Văn hóa, du lịch

Lễ hội Cồng chiêng Đông Nam Á tại Lâm Đồng: Tính thống nhất và đa dạng của dòng chảy văn hóa đặc sắc

Thứ hai, 24/11/2025 | 09:35 GMT+7
Những ngày cuối tháng 12/2025 và đầu năm 2026, Lễ hội Cồng chiêng Đông Nam Á sẽ diễn ra tại các phường Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng là sự kiện văn hóa truyền thống đặc sắc của các cư dân dân tộc thiểu số Việt Nam và các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á. Công chúng trong nước và quốc tế sẽ đón nhận đại tiệc âm thanh, sắc màu cuốn hút và ma mị, dâng tràn năng lượng sinh khí trong “Âm vang Di sản-Gắn kết tương lai” như chủ đề đặt ra.

Đêm hội “Hòa âm cồng chiêng Đông Nam Á năm 2025” diễn ra tại Quảng trường Lâm Viên, phường Xuân Hương - Đà Lạt dự kiến vào lúc 19 giờ 30 phút, ngày 20/12/2025.

Xác lập những kỷ lục

Ban tổ chức cho biết, sẽ có sự tham gia của 3 đội nghệ nhân cồng chiêng khu vực Bắc Tây Nguyên gồm 3 tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk và Quảng Ngãi; 2 đội nghệ nhân cồng chiêng tỉnh Phú Thọ, trong đó một đội của dân tộc Mường và một đội của dân tộc Thái và 6 đội nghệ nhân cồng chiêng của tỉnh Lâm Đồng. Đặc biệt, sự kiện có sự góp mặt của các nước khu vực Đông Nam Á, dự kiến mời 5 đội nghệ nhân cồng chiêng các nước: Campuchia, Lào, Malayxia, Indonesia và Thái Lan.

Văn hóa cồng chiêng đã được trao truyền cho thế hệ trẻ Việt Nam

Trên sân khấu rộng 5.000 m2 sẽ là màn đồng diễn văn hóa cồng chiêng của 200 nghệ nhân, diễn viên các sắc tộc tham gia. Đây là dịp kết nối không gian văn hóa cồng chiêng với âm nhạc đương đại, tạo nên màn trình diễn quy mô mang tầm khu vực.

Ban tổ chức cũng cho biết, Lễ hội Cồng chiêng Đông Nam Á sẽ dự kiến xác lập các kỷ lục gồm: Kỷ lục “Không gian trình diễn cồng chiêng, kết hợp văn hóa nghệ thuật lớn nhất”; Kỷ lục “Tác phẩm âm nhạc có phần biểu diễn cồng chiêng lớn và đông đảo nhất (tác phẩm “We are LamDong”).

Những bản tấu cồng chiêng do các nữ nghệ nhân tham gia thể hiện

Lễ hội Cồng chiêng Đông Nam Á năm 2025 và các chương trình đồng hành do Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng phối hợp với các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh tổ chức. Chuỗi sự kiện sẽ diễn ra với hàng loạt hoạt động phong phú, quy mô, mang đậm bản sắc văn hóa Tây Nguyên và khu vực như: Đêm hội “Hòa âm Cồng chiêng Đông Nam Á”; Liên hoan các Câu lạc bộ Cồng chiêng tỉnh Lâm Đồng lần thứ I năm 2025; Hoạt động giao lưu, trình diễn nghệ thuật cồng chiêng của các đoàn trong nước và quốc tế cùng các hoạt động đồng hành đặc sắc như: Trình diễn thời trang thổ cẩm, Lễ hội Di sản Cà phê toàn cầu 2025, hội thảo quốc tế, không gian trải nghiệm văn hóa - du lịch, cùng nhiều hoạt động cộng đồng khác.

Trong đó, Lễ hội Di sản Cà phê toàn cầu 2025 có các nội dung như: Chương trình Lễ Khai mạc, ra mắt mô hình “Cà phê và Di sản - Hành trình kết nối thế giới” và biểu diễn nghệ thuật; Hội nghị cà phê quốc tế - Công bố liên minh GCA; Không gian “Cà phê toa tàu - Hành trình Di sản”; Con đường “Hành trình Cà phê di sản toàn cầu”; Đêm nhạc “Coffee Music Night” và Countdown Chào đón năm mới 2026…

Tiếp tục khẳng định danh hiệu Đô thị Âm nhạc của UNESCO

Lễ hội Cồng chiêng Đông Nam Á năm 2025 là một trong những hoạt động văn hóa, du lịch trọng điểm của tỉnh, diễn ra trong bối cảnh đầy ý nghĩa hướng đến Kỷ niệm 20 năm Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên được UNESCO vinh danh là Kiệt tác di sản truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại; Kỷ niệm 20 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2025) và tiếp tục khẳng định Đà Lạt là đô thị thuộc mạng lưới UNESCO về âm nhạc.  

