Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản bổ sung quy định Nhà nước cho phép tổ chức, cá nhân lấy mẫu khoáng sản để nghiên cứu thử nghiệm công nghệ chế biến khoáng sản theo quy định của Chính phủ. Theo quy định này, Nghị định của Chính phủ sẽ quy định cụ thể các nội dung liên quan đến lấy mẫu khoáng sản để nghiên cứu thử nghiệm công nghệ chế biến khoáng sản.
Luật mới cũng bổ sung các trường hợp hợp được cấp giấy phép khai thác khoáng sản nhóm III làm vật liệu xây dựng cho các tổ chức, cá nhân quy định tại khoản 1 và 2 điều 53 của Luật này khai thác để cung cấp vật liệu cho các công trình, dự án.
Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.
Ảnh minh họa
Trước đó, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày báo cáo tóm tắt về việc tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội.
Về cơ chế cấp phép khai thác khoáng sản phục vụ công trình công cộng, dự án trọng điểm, dự thảo Luật bổ sung quy định dự án đầu tư khai thác khoáng sản hoặc phương án khai thác khoáng sản phải có nội dung về kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản, bảo vệ môi trường, xác định mức ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Quy định này là một biện pháp cắt giảm thủ tục hành chính nhằm đẩy nhanh tiến độ thi công 5 loại công trình, dự án đặc thù nhưng vẫn bảo đảm các yêu cầu về kỹ thuật, an toàn và bảo vệ môi trường.
Dự thảo Luật có nội dung tháo gỡ khó khăn, giảm thủ tục hành chính trong chuyển đổi mục đích sử dụng đất để khai thác khoáng sản nhóm III làm vật liệu xây dựng, khoáng sản nhóm IV để cung cấp cho các dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án trọng điểm, quan trọng quốc gia, dự án khẩn cấp, cấp bách, dự án, công trình phòng, chống thiên tai và một số dự án do Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định. Quy định này nhằm rút ngắn tối đa việc đưa mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường vào khai thác, kịp thời cung cấp cho các dự án, công trình nêu trên. Đồng thời, để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai như dự thảo Luật đề xuất.
Về quản lý đất hiếm, cơ quan chủ trì soạn thảo cho rằng, đây là nội dung rất quan trọng, các quy định về quản lý đất hiếm được thực hiện trên cơ sở chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước về chiến lược quản lý, khai thác và sử dụng tài nguyên đất hiếm phục vụ phát triển đất nước với những yêu cầu quản lý đặc thù và đặc biệt.
Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng, dự thảo Luật quy định các cơ chế chặt chẽ trong việc quản lý đất hiếm trên nguyên tắc những nội dung mang tính chiến lược, định hướng phát triển sẽ do Chính phủ quyết định. Các nội dung kỹ thuật, nhiệm vụ quy định cụ thể trong văn bản dưới luật và giao thẩm quyền phù hợp cho các Bộ, ngành, địa phương.
Bên cạnh đó, cơ quan chủ trì đã chỉnh lý quy định chung về quản lý đất hiếm với mục tiêu thăm dò, khai thác, chế biến phải đi đôi với việc hình thành chuỗi giá trị khép kín để tránh xuất khẩu như nguyên liệu thô; sử dụng công nghệ khai thác và chế biến hiện đại, ít phát thải, khẳng định vai trò quản lý thống nhất của Chính phủ trong định hướng thăm dò, khai thác đối với khoáng sản, đất hiếm.