Khác với ô nhiễm nước, không khí, tiếng ồn, ô nhiễm ánh sáng ít được mọi người chú ý. Ô nhiễm ánh sáng phát sinh trong quá trình hoạt động kinh tế, sinh hoạt của con người. Trong thời đại phát triển hiện nay, ô nhiễm ánh sáng không chỉ tác động đến đời sống con người, mà ánh sáng nhân tạo bắt nguồn từ các thành phố ven biển còn ảnh hưởng trực tiếp đến những loài sinh vật sống dưới đáy biển gần đó.
Quá trình ô nhiễm ánh sáng xảy ra làm cuộc sống sinh hoạt của các loài động vật hoang dã cũng bị ảnh hưởng, cân bằng sinh thái bị phá hủy. Ô nhiễm ánh sáng gây xáo trộn mối quan hệ giữa động vật ăn thịt - con mồi, cũng như chu kỳ sinh sản của động vật hoang dã. Ánh sáng nhân tạo phát ra từ các đô thị thu hút hàng triệu côn trùng, từ đây làm mất nguồn thức ăn của các loài chim và phá vỡ chuỗi thức ăn tự nhiên.
Trong nội đô, ánh sáng làm cho cây xanh bị rối loạn cơ chế quang hợp, có xu hướng rụng lá, tăng lượng khí CO2. Năng lượng phát sinh từ việc chiếu sáng ban đêm làm tăng một lượng lớn các loại khí nhà kính khác, đẩy nhanh hiệu ứng ấm lên của trái đất. Nếu tiếp tục kéo dài tình trạng này, có thể tính đa dạng của thế giới tự nhiên sẽ bị nguy hại nghiêm trọng.
Ánh sáng nhân tạo ảnh hưởng trực tiếp đến những loài sinh vật sống dưới đáy biển gần đó
Theo các nhà khoa học tại Đại học Plymouth (Anh), trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Scientific Reports mới đây, 3/4 diện tích đáy biển gần các thành phố lớn đang phải gánh chịu ô nhiễm ánh sáng gây hại. Trong đó, nghiêm trọng nhất là ánh sáng có bước sóng màu xanh lá cây và xanh lam.
Đây là điều đáng lo ngại đối với sinh vật ven biển bởi vì nhiều loài dựa vào các tín hiệu tự nhiên như ánh sáng mặt trăng để định hướng vào ban đêm và tiến hành quá trình trao đổi chất.
Trước đó, các nhà khoa học chỉ ra rằng ô nhiễm ánh sáng có thể ảnh hưởng tới hệ sinh thái. Nhịp sinh học bình thường được hình thành qua sự phối hợp với chu kỳ sáng - tối tự nhiên, do đó ánh sáng nhân tạo chiếu sáng vào ban đêm là nguyên nhân quan trọng gây xáo trộn hệ sinh thái.
Ông Thomas Davies, tác giả chính của nghiên cứu nhận định: “Khoảng 75% siêu đô thị trên thế giới đang nằm tại các vùng ven biển và dân số ở đây dự kiến tăng lên gấp đôi vào năm 2060. Do đó, tình trạng ô nhiễm ánh sáng sẽ ngày càng nghiêm trọng, khiến các sinh vật biển gặp nguy hiểm”.
Để giảm bớt những tác động xấu từ ánh sáng nhân tạo, các nhà khoa học đề xuất nên giảm cường độ, hoặc tắt bớt các thiết bị chiếu sáng về đêm, nếu không cần thiết, góp phần tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường. Sử dụng đèn có lồng cách nhiệt và giảm công suất chiếu sáng ngoài trời. Nên sử dụng đèn với các chức năng như hẹn giờ, làm mờ đèn, hoặc chức năng kiểm soát cường độ ánh sáng trong những không gian không cần chiếu sáng.