Ngày 30/11, Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương phối hợp với Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, Hiệp hội Gas Việt Nam cùng các đơn vị liên quan tổ chức “Hội nghị kinh doanh khí: Tiến tới khuôn khổ pháp lý toàn diện thúc đẩy kinh doanh và phát triển thị trường” tại Hà Nội.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, ngày 11/02/2020, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 55-NQ/TW để Định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó đưa ra mục tiêu “Bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia; cung cấp đầy đủ năng lượng ổn định, có chất lượng cao với giá cả hợp lý cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững…; xây dựng thị trường năng lượng cạnh tranh, minh bạch, hiệu quả, phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”.
Căn cứ Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị, ngày 28/12/2020, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Phát triển thị trường năng lượng cạnh tranh. Theo đó, Đề án đã đưa ra cụ thể mục tiêu đối với thị trường khí: “Từng bước xây dựng khung pháp lý làm cơ sở để triển khai mô hình kinh doanh cạnh tranh đối với hoạt động kinh doanh khí CNG, LPG và LNG”. Đồng thời, xác định rõ lộ trình phát triển thị trường khí trong giai đoạn 2021 - 2025: “Xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý làm cơ sở để triển khai quyền được thuê và sử dụng hạ tầng bên thứ ba bao gồm các quy định, quy chuẩn, tiêu chuẩn về kỹ thuật, thương mại, tài chính cần được hoàn thiện trước khi triển khai áp dụng”.
Xây dựng, hoàn thiện các khung pháp lý về cơ chế, chính sách đối với thị trường khí. (Ảnh minh họa)
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, thời gian vừa qua, hệ thống văn bản pháp lý về kinh doanh khí đã được thiết lập tương đối đầy đủ nhằm điều chỉnh các chủ thể tham gia kinh doanh khí, giúp các cơ quan quản lý nhà nước từ trung ương, địa phương và các doanh nghiệp kinh doanh khí có cơ sở triển khai, áp dụng, góp phần quan trọng đưa thị trường mặt hàng khí vào nề nếp, bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng và xã hội.
Tuy nhiên, qua rà soát và thực tiễn thi hành, Bộ Công Thương và các cơ quan quản lý nhà nước nhận thấy một số chính sách cần sớm được xem xét, điều chỉnh kịp thời cho phù hợp với thực tiễn, một số quy định cần được thay thế, điều chỉnh để đảm bảo tính khả thi và phù hợp với nhiệm vụ và mục tiêu của Đảng và Nhà nước đã giao.
Ông Đặng Hải Anh, Trưởng Phòng Dầu khí, Vụ Dầu khí và Than (Bộ Công Thương) cho biết thêm, định hướng chính sách phát triển công nghiệp khí tại Việt Nam là phải xây dựng Luật Dầu khí sửa đổi trình Quốc hội xem xét phê duyệt; nhằm hoàn thiện khung pháp lý; xây dựng, hoàn thiện Chiến lược năng lượng quốc gia, Quy hoạch năng lượng quốc gia trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt; triển khai nhiệm vụ được giao đối với thị trường khí tại Đề án phát triển thị trường năng lượng cạnh tranh đến năm 2030, tầm nhìn 2045; hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia trong lĩnh vực LNG; xây dựng, hoàn thiện các khung pháp lý về cơ chế, chính sách đối với thị trường khí, đặc biệt là giá khí cho sản xuất điện.
Hiện nay, hoạt động kinh doanh khí được điều chỉnh theo các quy định tại Nghị định số 87/2018/NĐ-CP ngày 15/6/2018 của Chính phủ về kinh doanh khí và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan. Trong quá trình xây dựng và triển khai, Nghị định số 87/2018/NĐ-CP đặt ra và đạt được một số mục tiêu như: bảo đảm quyền bình đẳng cho tất cả các doanh nghiệp, không phân biệt loại hình, thành phần kinh tế trong cơ hội tiếp cận các nguồn lực. Bên cạnh đó, gỡ bỏ những điều kiện kinh doanh không còn phù hợp, đưa ra các điều kiện kinh doanh rõ ràng, minh bạch, dễ thực hiện…
Tuy nhiên, thị trường khí Việt Nam còn một số tồn tại như một số quy định chưa thống nhất và rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của của các loại hình thương nhân như: thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu khí; thương nhân sản xuất, chế biến khí và thương nhân kinh doanh mua bán khí. Bên cạnh đó, chưa quy định đầy đủ, rõ ràng và cụ thể về các loại hình kinh doanh khí thuộc hệ thống phân phối. Tình trạng một số doanh nghiệp kinh doanh LPG chiếm dụng trái phép chai LPG của các doanh nghiệp có uy tín, trong đó có nhiều chai LPG bị chiếm dụng, cắt tay xách, mài vỏ, không được kiểm định và đưa ra lưu thông trên thị trường có chiều hướng phức tạp và tinh vi hơn, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn, rò rỉ gas, cháy nổ, đe dọa trực tiếp tới tài sản, tính mạng người sử dụng…
Trước những bất cập đó, ông Trần Minh Loan, Phó Chủ tịch Hiệp hội Gas Việt Nam kiến nghị, cơ quan quản lý cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các quy định của pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh LPG và chế tài xử phạt những hành vi vi phạm. Trong quá trình xây dựng pháp luật, Hiệp hội kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền quan tâm hơn, trao đổi với Hiệp hội, với doanh nghiệp để xử lý những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp để các quy định được ban hành phù hợp nhất có thể với thực tiễn hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đặc biệt, tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm hành vi vi phạm; các cơ quan có chức năng xem xét tiếp thu ý kiến, đề xuất của doanh nghiệp trong quá trình phát hiện, kiểm tra, xử lý vi phạm.