Giám đốc Sở VH, TT & DL Lâm Đồng Nguyễn Văn Lộc chia sẻ thông tin tại buổi họp báo chiều ngày 23/11

Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng Nguyễn Văn Lộc cho biết: “Lễ hội Cồng chiêng Đông Nam Á năm 2025 là sự kiện văn hóa xã hội có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với tỉnh Lâm Đồng và khu vực Tây Nguyên. Thông qua Lễ hội nhằm tôn vinh và quảng bá sâu rộng giá trị của Di sản Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên, đồng thời khẳng định sự trân trọng và trách nhiệm của chúng ta trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của đồng bào các dân tộc. Tạo cơ hội giao lưu văn hóa quốc tế, tăng cường sự hiểu biết, hợp tác và kết nối giữa các cộng đồng dân tộc trong khu vực Đông Nam Á và thế giới; đồng thời giới thiệu nét đẹp văn hóa, con người, âm nhạc và du lịch Lâm Đồng, góp phần đưa hình ảnh tỉnh Lâm Đồng đến gần hơn với bạn bè trong nước và quốc tế. Đây cũng là một trong những hoạt động thể hiện cam kết của Đà Lạt - Lâm Đồng trong Mạng lưới các Thành phố sáng tạo trong lĩnh vực Âm nhạc của UNESCO”.

Dàn "chiêng 6" do hai nghệ nhân dân tộc Churu thể hiện trong sự hòa âm sắc của trống và kèn bầu

Tổng đạo diễn, nhạc sĩ Lê Minh Sơn cho biết thêm về Lễ hội Cồng chiêng: Các nghệ nhân sẽ thể hiện tại sân khấu rộng trên 5.000 m2, gồm 100 nam thanh nữ tú cùng hòa nhịp xoang đặc sắc, và đồng thời là sự tương tác giữa khán giả là nhân dân và du khách với nghệ nhân. Để đạt được như mong đợi, các nghệ nhân các địa phương và các quốc gia sẽ tiến hành hợp luyện trong nửa tháng theo hình thức online, sau đó sơ duyệt và tổng duyệt tại Quảng trường Lâm Viên-Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. “Chúng tôi cố gắng nổ lực thể hiện những màn thể hiện thực cảnh và biểu đạt cho được 5 giá trị cốt lõi của văn hóa cồng chiêng, đó là nhạc khí, vũ khí, tế khí, linh khí và sinh khí”, Nhạc sĩ Lê Minh Sơn cam kết.

Cồng, chiêng-không gian thiêng trong thống nhất và đa dạng

Cồng, chiêng cùng các nhạc cụ như trống, đàn đá, trống đồng thuộc các nhạc khí có tuổi đời lâu nhất nhưng nó đã đạt tới trình độ phát triển cả về phương tiện chế tác và độ chuẩn âm thanh. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng cồng chiêng là sự phát triển và biến thể của đàn đá tuy chất liệu, kỹ thuật chế tác và cách thức sử dụng có khác.

Lễ cúng "hạ chiêng" trước khi trình diễn các bản tấu 

“Nhạc khí gõ là nhạc khí cơ bản trong các nhạc khí cổ truyền của các dân tộc Việt Nam và Đông Nam Á. Tuy nhiên, hiện tại và cách thức sử dụng các nhạc khí gõ này ở mỗi dân tộc lại hết sức đa dạng, nó biểu hiện tính thống nhất và đa dạng của văn hóa Việt Nam và Đông Nam Á (…). Tùy theo các tộc người, nhóm tộc người và vùng địa lý, các nhạc khí bộ gõ giữ những vai trò khác nhau và cung cách sử dụng cũng rất đa dạng” (Giáo sư, Tiến sĩ Ngô Đức Thịnh).  

Không gian văn hóa cồng chiêng là không gian sinh hoạt cộng đồng 

Cồng chiêng-bộ nhạc khí có vai trò và chức năng ở nhiều phương diện: phạm vi quốc gia, cung đình; phạm vi thôn xã, làng buôn; trong sinh hoạt quan trọng của gia đình; trong tín ngưỡng dân gian và tôn giáo; trong quân sự và trong nhiều hoạt động, sinh hoạt văn nghệ dân gian. Tóm lại, các nhạc khí gõ giữ vị trí và vai trò quan trọng trong sinh hoạt xã hội, văn hóa, quân sự, lao động, tín ngưỡng, văn nghệ của các dân tộc, đặc biệt trong phạm vi sinh hoạt cộng đồng buôn, làng, bản và gia đình.

Bản hòa tấu bằng các nhạc cụ dân tộc Tây Nguyên tại buổi họp báo về Lễ hội Cồng chiêng Đông Nam Á-2025 

Lễ hội Cồng chiêng Đông Nam Á-Lâm Đồng năm 2025 sẽ toát lên những gam màu đặc sắc ấy, vừa hội tụ những nét văn hóa trong tính thống nhất, vừa lan tỏa những giá trị đặc sắc riêng biệt của từng dân tộc, từng vùng địa lý. Sẽ là màn thể hiện văn hóa cộng đồng, trong đó người thể hiện và người thưởng thức vừa là chủ thể vừa là khách thể, hòa hợp trong không gian thiêng-không gian văn hóa cồng chiêng.   

Minh Đạo
: congchieng