Sự ra đời của Liên minh các cơ quan nghiên cứu đồng bằng sông Cửu Long nhằm thúc đẩy hợp tác khoa học, đổi mới sáng tạo và cung cấp nền tảng tri thức vững chắc cho sự phát triển bền vững của vùng.
Liên minh các cơ quan nghiên cứu đồng bằng sông Cửu Long được hình thành trong khuôn khổ dự án chống chịu khí hậu tổng hợp và sinh kế bền vững đồng bằng sông Cửu Long (dự án WB9). Liên minh hoạt động theo cơ chế hợp tác nhằm kết nối, điều phối và chia sẻ tri thức khoa học – công nghệ giữa các tổ chức nghiên cứu, cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng.
Liên minh gồm 18 thành viên sáng lập. GS Trần Đình Hòa, Giám đốc Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam được chọn là Chủ tịch thường trực liên minh.
Các đại biểu thực hiện nghi thức ra mắt Liên minh các cơ quan nghiên cứu đồng bằng sông Cửu Long
Đồng bằng sông Cửu Long đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển bền vững của Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp (vùng chiếm trên 50% sản lượng lúa, trên 60% sản lượng thủy sản và khoảng 75% sản lượng trái cây của cả nước). Đồng thời, đồng bằng sông Cửu Long cũng là vùng đa dạng sinh học quan trọng. Tuy nhiên, vùng đang đối mặt với những thách thức từ biến đổi khí hậu như xâm nhập mặn, hạn hán, lũ lụt bất thường, sụt lún, nước biển dâng và xói lở.
Trong bối cảnh đó, những nỗ lực thích ứng và chuyển đổi bền vững trở nên cấp thiết.
Theo Giáo sư Trần Đình Hòa, Giám đốc Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam, với sự kết nối, phối hợp của mạng lưới các viện nghiên cứu, trường đại học, tổ chức phát triển, doanh nghiệp và địa phương, Liên minh các cơ quan nghiên cứu đồng bằng sông Cửu Long sẽ là cầu nối quan trọng giữa khoa học và thực tiễn, giữa nghiên cứu và ứng dụng, góp phần hiện thực hóa các chiến lược phát triển bền vững như sử dụng hiệu quả tài nguyên, quản lý phù sa, bảo vệ rừng ngập mặn và đa dạng sinh học.
Liên minh các cơ quan nghiên cứu đồng bằng sông Cửu Long còn là đối tác tin cậy của các tổ chức phát triển, nhà tài trợ quốc tế và các chương trình mục tiêu quốc gia.
Để thực hiện tốt mục tiêu đặt ra của Liên minh các cơ quan nghiên cứu đồng bằng sông Cửu Long, Giáo sư Trần Đình Hòa đề xuất các Bộ, ngành trung ương quan tâm, hỗ trợ hoạt động cho Liên minh như một đối tác tư vấn chính sách, kỹ thuật, khoa học độc lập, được tham gia vào các quá trình xây dựng, đánh giá và phản biện chiến lược, quy hoạch, chương trình đầu tư phát triển vùng.
Đề xuất các địa phương trong vùng tạo điều kiện để Liên minh tiếp cận, khảo sát thực địa, phối hợp tổ chức những diễn đàn khoa học, đối thoại chính sách định kỳ nhằm đồng hành cùng quá trình chuyển đổi phát triển vùng.
Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp, Liên minh nghiên cứu về đồng bằng sông Cửu Long sẽ là minh chứng cho câu chuyện muốn phát triển cần phải có liên kết. Không chỉ liên kết thực tại của vùng mà liên kết tất cả các ý tưởng, nghiên cứu trong chỉ đạo tập thể chung “muốn bền vững phải có tập thể”.
Sự hình thành Liên minh các cơ quan nghiên cứu đồng bằng sông Cửu Long là bước đi chiến lược, tập hợp trí tuệ, nguồn lực và kinh nghiệm từ các viện nghiên cứu, trường đại học và các tổ chức khoa học để cùng nhau tìm kiếm giải pháp tổng thể cho vùng đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn từ 2030 - 2050.