Đây là văn bản quan trọng đề ra lộ trình và mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu của quốc gia, thể hiện trách nhiệm của Việt Nam trong thực hiện Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu toàn cầu.
Mới đây, Cục Biến đổi khí hậu đã tổ chức hội thảo xây dựng dự thảo Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) 3.0 của Việt Nam cho giai đoạn 2026 – 2035. Tại hội thảo, các đại biểu đã chia sẻ những kết quả tính toán ban đầu về giảm phát thải khí nhà kính, nội dung thích ứng với biến đổi khí hậu với sự tham dự của đại diện Bộ, ngành liên quan, các chuyên gia xây dựng NDC 3.0.
Ông Lê Ngọc Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu cho biết, tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 21 (COP21) vào năm 2015, Việt Nam cùng hơn 180 quốc gia đã gửi dự kiến Đóng góp do quốc gia tự quyết định làm cơ sở thông qua Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu toàn cầu. Đây là văn bản đề ra lộ trình và mục tiêu ứng phó biến đổi khí hậu của mỗi quốc gia cho giai đoạn 2021 – 2030.
Sau khi Thỏa thuận Paris có hiệu lực vào tháng 11/2016, văn bản dự kiến đã chính thức trở thành Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) và được coi là phiên bản 1.0. Các quốc gia cũng thống nhất cập nhật NDC vào năm 2020 trước khi triển khai thực hiện từ năm 2021 trở đi. Lần cập nhật năm 2022 là NDC 2.0 và năm 2025 tiếp tục là NDC 3.0 cho giai đoạn phát triển mới 2026 – 2035.
Ảnh minh họa
Ông Lê Ngọc Tuấn chia sẻ thêm, tại Hội nghị COP28, các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc đã thông qua quyết định về kết quả đánh giá nỗ lực toàn cầu lần thứ nhất. Mặc dù đã có những tiến bộ nhất định nhưng nỗ lực của các quốc gia hiện nay chưa đủ để đạt được mục tiêu giới hạn mức tăng nhiệt độ toàn cầu không quá 2 độ C (và lý tưởng là 1,5 độ C) so với thời kỳ tiền công nghiệp theo Thỏa thuận Paris. Do đó, các quốc gia cần xây dựng NDC 3.0 với mức độ cam kết giảm phát thải cao hơn, bao gồm toàn bộ các loại khí nhà kính và lĩnh vực trong nền kinh tế.
Các đại biểu tham dự hội thảo đã cùng phân tích, đóng góp ý kiến về kết quả tính toán ban đầu trong lĩnh vực giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu tại dự thảo NDC 3.0 của Việt Nam. Đồng thời, thảo luận về phương pháp đánh giá tác động kinh tế – xã hội của các biện pháp khí hậu, công tác thu thập dữ liệu từ các Bộ, ngành phục vụ đánh giá NDC 2022 và quá trình xây dựng NDC 3.0. Hội thảo cũng xác định rõ đầu mối phối hợp và kế hoạch triển khai nhằm đảm bảo chất lượng, tiến độ của bản dự thảo mới.
Các chuyên gia cho rằng, tuy quá trình đánh giá hiệu quả giảm phát thải trong từng lĩnh vực đã được cải thiện nhưng vẫn còn nhiều thách thức. Một trong những khó khăn lớn là việc định lượng đầy đủ các biện pháp đã được đề cập trong NDC 2022 do dữ liệu thu thập từ các đơn vị đầu mối còn thiếu và phân tán. Bên cạnh đó, khung pháp lý hiện hành vẫn tồn tại nhiều khoảng trống, đặc biệt là thiếu hướng dẫn cụ thể trong đo lường, báo cáo và thẩm định (MRV) kết quả thực hiện. Hạn chế về nhân lực, kỹ thuật và công nghệ cũng là rào cản đáng kể.
Trước những khó khăn này, ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu đề nghị các chuyên gia tiếp tục rà soát kỹ những nội dung liên quan đến kịch bản phát triển thông thường (BAU), các biện pháp giảm phát thải và các giả định đang được sử dụng trong quá trình xây dựng. Đồng thời, cần tiến hành sàng lọc và loại bỏ những biện pháp không còn phù hợp, thiếu tính khả thi hoặc khó thực hiện MRV trong thực tế.
Ông Tăng Thế Cường cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, ngành, chuyên gia cùng các bên liên quan trong toàn bộ quá trình xây dựng NDC 3.0. Đây là bước đi quan trọng khẳng định cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong công cuộc ứng phó với biến đổi khí hậu, đồng thời đóng góp vào nỗ lực toàn cầu vì một tương lai phát triển bền vững.
Dự kiến NDC sẽ được gửi tới Ban thư ký Công ước khung của Liên Hợp Quốc trước thềm Hội nghị COP 30 diễn ra vào cuối năm 2025.