào đi vào vận hành nhưng theo định hướng, đến năm 2030 Việt Nam sẽ phát triển khoảng 2.400 - 6.000 MW công suất thủy điện tích năng và đến năm 2050 có thể đạt hơn 20.000 MW.
Ảnh minh họa
Thủy điện tích năng là một loại hình lưu trữ năng lượng điện, trong đó nước được bơm từ dưới thấp lên hồ chứa ở trên cao để tích trữ năng lượng và xả xuống qua tuabin để phát điện khi hệ thống điện có nhu cầu, đóng vai trò quan trọng trong cân bằng phụ tải và bảo đảm vận hành ổn định hệ thống điện. Với đặc thù kỹ thuật và chức năng khác biệt so với các nhà máy điện truyền thống, nhà máy thủy điện tích năng cần có cơ chế giá điện khác so với các nhà máy điện truyền thống.
Việc xây dựng thông tư nhằm bảo đảm cơ chế giá điện minh bạch, công khai, phù hợp với quy định pháp luật hiện hành và tạo điều kiện thuận lợi cho thu hút đầu tư, hỗ trợ vận hành hệ thống điện an toàn, hiệu quả và nâng cao chất lượng điện năng.
Dự thảo thông tư gồm 5 chương với 18 điều. Trong đó, chương I: quy định chung; chương II: nguyên tắc và phương pháp xác định giá dịch vụ phát điện của nhà máy thủy điện tích năng; chương III: phương pháp xác định giá hợp đồng mua bán điện theo từng năm của hợp đồng mua bán điện; chương IV: hợp đồng mua bán điện; chương V: tổ chức thực hiện.
Dự thảo thông tư quy định phương pháp xác định giá dịch vụ phát điện của nhà máy thủy điện tích năng; nội dung chính của hợp đồng mua bán điện đề xuất áp dụng cơ chế giá hai thành phần gồm: giá công suất, tính theo độ khả dụng và mức độ sẵn sàng của tổ máy và giá điện năng, phụ thuộc vào sản lượng điện thực tế.
Cụ thể, giá hợp đồng mua bán điện đối với nhà máy thủy điện tích năng không vượt quá khung giá phát điện loại hình nhà máy thủy điện tích năng do Bộ trưởng Bộ Công Thương ban hành tại năm cơ sở.
Giá công suất là khoản chi phí hợp lý, hợp lệ được phân bổ trong suốt vòng đời kinh tế của dự án, bảo đảm thu hồi chi phí đầu tư nhằm thực hiện cung cấp năng lượng để cân bằng phụ tải cũng như cung cấp các chức năng khác để duy trì hệ thống điện quốc gia vận hành ổn định, tin cậy (nếu có); chi phí vận hành bảo dưỡng, có lợi nhuận hợp lý. Trường hợp nhà máy không đáp ứng yêu cầu về công suất khả dụng tại thời điểm hệ thống cần huy động, giá công suất của nhà máy sẽ được điều chỉnh theo hệ số khả dụng thực tế trong kỳ thanh toán của nhà máy.
Giá điện năng gắn trực tiếp với chi phí mua điện thông qua hoạt động tiêu thụ điện để bơm nước lên khu vực chứa nước có cao độ lớn hơn và phát điện theo yêu cầu của hệ thống cũng như thực hiện các chức năng khác nhằm nâng cao chất lượng điện năng (nếu có).
Dự thảo thông tư quy định cụ thể công thức tính giá công suất và giá điện năng tại năm cơ sở, cùng với phương pháp xác định và điều chỉnh giá hàng năm, có tính đến yếu tố trượt giá và biến động tỷ giá ngoại tệ. Đồng thời, quy định các nội dung chính của hợp đồng mua bán điện, tài liệu cần thiết phục vụ quá trình đàm phán hợp đồng; trách nhiệm cụ thể của các cơ quan và đơn vị điện lực trong việc thực hiện quy định.