Theo thống kê từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi năm Việt Nam có khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa thải ra môi trường, trong đó 0,28 - 0,73 triệu tấn bị thải ra biển nhưng chỉ 27% trong số này được tái chế, tận dụng bởi các cơ sở, doanh nghiệp. Việc xử lý và tái chế rác thải nhựa còn nhiều hạn chế khi có đến 90% rác thải nhựa được xử lý theo cách chôn, lấp, đốt và chỉ có 10% còn lại là được tái chế.
Chương trình đổi mới sáng tạo về nhựa năm 2025 được phát động với mục đích tìm kiếm các sáng kiến mới, giải pháp sáng tạo trong việc thúc đẩy, nâng cao tính hiệu quả của chuỗi giá trị tuần hoàn nhựa. Đối tượng tham gia chương trình là các cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức có sáng kiến, giải pháp trong giải quyết vấn đề rác thải nhựa; đồng thời, khuyến khích, lan tỏa giá trị tới cộng đồng trong “cuộc chiến” chống lại rác thải nhựa.
Theo đó, UNDP và đối tác sẽ hỗ trợ nguồn vốn cho các sáng kiến bền vững và thân thiện với môi trường nhằm giảm ô nhiễm nhựa tại Việt Nam. Khoản tài trợ lên đến 30.000 USD sẽ được trao cho 6 dự án thắng cuộc.
Chương trình đặc biệt ưu tiên đối tượng tham gia là các nhóm phụ nữ, thanh niên, các tổ chức phi chính phủ, tổ chức cộng đồng, các tổ chức học thuật hoặc giáo dục/nghiên cứu của chính phủ và phi chính phủ (cả quốc gia và quốc tế), các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Bên cạnh việc mở rộng các sáng kiến thành công, chương trình sẽ tập trung xây dựng các mô hình kinh doanh sáng tạo trong thu gom và tái chế rác thải, tư vấn kỹ thuật về các phương pháp tốt nhất giúp bảo vệ môi trường cũng như khai thác công nghệ mới nhất để cải thiện việc thu gom và tái chế nhằm giảm thiểu rò rỉ nhựa ra môi trường.
Đẩy mạnh tái chế, hạn chế nhựa thải ra môi trường
Thông qua chương trình, UNDP mong muốn tìm kiếm các giải đổi mới pháp sáng tạo từ nhiều bên liên quan, hỗ trợ xử lý toàn bộ vòng đời của nhựa bằng cách tiếp cận toàn diện, triển khai đồng thời nhiều giải pháp để đạt hiệu quả tối đa. Cùng với đó, củng cố khung chính sách để tạo điều kiện cho các đổi mới và mở rộng quy mô các giải pháp hiệu quả thông qua hợp tác giữa UNDP với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Khoa học và Công nghệ.
Chương trình đổi mới sáng tạo về nhựa năm 2025 là một phần trong khuôn khổ hợp tác mở rộng giữa UNDP và Quỹ Coca-Cola (TCCF) để giải quyết vấn đề ô nhiễm rác thải nhựa đang ngày càng trở nên cấp bách tại Bangladesh, Bhutan, Campuchia, Ấn Độ, Maldives, Nepal, Philippines, Sri Lanka và Việt Nam.
Hợp tác đa quốc gia sẽ giúp cải thiện quản lý rác thải nhựa, đẩy mạnh tái chế, hạn chế nhựa thải ra môi trường, hỗ trợ giải pháp cho từng quốc gia và thúc đẩy sự hợp tác trong khu vực. Bằng cách chia sẻ và nhân rộng các phương pháp tốt nhất, chương trình mong muốn tạo ra những thay đổi trong chính sách, hành động của cộng đồng, giúp giảm ô nhiễm nhựa, cải thiện cuộc sống của những người làm nghề thu gom rác.
Dựa trên mạng lưới và khuôn khổ hợp tác hiện có của UNDP tại Việt Nam, việc ra mắt Chương trình đổi mới sáng tạo về nhựa năm 2025 được coi là cột mốc quan trọng của quan hệ đối tác khu vực UNDP-TCCF.