Để đánh giá tác động, nhóm nghiên cứu đã ước tính số ca tử vong và nhập viện do ô nhiễm không khí thông qua sử dụng dữ liệu về dân số, mức độ tiếp xúc với không khí, tỷ lệ tử vong, nguyên nhân tử vong và nồng độ trung bình PM2.5. Các địa phương được lựa chọn nghiên cứu là thành phố Hà Nội và tỉnh Thái Bình.
Qua nghiên cứu, các nhà khoa học nhận thấy rằng, đa số bệnh nhân nhập viện do các bệnh về đường hô hấp đa phần là bị viêm phổi ở trẻ em và người lớn, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản ở trẻ em, bệnh tim mạch, tăng huyết áp và thiếu máu cục bộ ở người lớn.
Ảnh minh họa
Ô nhiễm không khí kéo dài do bụi mịn PM2.5 tại Hà Nội đã góp phần gây ra khoảng 43 - 95 ca tử vong trên 100.000 dân (ở người trưởng thành trên 25 tuổi). Một số quận ở trung tâm thành phố và một số khu vực ngoại ô bị ảnh hưởng nặng nề hơn, với tỷ lệ tử vong lên tới hơn 70 trường hợp trên 100.000 dân.
Liên quan đến tác động ngắn hạn của ô nhiễm, tỷ lệ người lớn nhập viện vì bệnh hô hấp và tim mạch nói chung là 2,2%, viêm phổi là 1,7%, bệnh tim mạch tổng thể là 1,3%, bệnh tim thiếu máu cục bộ (IHD) là 2,9%, suy tim là 4,9%, tăng huyết áp là 0,9%.
Tại Thái Bình, tác động ô nhiễm lâu dài của PM2.5 gây ra khoảng 74 - 102 trường hợp trên 100.000 dân (người trưởng thành trên 25 tuổi trong năm 2019). Các huyện có tỷ lệ tử vong cao nhất gồm Hưng Hà, Đông Hưng và Vũ Thư. Các địa phương ít bị ảnh hưởng nhất bao gồm Thái Thụy, Tiền Hải và thành phố Thái Bình, với tỷ lệ tử vong là dưới 95 trường hợp trên 100.000 dân.
Tác động ô nhiễm ngắn hạn của PM2.5 đến tỷ lệ tử vong ở thành phố Thái Bình là 18 trường hợp trên 100.000 dân. Bụi PM2.5 ảnh hưởng tới các huyện Quỳnh Phụ, Hưng Hà, Vũ Thư cũng như huyện Đông Hưng và thành phố Thái Bình. Giai đoạn 2012 - 2019, tỷ lệ trẻ nhập viện vì bệnh hô hấp chung là 1,1%, viêm phổi là 1%, viêm phế quản/tiểu phế quản là 1,4%.
Để làm rõ tác động của bụi mịn PM2.5 từ nguồn đốt rơm rạ, nhóm nghiên cứu tiếp tục đánh giá tác động sức khỏe của nguồn đốt rơm rạ trong vòng 1 năm dựa trên số liệu từ bệnh nhân tại 11 bệnh viện trên địa bàn Hà Nội trong năm 2019; 2 bệnh viện tại Nam Định, 2 bệnh viện tại Thái Bình trong năm 2018; Bệnh viện sản nhi Bắc Ninh, Hưng Yên, Vĩnh Phúc; Bệnh viện Đa khoa Hà Nam và Bệnh viện Phổi Ninh Bình năm 2017.
Theo đó, số trường hợp tử vong sớm do PM2.5 từ nguồn rơm rạ mỗi năm tại các địa phương là: 53 trường hợp tại Hà Nội trong vụ thu hoạch đông xuân, 12 trường hợp trong vụ thu hoạch hè thu. Tỉnh Thái Bình đứng thứ 2 với 24 trường hợp vào mùa hè và 6 trường hợp vào mùa thu.
Trong khi đó, số ca nhập viện cao nhất ở trẻ em (0 - 6 tuổi) do mắc các bệnh hô hấp nói chung liên quan đến PM2.5, đốt rơm rạ ngoài trời vẫn là Hà Nội, với 149 ca vào vụ thu hoạch đông xuân và 34 ca vào vụ thu hoạch hè thu. Tỉnh Bắc Ninh và Vĩnh Phúc lần lượt là 34 ca và 8 ca.
Số người già nhập viện (trên 60 tuổi) do bệnh hô hấp tổng quát liên quan đến PM2.5 do đốt rơm rạ ngoài trời ở Hà Nội là 108, ở Ninh Bình và Thái Bình lần lượt là 49 và 11.
Từ kết quả đó, nhóm nghiên cứu kết luận, các huyện đông dân ở thành phố Hà Nội và tỉnh Thái Bình có mức độ ô nhiễm không khí cao, có nguy cơ tử vong và nhập viện do PM2.5 cao hơn 2,5 lần so với các khu vực khác. Đốt rơm góp phần gây tử vong và nhập viện do bụi mịn thải vào khí quyển. Nhiệt độ khắc nghiệt cũng có liên quan đến nguy cơ nhập viện do bệnh tim mạch.