Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Quý Kiên cho biết, thời gian qua, nhiều công trình đầu tư công, nhất là các dự án giao thông trọng điểm đã gặp vướng mắc trong việc cung ứng nguồn vật liệu xây dựng, đặc biệt là đất san lấp, cát và đá.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất 3 nhóm nội dung chính cần được điều chỉnh, sửa đổi và quy định rõ trong Nghị quyết.
Thứ nhất, cho phép cấp phép thăm dò mở rộng và khai thác xuống sâu mà không cần căn cứ vào quy hoạch khoáng sản hoặc phương án quản lý địa chất, khoáng sản trong quy hoạch tỉnh. Việc cập nhật quy hoạch sẽ thực hiện sau.
Thứ hai, bổ sung các trường hợp không phải thực hiện đấu giá quyền khai thác khoáng sản, áp dụng đối với những mỏ cung cấp cho công trình đầu tư công, dự án trọng điểm, công trình quốc phòng – an ninh hoặc dự án chế biến sâu đã được phê duyệt.
Thứ ba, đơn giản hóa thủ tục hành chính cho khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường gồm: cát sông, cát biển và đá xây dựng.
Về cơ chế đóng cửa mỏ, Bộ đề xuất quy định rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện và bổ sung khoản phí thẩm định vào luật phí và lệ phí nhằm đảm bảo nguồn thu cũng như tăng cường trách nhiệm quản lý.
Riêng đối với cát biển, loại vật liệu được nhiều địa phương quan tâm trong bối cảnh thiếu hụt nguồn cung hiện đang tồn tại vướng mắc về thẩm quyền cấp phép, Thứ trưởng Trần Quý Kiên cho rằng cần nghiên cứu điều chỉnh để phân định thống nhất, tạo thuận lợi trong cấp phép, giám sát khai thác.
Ảnh minh họa
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, mục đích, yêu cầu của nghị quyết lần này là giải quyết những khó khăn, vướng mắc cấp bách, trước mắt trong lĩnh vực địa chất, khoáng sản. Những vấn đề mà Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất được các địa phương, Bộ, ngành cơ bản đồng tình.
Phó Thủ tướng lưu ý, cùng với việc tháo gỡ khó khăn, cần thực hiện tốt các vấn đề về phân cấp, phân quyền, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm giấy tờ, đồng bộ các quy trình và giao thẩm quyền cho địa phương chủ động quyết định.
Khi triển khai nghị quyết, các địa phương phải tiếp cận bài bản, tinh giản trình tự thủ tục, rút ngắn thời gian. Công tác thăm dò, đánh giá trữ lượng, phương án công nghệ khai thác và môi trường là bắt buộc, chỉ khác ở việc tối ưu hóa thời gian. Bên cạnh đó, địa phương phải chịu trách nhiệm về an toàn, chất lượng, môi trường sinh thái, hiệu quả sử dụng tài nguyên và đúng mục đích khai thác.
Phó Thủ tướng yêu cầu tiếp tục rút ngắn quy trình, thủ tục thu hồi mỏ do cấp phép, quản lý nhà nước không đúng, dẫn đến phải đóng cửa mỏ rồi mới cấp lại. Các vi phạm cần được xử lý theo quy định pháp luật. Việc thu hồi phải đúng luật, xử phạt hành chính, cho khắc phục và tiếp tục thực hiện.
Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp thu ý kiến địa phương về khoanh định khu vực không đấu giá, bổ sung một số mỏ đã thăm dò hoặc mỏ vật liệu xây dựng đang gặp vướng mắc do quy hoạch không phù hợp. Trình tự thủ tục khoanh định và đấu giá cần xem xét, rà soát kỹ.
Theo Phó Thủ tướng, các công trình, dự án trọng điểm sử dụng ngân sách nhà nước cần ưu tiên giảm chi phí bằng cách miễn thuế tài nguyên, chỉ tính chi phí thăm dò, khai thác và vận chuyển khoáng sản. Bên cạnh đó, cần xem xét mở rộng phạm vi các dự án trọng điểm quốc gia như nhà ở xã hội, các công trình trọng điểm địa phương để áp dụng cơ chế trong nghị quyết.
Sau khi hoàn thành khai thác các mỏ khoáng sản, cần thực hiện đầy đủ quy định về hoàn nguyên, phục hồi môi trường và bàn giao lại đất cho địa phương theo đúng quy hoạch sử dụng. Địa phương chịu trách nhiệm và quản lý chặt chẽ khối lượng đất sau đào, đắp khi khai thác khoáng sản để sử dụng cho dự án khác.
Phó Thủ tướng cũng có ý kiến chỉ đạo cụ thể về quản lý khai thác cát biển tránh xung đột quy hoạch, đảm bảo an ninh quốc phòng, không ảnh hưởng đến khai thác điện gió ngoài khơi; phương án mở rộng danh mục vật liệu xây dựng được đơn giản hóa thủ tục cấp phép khai thác; nghiên cứu phương án sử dụng vật liệu xi măng làm cầu cạn trong các công trình giao thông trọng điểm ở đồng bằng sông Cửu Long để giảm bớt nhu cầu sử dụng đất, cát vật liệu xây dựng…