Báo cáo “Năng lượng tái tạo 2024”, ấn phẩm hàng năm tiêu biểu của IEA cho thấy, thế giới sẽ bổ sung hơn 5.500 GW công suất năng lượng tái tạo mới từ năm 2024 đến năm 2030, gần gấp ba lần mức tăng trong giai đoạn từ năm 2017 đến năm 2023.
Theo báo cáo, Trung Quốc dự kiến sẽ chiếm gần 60% tổng công suất năng lượng tái tạo được lắp đặt trên toàn thế giới từ nay đến năm 2030, dựa trên các xu hướng thị trường hiện tại và những chính sách hiện hành của chính phủ. Điều này sẽ khiến Trung Quốc trở thành nơi có gần một nửa tổng công suất năng lượng tái tạo toàn cầu vào cuối thập kỷ này, tăng từ mức một phần ba vào năm 2010. Trong khi Trung Quốc bổ sung lượng năng lượng tái tạo lớn nhất, Ấn Độ đang phát triển với tốc độ nhanh nhất trong số các nền kinh tế lớn.
Về công nghệ, năng lượng mặt trời được dự báo sẽ chiếm tới 80% mức tăng trưởng công suất năng lượng tái tạo toàn cầu từ nay đến năm 2030 nhờ vào việc xây dựng các nhà máy điện mặt trời lớn mới cũng như gia tăng lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời trên mái nhà bởi các công ty và hộ gia đình. Và mặc dù còn nhiều thách thức, ngành năng lượng gió cũng được kỳ vọng sẽ phục hồi với tốc độ mở rộng tăng gấp đôi trong giai đoạn từ năm 2024 đến năm 2030 so với giai đoạn từ năm 2017 đến năm 2023.
Kết quả của những xu hướng này là gần 70 quốc gia, chiếm 80% công suất năng lượng tái tạo toàn cầu đang trên đà đạt được hoặc vượt qua các mục tiêu năng lượng tái tạo hiện tại vào năm 2030. Tuy nhiên, sự tăng trưởng này không hoàn toàn phù hợp với mục tiêu của gần 200 chính phủ đã đặt ra tại Hội nghị COP28 về biến đổi khí hậu vào tháng 12 năm 2023 để tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo toàn cầu trong thập kỷ này. Báo cáo dự báo công suất toàn cầu sẽ đạt mức 2,7 lần so với năm 2022 vào năm 2030.
IEA dự báo, thế giới sẽ bổ sung hơn 5.500 GW công suất năng lượng tái tạo mới từ năm 2024 đến năm 2030, gần gấp ba lần mức tăng trong giai đoạn từ năm 2017 đến năm 2023
Nhưng phân tích của IEA chỉ ra rằng, việc đạt được mục tiêu tăng gấp ba lần hoàn toàn có thể nếu các chính phủ hành động ngay trong thời gian ngắn. Điều này bao gồm việc đưa ra các kế hoạch táo bạo trong Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) tiếp theo theo Hiệp định Paris, dự kiến vào năm tới và tăng cường hợp tác quốc tế nhằm hạ thấp chi phí tài chính cao tại các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển, vốn đang kìm hãm sự phát triển của năng lượng tái tạo ở những khu vực tiềm năng cao như châu Phi, Đông Nam Á.
Giám đốc Điều hành IEA Fatih Birol cho biết: "Năng lượng tái tạo đang phát triển nhanh hơn so với tốc độ các chính phủ quốc gia có thể đặt ra mục tiêu. Điều này không chỉ được thúc đẩy bởi nỗ lực giảm phát thải hoặc tăng cường an ninh năng lượng mà ngày càng nhiều vì năng lượng tái tạo hiện nay là lựa chọn rẻ nhất để xây dựng các nhà máy điện mới ở hầu hết các quốc gia trên thế giới.
Báo cáo này cho thấy sự phát triển của năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng mặt trời sẽ biến đổi các hệ thống điện trên toàn cầu trong thập kỷ này. Từ nay đến năm 2030, thế giới đang trên đà bổ sung hơn 5.500 GW công suất năng lượng tái tạo, gần bằng với công suất điện hiện tại của Trung Quốc, Liên minh châu Âu, Ấn Độ và Hoa Kỳ cộng lại. Đến năm 2030, chúng tôi kỳ vọng năng lượng tái tạo sẽ đáp ứng một nửa nhu cầu điện toàn cầu”.
Theo dự báo, năng lượng tái tạo đang trên đà tạo ra gần một nửa lượng điện toàn cầu vào năm 2030 với tỷ lệ điện gió và điện mặt trời tăng gấp đôi lên 30%. Tuy nhiên, báo cáo nhấn mạnh sự cần thiết của các chính phủ trong việc tăng cường nỗ lực để tích hợp an toàn những nguồn năng lượng tái tạo mang tính biến đổi như điện mặt trời và điện gió vào các hệ thống điện.
Gần đây, tỷ lệ cắt giảm khi lượng điện tái tạo không được sử dụng đã tăng đáng kể, đạt khoảng 10% ở một số quốc gia hiện nay. Để giải quyết vấn đề này, các quốc gia nên tập trung vào những biện pháp tích hợp như tăng cường tính linh hoạt của hệ thống điện. Đẩy mạnh nỗ lực giải quyết các bất định về chính sách, tinh giản quy trình cấp phép và xây dựng, hiện đại hóa 25 triệu km đường dây điện và đạt 1.500 GW công suất lưu trữ vào năm 2030 như đã nêu trong phân tích trước đây của IEA sẽ giúp tăng cường tỷ lệ sản xuất điện từ năng lượng tái tạo.
Nhìn chung, được dẫn dắt bởi sự phát triển mạnh mẽ của điện tái tạo, tỷ lệ năng lượng tái tạo trong tiêu thụ năng lượng cuối cùng được dự báo sẽ tăng lên gần 20% vào năm 2030 so với mức 13% vào năm 2023.
Bên cạnh đó, báo cáo ghi nhận, việc đáp ứng các mục tiêu khí hậu quốc tế không chỉ đòi hỏi phải đẩy nhanh việc triển khai điện tái tạo mà còn cần tăng tốc đáng kể việc áp dụng nhiên liệu sinh học bền vững, biogas, hydro và nhiên liệu điện tử (e-fuel). Vì những nhiên liệu này vẫn đắt hơn nhiều so với các nhiên liệu hóa thạch tương đương, tỷ lệ của chúng trong năng lượng toàn cầu dự kiến sẽ vẫn dưới 6% vào năm 2030.
Báo cáo cũng xem xét tình trạng sản xuất các công nghệ tái tạo. Công suất sản xuất năng lượng mặt trời toàn cầu dự kiến sẽ vượt 1.100 GW vào cuối năm 2024, gấp đôi so với nhu cầu dự kiến.